ترامپ رسما "تیلرسون" را به عنوان وزیر خارجه آمریکا معرفی کرد

به گزارش « نسیم آنلاین »، تسنیم نوشت: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا سرانجام پس از مدتها رایزنی رکس تیلرسون، رئیس شرکت اکسون موبیل را به عنوان وزیر خارجه این کشور معرفی کرد.

تیلرسون، مطابق گزارش رسانه های آمریکا قبلا سمت اجرایی در مناصب دولتی نداشته است. وال استریت ژورنال نوشته است تیلرسون، 64 ساله دارای ارتباط نزدیک با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه است.

رکس تیلرسون 64 ساله در سال 1952 در ویچیتا فالز واقع در ایالت تگزاس متولد شد. او که از سال 2004 رئیس اکسان موبیل بوده است، کار در این شرکت را در سال 1975 به عنوان مهندس تولید آغاز کرد.

او در سال 1989 مدیرکل بخش تولید اکسان موبیل، دومین شرکت بزرگ نفتی جهان شد و در سال 1995 رئیس شرکت «اکسان یمن» (شرکت زیرمجموعه اکسان موبیل و فعال در زمینه یمن) شد.

پس از گذشت چند سال و ارتقای شغلی در اکسان موبیل، تیلرسون در سال 2004 رئیس و مدیر این غول نفتی شد و تا به امروز هم در این سمت باقی مانده است.

یکی از موضوعات جنجالی که رسانه‌های آمریکایی در گزارشهای خود درباره تیلرسون منتشر کرده‌اند، روابط نزدیک او با روسیه است.

موضوع ارتباط تیلرسون با روسیه و شخص ولادیمیر پوتین تا حدی جنجالی شده که قانونگذاران ارشد و شناخته شده‌ای چون جان مک کین، در این باره اظهارنظر و حتی ابراز نگرانی کردند.

بر همین اساس پایگاه فارین پالیسی گزارش داده است: «تیلرسون هیچ تجربه دولتی یا دیپلماتیک ندارد اما او تجربه زیادی در ارتباط با روسیه دارد. او نمایندگی منافع اکسون موبیل در روسیه را برعهده داشته و گزارش شده که تعاملات گسترده‌ای با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه داشت».

به گزارش این رسانه آمریکایی، «تیلرسون و پوتین از زمان دولت بوریس یلتسین، رئیس‌جمهور اسبق روسیه همدیگر را می‌شناسند. در سال 2011 تیلرسون برای دسترسی اکسون به منابع روسیه در قطب به توافق رسید و همچنین به شرکت روسی "روس نفت" اجازه سرمایه گذاری در اکسون را داد. این تصمیم البته در سال 2014 به خاطر تحریمهای آمریکا علیه روسیه با مانع روبرو شد».

تیلرسون از جمله آمریکایی‌هایی بوده است که در مخالفت با تحریم روسیه از سوی اتحادیه اروپا و آمریکا به خاطر بحران اوکراین صحبت کرده است.

رسانه‌ها درباره پیوندهای تیلرسون و روسیه به این موضوع هم اشاره کرده‌‌اند که او در سال 2013 از دست پوتین «نشان دوستی» دریافت کرد؛ نشانی که یکی از نشان‌های مهم در روسیه برای اتباع خارجی محسوب می‌شود.

موضوع ارتباطات تیلرسون با روسیه با مخالفتها و انتقادات برخی مقامات ارشد کنگره آمریکا مواجه شده است و کار به جایی رسیده که «جان مک کین» سناتور هم حزبی ترامپ با این موضوع به شدت مخالفت کرده است.

انتشار خبر تصمیم ترامپ برای انتخاب تیلرسون اما با استقبال سخنگوی کاخ ریاست‌جمهوری روسیه مواجه شد.

«دیمیتری پسکوف» درباره تیلرسون گفته بود: «وی فردی به شدت حرفه‌ای است و رئیس‌جمهوری روسیه وی را از نزدیک می‌شناسد».

هرچند که تیلرسون در بیان اظهاراتش در خصوص سیاست خارجی آنچنان پرسر و صدا نبوده اما برخی سخنانش نشان می‌دهد که در بعضی از موضوعات اختلاف نظر جدی با دونالد ترامپ دارد.

تیلرسون برخلاف ترامپ، به موضوع تغییرات جوی و توافق بین‌المللی در خصوص مقابله با تغییرات اقلیمی معتقد بوده و از آن حمایت کرده است.

