یادداشت اختصاصی برای «نسیم آنلاین»:
برنامههایِ ضد اقتصاد مقاومتیِ وزارت نفت!
در حالی پالایش نفت میتواند ارزش افزوده چندین برابر نسبت به فروش مستقیم آن برای کشور ایجاد نماید که برنامه مسئولین وزارت نفت برای افزایش خام فروشی حاکی از کم توجهی به اولویت توسعه ظرفیت پالایشی کشور است.
گروه اقتصادی « نسیم آنلاین »- در حالی پالایش نفت میتواند ارزش افزوده چندین برابر نسبت به فروش مستقیم آن برای کشور ایجاد نماید که برنامه مسئولین وزارت نفت برای افزایش خام فروشی حاکی از کم توجهی به اولویت توسعه ظرفیت پالایشی کشور است. به گزارش «نسیم آنلاین»، همچنین رهبر انقلاب در تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی، مقابله با ضربه پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز از طریق افزایش صادرات فرآوردههای نفتی را به عنوان یکی از اهداف راهبردی این سیاست معرفی کرده اند. ایشان همچنین در دیدار مسولین نظام با رهبر انقلاب برلزوم تبدیل نفت به موادی با ارزش افزوده بیشتر تاکید ویژه داشتند و بیان داشتند که ما باید در تولید فرآورده های نفتی اقدامهای جدی تری را انجام دهیم. در این گزارش به مروری اجمالی در مورد سخنان رهبر انقلاب در مورد استفاده از نفت در اقتصاد کشور و نظرات برخی از مسئولین نفتی کشور پرداخته شده است: بیانات در خطبههاى نماز جمعهیتهران، 1384/05/28 نفت یک منبع تمام شدنى و تجدید ناپذیر است. نفت تا ابد که باقى نمىماند؛ اگر اینطور که امروز مصرف مىشود، مصرف شود، تا 20 سال، 25 سال دیگر نفت ملت ایران تمام خواهد شد. بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی، 1385/01/01 کشف کردن نفت و استخراج کردن نفت یعنى یک ذخیرهاى را از زیر زمین درآوردن و در واقع به یک معنا هدر دادن؛ این بلایى که ما امروز داریم سر نفت در مىآوریم، هدر دادن نفت است؛ والا استفادهیبهینه از این ماده ممکن است هزار برابر ارزش مادى و معنوىاش بیشتر از آن چیزى باشد که امروز ما داریم خرج مىکنیم. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار کارگران و کارآفرینان، 1387/02/04 امروز ما داریم از ذخایرمان میخوریم. بیشتر بودجهی کشور از نفت است. نفت ذخیرهی ماست. گنجینهمان را داریم تخلیه میکنیم؛
بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مردم به مناسبت عید غدیر، 1388/09/15 بودجهیکشور ما متأسفانه از دهها سال پیش بهاین طرف، وابستهبه نفت است. این روش را همهیاقتصاددانهاى دلسوز رد میکنند؛ این روش که در کشور ما عادت شده نفت را استخراج کنند، بفروشند، از پول آن کشور را اداره کنند، شیوهیغلطى است. اما در طرف مقابل برخی از مسئولین کشور خام فروشی نفت را مایه افتخار تلقی کرده اند به گونهای که زنگنه افزایش تولید و صادرات نفت خام را از مهمترین دستاوردهای برجام برشمرده است. حسن روحانی نیز در 12 مرداد 95 در سخنانی تکراری بار دیگر بر افزایش میزان فروش نفت خام در دوران پسابرجام تاکید کرد و آن را نشان دهنده توفیق دولت در حوزه اقتصاد دانست. این در حالی است که تاکید بر خام فروشی درست بر خلاف اقتصاد مقاومتی است و نمی توان نقطه اتکایی برای اقتصاد کشور به حساب بیاید. افزایش تولید نفت تنها در صورتی میتواند منطقی باشد که همراه با افزایش ظرفیت پالایشی همراه باشد اما این اتفاق تاکنون نیفتاده است. شرکت انگلیسی بریتیش پترولیوم در جدیدترین گزارش خود به بررسی وضعیت پالایشگاه های نفت خام در کشورهای جهان پرداخته است. بر اساس این گزارش، ظرفیت پالایشگاهی ایران از سال 2013 تاکنون بدون تغییر و در سطح 1.985 میلیون بشکه در روز باقی مانده است و ظرفیت پالایشگاه های ایران تنها 2 درصد از کل ظرفیت پالایشگاه های جهان را تشکیل می دهند. همچنین بر اساس این گزارش، میزان نفتی که در پالایشگاه های کشور در سال 2015 پالایش شده است نسبت به سال پیش از آن 3.8 درصد کاهش یافته و به 1.847 میلیون بشکه در روز رسیده است. در سال 2014، روزانه 1.919 میلیون بشکه در روز نفت در کشور پالایش شده بود. بنابر این ضروریست که توسعه ظرفیت پالایشی کشور به عنوان راهکاری در ایجاد ارزش افزوده چندین برابر نسبت به فروش مستقیم نفت در دستور کار مسئولین وزارت نفت قرار گیرد و این اقدام مقدم بر افزایش ظرفیت تولید نفت باشد.
مسعود احمدی - دانشجوی دکترای تبدیل انرژی از دانشگاه صنعتی شریف