دلایل بازگشت جنگ به سوریه و یمن
پس از عدم پیشرفت چشمگیر مذاکرات ژنو درباره حل بحران سوریه و مذاکرات کویت درباره بحران یمن زیر نظر سازمان ملل، درگیریها در این دو کشور به شدت افزایش پیدا کرد، اما در ادامه باید دید آیا راهحلهای سیاسی سازمان ملل به طور کامل شکست خورده است؟
گروه بین الملل « نسیم آنلاین »- درگیریها در منطقه پس از انجام گفتگو درباره راهحلهای سیاسی، طی ماههای اخیر تشدید شده است.
مذاکرات ژنو برای حل بحران سوریه و مذاکره دیگر در کویت برای حل بحران یمن صورت گرفت، اما سوالی که در اینجا پیش می آید این است که چرا مذاکرات متوقف شد و جنگ های سخت به این دو کشور بازگشت؟ آیا این به معنای نابودی کامل راهحلهای مسالمتآمیز است؟
در سوریه پس از دخالت مستقیم نظامی روسیه از 30 سپتامبر 2015، تغییراتی به نفع دولت سوریه صورت گرفت؛ موضوعی که گروههای «معارض» را به کاهش شروط آن و موافقت با حضور در "مذاکرات ژنو3" کرد.
پایگاه لبنانی النشره در گزارشی به قلم "ناجی البستانی" دلایل توقف سریع این مذاکرات را مورد بررسی قرار داد که به شرح زیر است:
1.دولت سوریه با توجه به دستاوردهای میدانی آن با کمک روسیه و نیروهای همپیمان آن از دادن هرگونه امتیازات خودداری کرده است.
2. «معارضان» سوری ضمن رد اعتراف به شکست تاکید دارند که موفق شدند حملات نظامی مورد حمایت روسیه را خنثی کنند.
3.انجام مذاکرات موازی بین قدرتهای منطقهای و بینالمللی تاثیرگذار در تحولات سوریه که باعث شده است، بحران سوریه به دور از دالان های "ژنو"، بین کشورهای عربستان، آمریکا، روسیه، ترکیه و ایران دنبال شود.
4.مشغولیت دولت آمریکا به رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری 2016 و نتایج آن که در هشتم نوامبر آینده برگزار می شود؛ انتخاباتی که روی پروندههای منطقه تاثیرگذار خواهد بود.
در یمن پس از شکست نشست ژنو در می سال 2015، مذاکرات بین نمایندگان دو طرف درگیر از اواسط آوریل گذشته (سه ماه گذشته) در کشور کویت همزمان با اجرای آتش بس آغاز شد، اما مذاکرات صلح یمن در کویت بی نتیجه به پایان رسید تا اینکه اخیرا تجاوزات عربستان علیه یمن و به دنبال آن حملات انتقامجویانه یمنیها افزایش یافت و جنگ مجداد به میادین بازگشت.
یکی از دلایل بازگشت جنگ این است که نمایندگان دولت مستعفی یمن (هیات ریاض) در روند مذاکرات بر اجرای قطنامه 2216 شورای امنیت سازمان ملل که در آن بر تحویل سلاح ارتش یمن و انصارالله به دولت تاکید شد، اصرار دارند، اما جنبش انصارالله تاکید کرد که قبل از تحویل سلاح باید اصلاحات سیاسی اجرا شود.
النشره نوشت: دلیل دیگر، پیشروی زمینی طرفین درگیر در یمن است. تحولات میدانی تا حدودی به نفع نیروهای طرفدار عبدربه منصور هادی رئیسجمهور مستعفی یمن که از سوی عربستان و امارات حمایت می شوند، تغییر پیدا کرد.
عناصر ائتلاف سعودی و طرفدار منصور هادی بر ارتفاعات استراتژیک "نهم" واقع در شمال شرق صنعاء سیطره پیدا کردند و علاوه بر آن کنترل کوههای المنار، روستای ملح و مناطق الحول و کوههای قناصین و العیان را در دست گرفتند و به شهر المکلا مرکز تروریست های القاعده نفوذ کردند.
در مقابل، نیروهای ارتش یمن و کمیته های مردمی وابسته به انصارالله در کوههای الاحکوم در نزدیکی کوههای استراتژیک قلعه مسلط شدند و اکنون این درگیری ها به مرزهای سعودی یمنی رسید و تقریبا هر روزه شاهد شلیک موشک های بالستیک یمن هستیم.
عامل دیگری که منجر به تشدید جنگ و درگیری های اخیر شده است، اعلام تشکیل "شورای سیاسی عالی" از سوی جریانهای انصارالله و کنگره خلق یمن به رهبری علی عبدالله صالح رئیس جمهور اسبق این کشور است. این شورا برای اداره امور یمن که اکنون فاقد دولت است، تشکیل شد و پارلمان یمن نیز آن را تصویب کرد و همین عامل خشم بیشتر عربستان را برانگیخت.
توافق سیاسی صورت گرفته میان انصار الله و کنگره ملی یمن در خصوص تشکیل یک شورای سیاسی برای اداره امور کشور باعث تغیر معادلات طرف مقابل و قرار گرفتن در وضعیت سختی شده است.
افزون بر آن، اتکای گروه انصارالله به تغییر حمایت بین المللی است، بویژه اینکه از حمایت روسیه برخوردار است. روسیه اخیرا بیانیه شورای امنیت سازمان ملل درباره لزوم همراهی جنبش انصارالله و کنگره ملی یمن با "اسماعیل ولد الشیخ" فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن را وتو کرد. از سوی دیگر، کاردار سفارت روسیه در صنعا اعلام کرد که روسیه از شورای عالی سیاسی انصارالله یمن حمایت می کند.
در پایان اینکه، درست است که اکنون جنگ به سوریه و یمن بازگشت، اما این بدین معنا نیست که ما شاهد راهحل نظامی قریبالوقوع در هر یک از این کشورها باشیم. دور جدید فشارهای نظامی هر یک از طرفه های درگیر باید در نهایت به نفع آنها ختم شود تا اینکه شروط مطالبات آنها در هر یک از دیدارهای پیشرو محقق شود و مجبور به امتیازدهی نشوند.