دولت از ماهواره رای می‌خواهد؟

گروه فرهنگی « نسیم آنلاین »- قانون ممنوعیت استفاده از ماهواره سالیان متمادی است که در کشور تصویب و لازم الاجرا شده و هر از چند گاهی بحث پیرامون آن داغ می شود. با روی کار آمدن دولت یازدهم، موضوع ماهواره مجددا مطرح شد. اما آیا اکنون وزارت ارشاد و دولت می خواهند زمینه را برای تغییر این قانون ایجاد کنند؟ گفت و گوی وزیر ارشاد با خبرگزاری «خانه ملت» نشانه هایی از این میل را در خود دارد. وزیر ارشاد در این گفت گو ادعا کرده است که 70 درصد مردم ماهواره نگاه می کنند و سپس به طور تلویحی خواستار تغییر قانون ممنوعیت استفاده از ماهواره شده که در ذیل آن ممنوعیت پخش آگهی در شبکه های ماهواره ای وجود دارد. این صحبت ها چند روز بعد از آن مطرح می شود که هنرمندان در جلسه با رئیس جمهور خواستار تعامل قوه مجریه با قوه قضائیه درباره تبلیغ فیلم های سینمایی در ماهواره شدند و صراحتا یکی از حضار گفت: مگر تبلیغ کالاى فرهنگى بد است که ماهواره ها انجام می دهند! علی جنتی در گفت گو با « خانه ملت» نیز می گوید: می‌توان از ماهواره برای تبلیغ کالای فرهنگی و مصادره به نفع آن بهره برد اما این مسئله در شرایطی تحقق پیدا می‌کند که استفاده از ماهواره قانوناً مجاز شود.

تاکید وزیر ارشاد بر اینکه می توان ماهواره را مصادره و اصرار بر اینکه این اتفاق تنها به شرط تغییر قانون استفاده از ماهواره رخ می دهد نیز جالب توجه است، چرا باید دولت بعد از 3 سال از عمرش به فکر آن افتاده که باید قوانین تغییر پیدا کند؟! این اتفاقات را نمی توان با نزدیک شدن به ایام انتخابات ریاست جمهوری بی ربط دانست.

در سومین سال دولت یازدهم مقبولیت دولت در میان هنرمندان در سراشیبی درقرار گرفته و این برای دولتی می خواهد خود را برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری دور بعد آماده می کند خبر خوبی نیست چون دولت یازدهم تجربه خوبی از جمع آوری رای توسط هنرمندان دارد و حالا در مقابل هنرمندانی قرار گرفته است که در قبال رای شان منتظر تحقق وعده های انتخاباتی هستند. نامه سرگشاده لیلی گلستان به رئیس جمهور دقیقا موید همین موضوع است که طیف هنرمندان از وضعیت فرهنگی که دولت به وجود آورده ناراضی اند. گلستان در ابتدای نامه اش خطاب به حسن روحانی می نویسد: من به شما رأی دادم و نه به وزرا و وکلایتان، پس روی سخنم فقط با شماست و لاغیر. دلم می‌خواست روبه‌رویم نشسته بودید و حرف‌هایم را نه آرام بلکه با فریاد می‌گفتم. آقای روحانی اهالی فرهنگ و هنر خسته شده‌اند. خسته و دلمرده و جان‌به‌لب. از کجا شروع کنم که خدا را خوش بیاید.

وضعیتی که گلستان ترسیم کرده است نم یتواند برای دولت مطلوب باشد زیرا هنرمند دلمرده توانایی و محبوبیت اجتماعی خود را برای جمع آوری رای در انتخابات آتی به میدان نمی آورد و یا حتی رقیب احتمالی حسن روحانی از این وضعیت به نفع خود استفاده کرده و هنرمندان ناراضی را به سمت خود جلب کند.

دولت در زمینه نشر تلاش کرده است تا ممیزی ها را کاهش دهد. اما این موضوع باعث نشده هنوز کتاب هایی مانند «کلنل» دولت آبادی بتواند مجوز انتشار بگیرد. از سوی دیگر در آخرین سال دولت یازدهم وزارت ارشاد توانست به موفقیت بزرگی در رابطه با برگزاری کنسرت های موسیقی برسد و نقش حائل میان هنرمندان و اداره اماکن را بازی کند و بر دایره نقش آفرینی خود در حوزه موسیقی بیفزاید. اهمیت این کار در آن است که وزارت ارشاد دیگر یک ضلع از اضلاع دخیل در روند برگزاری کنسرت نیست بلکه حالا سهمش از سایر نهاد ها بسیار بیشتر شده و البته دولت به همین هم راضی نیست و جنتی می گوید: به غیر از وزارت فرهنگ، دستگاه قضایی نیز همچنان اختیاراتی مبنی بر لغو کنسرت‌ها دارد لذا وزارت فرهنگ تنها می‌تواند با مذاکره از آنها بخواهد اگر در کنسرتی ایراداتی می‌بینند، آن را به وزارت فرهنگ به‌ عنوان متولی اصلی انتقال دهند تا برخورد از طریق ما باشد و خودشان مستقیما وارد نشوند.

وزیر ارشاد می افزاید: اگرچه دستگاه قضایی این اختیار را دارد اما در اختیار گرفتن صفر تا صد مجوزهای صادره برای چنین برنامه‌هایی توسط وزارت فرهنگ نیازمند تغییر قانون است.

احتمالا دولت در کنار دور خیز برای تغییر ماهواره تغییر در قوانین مرتبط با برگزاری کنسرت ها را نیز مد نظر خواهد داشت. البته این قانون در قیاس با قانون ماهواره در رتبه پایین تری از اهمیت قرار می گیرد. زیرا جامعه ای که ماهواره در ارتباط هستند گسترده تر از اهالی موسیقی اند. این روزها نیز که اهالی سینما طعم افزایش فروش سینما با استفاده از آگهی های ارزان قیمت ماهواره ای چشیده اند در حال فشار آوردند برای آزاد سازی تبلیغات ماهواره ای هستند.

حتی اگر دولت بتواند قانون ممنوعیت استفاده از ماهواره را با قانون جدیدی جایگزین کند و به تصویب مجلس برساند، احتمال اینکه شورای نگهبان قانون جدید را تائید کند، کم خواهد بود، زیرا نگاه نهاد های نظارتی به مسئله ماهواره با نگاه منفعت طلبانه دولت متفاوت است و شرایط فرهنگی کشور تصویب قانون جدید کاری سخت و شاید محال می کند. دولت در سال آخر فعالیت خود در مقبال بخش عمده ای از وعده های محقق نشده به اهالی فرهنگ قرار گرفته و شاید بهتر باشد به جای ایجاد توقعات جدید راهی برای تحقق وعده های سه سال گذشته پیدا کند.