توسعۀ کشت گلخانه‌ای دغدغه مهم کشاورزی ایران
گفته می شود که عملکرد مصرف آب در گلخانه‌ها ۱۰ تا ۱۲برابر بهتر از عملکرد آب در فضای باز است، به‌عنوان مثال اگر در فضای باز با مقدار معینی آب ۲۰ تن محصول تولید شود تولید این محصول با مصرف همان مقدار آب در گلخانه ۲۰۰تن است.
به گزارش «نسیم آنلاین»بدون تردید وقتی که در سال های قبلتر ، برای اولین بار تفکر کاشت گلخانه‌ای آن هم با انگیزۀ تولید گیاهان زینتی به ایران وارد شد، کسی تصور نمی‌کرد که زمانی یکی از روش‌های مهم و اساسی محصولات کشاورزی به شمار آید.
اما جنبه‌های اقتصادی این نوع کاشت سبب شده تا کشورها برنامه‌ریزی‌های دقیق و درستی در جهت آن انجام دهند، زیرا با تولید خارج از فصل سبب افزایش درآمد می‌شود، ثانیا به‌دلیل استفاده از خاک دست‌ساز، سبب صرفه‌جویی 90درصدی در استفاده از آب نیز می‌شود.
در عین حال،عملکرد چند برابری در واحد سطح نسبت به مزرعه یا فضای باز، اشتغال‌زایی از فواید دیگر کشاورزی گلخانه‌ای است.
با این حال، این روزها تاکید بیشتری بر روی مقولۀ توسعۀ گلخانه ای شده و بانک کشاورزی هم مشوق‌های بیشتری را برای توسعۀ گلخانه‌ها در نظر گرفته است.
مفید شدن اراضی کم‌بهره
سیدمحمد کیایی، مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان دارویی و قارچ وزارت جهادکشاورزی در ارتباط با کشت گلخانه‌ای گفته که «در حال حاضر زمین‌هایی در کشور وجود دارند که کم‌بازده هستند و توجیه اقتصادی ندارند.
بنابراین می‌توان با تاسیس گلخانه و ایجاد کشت گلخانه ای در آن، از همین زمین‌ها به شکل قابل‌توجهی استفاده کرد و محصولات متنوعی را به مصرف‌کننده فروخت که هم کیفیت بهتری دارند و هم آب کمتری می‌خواهند.» او، معتقد است اگرچه به‌طور میانگین، قیمت محصولات گلخانه‌ای تا حدودی بالاتر بوده اما در این میان کیفیت حرف اول را می‌زند.
با توجه به اینکه به ازای تاسیس هر هکتار گلخانه، بین 8 تا 12نفر اشتغال مستقیم ایجاد می‌شود، بنابراین احداث آنها می‌تواند از بار بیکاری در کشور بکاهد.
البته دولت هم برای حمایت از این بخش تسهیلات ویژه‌ای را در نظر گرفته که به گفتۀ کیایی، امسال از متمم بند «د» تبصره 5 رقم 10هزارمیلیارد ریال از محل صندوق توسعۀ ملی برای احداث گلخانه و پرورش ماهی در قفس در نظر گرفته شده است.
بازگشت هزینه‌های تاسیس گلخانه در 3 سال
یک کارشناس گیاه‌پزشکی دربارة کشت گلخانه‌ای در ایران می‌گوید: اکثر کشاورزان ما از مزایای این نوع کشت بی‌اطلاع هستند افزوده که عدۀ زیادی از کشاورزان فکر می‌کنند برای ساخت یک گلخانه باید هزینه‌های بسیار بالایی را متحمل شوند در حالی‌که این تصور درست نیست.
جواد صاف‌دل، اظهار کرد: برای ساخت یک گلخانه به مساحت 3 هزار مترمربع حداکثر 30میلیون تومان هزینه نیاز است. ضمن اینکه این مقدار برای یک گلخانۀ نسبتا مجهز است و می‌تواند حتی کمتر از این هم باشد.
وی، نتیجه گیری کرد که این هزینه‌ها به‌راحتی طی 2 الی 3 سال قابل برگشت است.
کشت گلخانه ای با تولید بالا و هزینۀ کم
کوهسار خالدی، پژوهشگر و استاد دانشگاه، دربارۀ اهمیت اقتصادی کشت گلخانه‌ای گفته که در گلخانه‌ها تولید محصول کاملا تحت کنترل است.
وی افزود: به‌عنوان نمونه کشور چین طی 10 سال گذشته به‌شدت روی تولید محصولات گلخانه‌ای کار کرده و کشور ما نیز باید به این سمت حرکت کند. در کشت سنتی ما تنها یک ردیف در سطح می‌کاریم ولی در گلخانه‌ها ما به سطح محدود نیستیم و به‌جای یک ردیف، 5 ردیف کشت می‌کنیم یعنی 5 برابر نیز تولید خواهیم داشت.
داریوش سالم‌پور، هم کمبود منابع آب، افزایش تقاضا برای مواد غذایی، استفادۀ بهینه از اراضی، تامین امنیت غذایی و غذا در طول سال را برخی از مهم‌ترین دلایلی می‌داند که توسعۀ گلخانه‌ها در کشور را ضروری می‌کند.
گفته می شود که عملکرد مصرف آب در گلخانه‌ها 10 تا 12برابر بهتر از عملکرد آب در فضای باز است، به‌عنوان مثال اگر در فضای باز با مقدار معینی آب 20 تن محصول تولید شود تولید این محصول با مصرف همان مقدار آب در گلخانه 200تن است.
سالم پور با تاکید بر ضرورت حفظ منابع آبی کشور می‌گوید: متوسط بارندگی در ایران معادل یک‌سوم دنیاست اما میزان تبخیر سه برابر متوسط جهانی است و ما سالانه در بخش‌های مختلف از 120میلیارد مترمکعب آب در کشور 104میلیارد مترمکعب آن را مصرف می‌کنیم، در حالی‌که استاندارد مصرف 40درصد این میزان باید باشد.
به گفته وی،اگر کشت خیار و گوجه فرنگی از فضای بازبه داخل گلخانه هدایت شوداراضی آزادشده حدود 200 هزارهکتار و میزان آب آزادشده نیز 3میلیارد و 200میلیون مترمکعب خواهد بود.
