بیماری‌های مزمن غیرواگیر، چاقی، مواد دخانی و ایدز، ۴ چالش پیش روی نظام سلامت

به گزارش « نسیم آنلاین »، دکتر علی اکبر سیاری در نشست معاونان بهداشتی و مدیر گروه های شبکه، خانواده و بیماری غیرواگیر دانشگاه های علوم پزشکی کشور در تالار امام جواد (ع) گفت: امروز یک روز تاریخی برای سلامت مردم و حوزه بهداشت است زیرا درباره چالش های جهانی سلامت مردم و برای حل آن ها از سال 2000 میلادی اندیشمندان دنیا چندین قطعنامه را در سازمان بهداشت جهانی و سازمان ملل مصوب کرده اند و ما می خواهیم امروز این مصوبات را تشریح و در آینده اجرایی کنیم.

وی افزود: به مدت سه سال به طور مستمر در وزارت بهداشت برای پیدا کردن راه حل اجرایی این مصوبات بحث و تلاش شده است. به همت دکتر لاریجانی برنامه ملی پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر در وزارت بهداشت تدوین شد. در این سه سال به طور مستمر از مشاوره کارشناسان بین المللی در سازمان ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی و کارشناسان خبرۀ داخلی بهره بردیم. در اجلاس و کارگاه های بین المللی شرکت کردیم و در نهایت سند NCD تدوین و به تصویب شورای عالی سلامت رسید و توسط رییس جمهور ابلاغ شد.

معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بیان داشت: مطالعه ای در حوزه پیشرفت سلامت در کشورها توسط 1800 نفر در 130 کشور دنیا انجام شد که 35 نفر از آنان ایرانی بودند. 33 شاخص بررسی شد و کشورها در این زمینه رتبه بندی شدند. ایران از نظر پوشش همگانی سلامت نمره 80 را دارد و در طرح تحول سلامت که یکی از اهداف پوشش همگانی سلامت است تصمیم گرفتیم آنچه مربوط به حوزه بهداشت است را عملیاتی کنیم.

دکتر سیاری افزود: برای شاخص ها نمره صفر تا 100 در نظر گرفته شده است که UHC کشورمان نمره 80 گرفته و در مجموع شاخص ها نیز ایران، عربستان و ترکیه در منطقه نمره 56 گرفتند. نمره ژاپن 76 و نمره آمریکاه نیز 75 شده است.

معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: بعضی دستاوردها در ایران نمره 100 گرفته است که بسیار امیدبخش است. زایمان توسط افراد دوره دیده در ایران نمره 99 گرفت. بهبود تغذیه و کوتاهی قد 90 و پوشش همگانی بیمه 90 گرفتند و در برخی شاخص های دیگر همچون کاهش مرگ های زودرس، کاهش مرگ مادران و کودکان، کنترل بیماری های عفونی گرمسیری و قابل کنترل توسط واکسن، آنمی فقر آهن و بهبود تغذیه نیز رتبه های خوبی داریم.

وی افزود: آنمی فقر آهن در خانم های باردار در ایران 14 درصد، در آمریکا 17 درصد، در فرانسه 25 درصد و در ترکیه 28 درصد است. این موفقیت با برنامه غنی سازی آرد با آهن که از سال 76 در کشور شروع شد به دست آمده است.

معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اظهار داشت: مکمل یاری و ادغام برنامه ژنتیک اجتماعی، راه اندازی سیستم تشخیص پیشرفته ژنتیک، جلوگیری از 10 هزار تولد تالاسمی ماژور، غربالگری 800 هزار زوج، غربالگری 1.5 میلیون نوزاد در کشور برنامه هایی است که اجرا شده و مایه مباهات هستند.

وی در خصوص چهار چالش پیش روی نظام سلامت گفت: بیماری های مزمن غیرواگیر که باعث مرگ سالانه 38 میلیون نفر در جهان می شود و 76 درصد مر گ ومیرها در ایران ناشی از آن است یکی از این چالش هاست. افزایش چاقی، افزایش مصرف مواد دخانی و ایدز سه چالش دیگر هستند.

