بهشتی‌پور: نباید در مقابل تمدید "داماتو" بی‌خیال بود

حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل بین‌الملل و از حامیان برجام در گفتگو با خبرنگار « نسیم آنلاین »، در خصوص تصویب قانون داماتو در آمریکا با اشاره به اینکه این قانون در سال 1996 برای تحریم ایران پیشنهاد داده شده بود اظهار داشت: ویژگی این قانون این بود که می‌گفت علاوه براینکه خود آمریکا ایران را تحریم می‌کند کشورهایی که با طرف ایرانی معامله‌ای انجام دهند و در صنایع نفت و گاز آن سرمایه‌گذاری بیش از 20 میلیون دلار انجام دهند هم باید مشمول تحریم آمریکا شوند.

بهشتی‌پور خاطر نشان کرد: قانون داماتو در سال 1997 تمدید شد و بعد از آن رئیس جمهور آمریکا آن را هر 10 سال یک بار تمدید می‌کرد که در سال 2007 هم این قانون برای 10 سال دیگر تمدید شد و اکنون چون مدت قانون در سال 2017 تمام می‌شود تمدید این قانون در مجلس نمایندگان و سنای آمریکا تصویب شده است.

وی با اشاره به اینکه در یکی از بندهای برجام به صراحت گفته شده که گروه 1+5 از این پس می‌خواهد با ایران رابطه سودمند و خوبی در زمینه‌های مختلف داشته باشند گفت: گروه 1+5 زمینه‌هایی نفت، گاز و انرژی را از جمله موضوعاتی اعلام کرده‌ که به دنبال همکاری با ایران در خصوص آنها هستند و در این شرایط تصویب قانونی داماتو با روح برجام در تعارض است هرچند در خود برجام به صراحت این موضوع نیامده باشد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود:‌ برجام آمده تا کل تحریم‌هایی را که به خاطر فعالیت‌های هسته‌ای ایران وضع شده بود در مورد آمریکایی‌ها به حالت تعلیق در بیاورد و در مورد اروپا لغو کند.

وی با اشاره به اینکه تحریم‌هایی که در برجام لغو یا تعلیق شده تحریم‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای ایران است که از سال 2002 به بعد تصویب شده گفت: پس تحریم‌هایی مانند داماتو که زمان تصویب آن در سال 2007 بوده است و بهانه آن حمایت از تروریزم یا نقض حقوق بشر و اخیرا مسائل موشکی است شامل تحریم‌هایی که در چارچوب مذاکرات هسته‌ای بوده نمی‌شود.

بهشتی‌پور با اشاره به اینکه‌ طرف مذاکره کننده ایرانی اجازه نداشته غیر از مسائل هسته‌ای گفتگو کند خاطرنشان کرد: البته اگر چنین مذاکراتی هم پیش‌بینی می‌شد با توجه به محتوای برجام توافق انجام نمی‌شد چون طرف مقابل هم ادعاهای مختلفی داشت که به آنها نرسید بنابراین دو طرف به سمتی حرکت کردند که به چنین متنی برسند.

وی با تاکید براینکه در هر صورت تمدید داماتو با روح برجام در تعارض است گفت: در مقدمه برجام آمده است که کشورهای 1+5 باید با ایران همکاری داشته باشند نه اینکه دوباره ایران را به هر بهانه‌ای تحریم کنند البته متاسفانه این موضوع در خود برجام مطرح نشده چون اساسا موضوع مذاکرات فقط و فقط مسائل هسته‌ای بوده.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که برخی از کارشناسان استدلال می‌کنند چون بخش‌هایی از قانون داماتو در برجام تعلیق شده بود اکنون تمدید این قانون بازگرداند آن بخش‌های تعلیق شده است اظهار داشت: شاید من اشتباه می‌کنم ولی آن موارد درباره نفت و گاز بوده و تحریم داماتو هم در حوزه نفت، گاز و انرژی ایران بود که البته در همان زمان هم اتحادیه اروپا به آن تحریم نپیوست و مثلا توتال فرانسه آمد و در صنایع ما سرمایه‌گذاری کرد.

وی ادامه اظهار داشت: شرکت توتال در زمان تصویب قانون داماتو شریک تجاری ما در عسلویه بود و حتی فاز یک عسلویه را انجام داد البته در آن زمان هم به دلیل همین تحریم‌ها، شرکت آمریکایی کونکو از سرمایه‌گذاری در ایران منع شد و توتال به جای آن آمد که خب شرایط سخت‌تری هم می‌گرفت.

بهشتی‌پور همچنین در پاسخ به این سوال که کارشناسان معتقدند به دلیل برداشته شدن تحریم‌های لیبی از قانون داماتو و همچنین به پایان رسیدن زمان این قانون، موضوعیت قانون قبلی منتفی شده و قانونی که اکنون به تصویب رسیده قانون جدیدی است اظهار داشت: آن چیزی که در مجلس نمایندگان و سنای آمریکا به آن رای داده شده رای‌گیری برای تمدید قانون قبلی بود و من متن جدیدی را ندیدم البته خبرها را هم ندیده‌ام که آیا متن جدیدی آمده یا نه با این همه باید ببینند دوستانی که چنین چیزی را مطرح می‌کنند چه متن جدیدی دیده‌اند.

وی تاکید کرد:‌ آمریکایی‌ها تمدید همان قانون داماتوی قبلی را برای سال 2017 تا سال 2027 تصویب کرده‌اند و اگر متن جدیدی داده‌ شده من از آن بی‌اطلاع هستم؛ در هر صورت رئیس جمهوری آمریکا می‌تواند این مصوبه را وتو کنند تا بعد نمایندگان بروند دو سوم رای دهند و وتوی رئیس جمهور را خنثی کنند، مانند همان اتفاقی که درباره عربستان اتفاق افتاد با این حال اگر این قانون توسط اوباما یا ترامپ امضاء شود فضای جدیدی ایجاد می‌شود که باید در آن زمان دید ایران چه اقدامی باید انجام دهد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: در شرایطی که ایران تمدید قانون داماتو را نقض برجام می‌داند، هم ترتیبات نقض برجام در خود آن پیش‌بینی شده و هم ایران می‌تواند مستقلا تصمیماتی را بگیرد و خودش کارهایی را انجام دهد که البته تصمیم‌گیری در این رابطه مساله مهمی است و باید در هیات نظارت بر اجرای برجام این موضوع با دقت بررسی شود.

وی در خصوص روابط ایران و اروپا پس از اعلام نقض برجام توسط آمریکا اظهار داشت:‌ ما اکنون با اروپا رابطه داریم و قبل از اینکه برجام اجرا شود هم اروپایی‌ها به تصویب داماتو توجه نکرده بودند و بر همین اساس هم فکر می‌کنم اتحادیه اروپا توجهی به تصویب دوباره آن هم نکند با این حال وقتی ما می‌گوئیم قانون داماتو نقض برجام است باید بتوانیم مستندات خود را ارائه کنیم و همینطور در خود برجام سازوکار نقض برجام پیش‌بینی شده است که باید چه اتفاقی بیفتد.

بهشتی‌پور در پایان با تاکید براینکه موضوع تصویب قانون داماتو موضوع بسیار مهمی برای کشور است که باید در هیات نظارت بر برجام مورد رسیدگی و تصمیم‌گیری قرار گیرد خاطر نشان کرد: از یک طرف نباید در این خصوص حالت بی‌خیالی طی کنیم و بگوئیم چیزی نشده و از طرف دیگر هم نباید عجله کرد، بلکه باید یک تصمیم دقیق حساب شده و همه جانبه نسبت به این موضوع گرفته شود.