دکتر سیاری اظهار داشت: در طرح تحول به این چالش ها پرداختیم و با 15 برنامه و 10 پروژ پشتیبان زمینه رسیدگی به آنها فراهم شد. اولویت اول ما روستاییان بودند با جمعیت کم و مردم محروم که 1955 خانه بهداشت جدید در روستاها ساخته شد.

وی افزود: 344 مرکز بهداشتی جدید در روستاها احداث شده و تعداد پزشکان در مناطق محروم به 6700 نفر رسید. دسترسی به داروهای اصلی از 350 قلم به 436 قلم رسید و 2 مکمل جدید به برنامه مکمل یاری افزوده شد.

معاون بهداشت تصریح کرد: در برنامه بازطراحی شبکه شهری 3664 پایگاه سلامت شهری و 2380 مرکز جامع سلامت راه اندازی شد. تأمین و تجهیز و استانداردسازی واحدها انجام شد و 9949 نیروی جدید به صورت خرید خدمت از بخش خصوصی به چرخه کار در شبکه وارد شدند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دو استراتژی همکاری بین بخشی و توانمندسازی انفرادی مردم را مورد اشاره قرار داد و گفت: سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر برای بازه زمانی 94 تا 1404 به همت کارشناسان تدوین، نهایی و به تصویب رسید. یکی از اولویت های سال 95 ادغام برنامه پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر خواهد بود.

وی افزود: باید برای 90 درصد مردم دسترسی به خدمات نوین سلامت ایجاد شود. عوامل خطر برای 90 درصد مردم باید شناسایی شوند و برای 90 درصد که عوامل خطر شناسایی شد مراقبت صورت گیرد. بنابراین باید به شعار 909090برسیم.

معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رمز موفقیت در این طرح ها را همدلی دانست و خاطرنشان کرد: همدلی، نظم کاری، آموزش مستمر کارکنان به منظور توانمندسازی شان و ایجاد انگیزه در آنان باید ایجاد شود.

وی 5 اقدام مهم برای اجرای این سند را چنین برشمرد: 1- تشکیل ستاد اجرایی ملی، استانی و شهرستانی 2- تدوین برنامه عملیاتی در سطح ملی، استانی و شهرستانی 3- اجرای برنامه آموزشی آبشاری و تدوین بسته خدمت و بسته آموزشی 4- فراهم کردن تدارکات لازم، تدوین ضوابط و استانداردها 5- تأمین اطلاعات از طریق سامانه سیب.

دکتر سیاری گفت: در این راستا نظام پایش و نظارت مستمر آبشاری طراحی شده که در سطح ملی واستانی و شهرستانی باید اجرایی شود. مستندسازی خدمات باید انجام شود. توجیه مدیران و کارشناسان در هر سه سطح ملی، استانی و شهرستان ضروری است. مطالعه سند ملی و اسناد پشتیبان بسیار مهم است. اطلاع رسانی همگانی برای مشارکت مردم و تهیه چک لیست برای ارزیابی مستمر تمام این موارد نیز باید صورت گیرد.

وی در خصوص انتظارات خود از دانشگاه ها و معاونان بهداشت گفت: در هر منطقه که دسترسی به خدمات نوین سلامت فراهم شده است باید بسته های خدمت عملیاتی و برنامه ملی اجرا شود. بسیج ملی خطرسنجی سکته قلبی، مغزی و سرطان ها به زودی عملیاتی می شود و کمّی کردن کارها به منظور اندازه گیری آنها ضروری است.

معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به اینکه امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز به تقویت PHC داریم، بیان کرد: هیچ زمانی تا به این حد در شبکه بهداشت سرمایه گذاری نشده بود. ایجاد پرونده الکترونیک سلامت و پیشگیری از بیماری های غیرواگیر که آرزوی همه ما بود امروز امکانپذیر شده است و تحقق آن نزدیک است.

گفتنی است در پایان سخنرانی معاون بهداشت از 4 دهه خدمات دکتر علیرضا مصداقی نیا رییس پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران با اهدای جایزه «دکتر لی» از سوی سازمان بهداشت جهانی تقدیر به عمل آمد.