در حالی که ترامپ «نفتا» را فاجعه‌بارترین توافق اقتصادی آمریکا توصیف کرده، تیلرسون صحبتهای حمایتی درباره آن مطرح کرده است.

از جمله دیگر موضوعات قابل تامل در کارنامه اقدامات و مواضع تیلرسون، باید به اقدامات و اظهاراتش در خصوص عراق و ایران هم اشاره کرد.

او در سال 2011 به نمایندگی از طرف اکسان موبیل توافقی را برای توسعه میدانهای نفتی در منطقه خودمختار کردستان عراق به امضا رساند.

این قرارداد در حالی منعقد شد که امضای این توافق مغایر قانون عراق بوده است؛ قانونی که شرکتهای خارجی را از تعامل مستقیم با کردستان عراق منع می‌کند.

تیلرسون سوم مارس 2016 در یک مصاحبه درباره سرمایه‌گذاری و حضور شرکت اکسان موبیل در بازار ایران اظهارنظر کرده بود.

او به سی‌ان‌بی‌سی گفته بود: «شرکتهای آمریکایی از قبیل شرکت ما، هنوز قادر به تعاملات تجاری با ایران نیستند. بسیاری از رقبای اروپایی ما وارد شدند و فعالانه در حال کار هستند».

تیلرسون تصریح کرد: «من نمی‌دانم که ما ضرورتا متضرر (حضور اروپاییها و عدم حضور آمریکاییها در ایران) شده باشیم چرا که تاریخ ایران در زمینه سرمایه گذاری خارجی(در ایران) در گذشته و شرایط آنها همیشه، خیلی چالش ساز و سخت بود».

او افزود: « نمی‌دانم که ایرانیها قرار است حالا متفاوت از قبل باشند یا نه. ما باید منتظر باشیم و ببینیم. هنوز هیچ قراردادی بیرون نیامده (بین ایران و شرکتهای اروپایی) اما من این موضوع را یاد گرفته‌ام که لزوما، نفر اول بودن (در ورود به بازار کشوری) بهتر نیست. ما قطعا به این موضوع (سرمایه گذاری و حضور در ایران) نگاه خواهیم کرد چرا که این یک کشور بزرگ و پر از منابع است».

ابراز تمایل تیلرسون برای حضور در بازار ایران از یک سو و امضای توافق با منطقه کردستان عراق از سوی دیگر، نشان از روحیه کاسب کارانه اوست؛ موضوعی که به نظر میرسد وجه مشترک او و ترامپ باشد.

با بررسی سوابق کاری تیلرسون و بی‌تجربگی او در سیاست خارجی یک سوال به ذهن متبادر می‌شود: «آیا شاهد تسلط "مرکانتلیسم" در سیاست خارجی آمریکا خواهیم بود؟»

مرکانتیلسم مکتبی است که بیشتر ارائه دهنده نوعی اقتصاد سیاسی است و به تعیین جهت سیاست اقتصادی می‌پردازد. هدف‌های سیاستهای اقتصادی این مکتب در رسیدن کشور به ثروت و شهرت خلاصه می‌شود. به عبارت دیگر، مرکاتلیسم عبارت است از تلاش برای جلب ثروت بیشتر، با هدف افزایش قدرت.

مرکانتلیسم از قرن شانزدهم تا نیمه قرن هجدهم رواج داشت و بیشترین سهم را در ایجاد استعمار در نظام سرمایه‌داری داشت. نظریات مکتب مرکانتلیستی اگر چه متناسب با رونق تجارت و مبادلات بین‌المللی شکل گرفتند اما در ایجاد زمینه برای پیدایش نظام سرمایه‌داری صنعتی نقشی مهم داشتند.

مرکانتلیست‌ها طرفدار وضع قوانین در جهت برقراری عوارض گمرکی و موانع تجاری بوده و اعتقاد داشتند که از این طریق می‌توان وضعیت یک کشور را در سطح بین‌الملل بهبود بخشید.

با نگاهی به مواضع ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتی به وضوح می‌توان تاکید او بر لزوم دفاع از اقتصاد ملی در برابر اقتصادهای خارجی را دید.

او با توافقات تجارت آزاد آمریکا با دیگر کشورها که در آن بر لزوم کاهش عوارض و تعرفه‌های گمرکی تاکید شده، مخالفت کرده و شدیدترین مخالفت‌هایش را نثار «نفتا» کرده بود.

«نفتا» یا قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی یک سازمان منطقه‌ای بین آمریکا، کانادا و مکزیک است که در 1994 پایه‌ریزی شد.

طبق نفتا تمام محدودیت‌های تجارت و سرمایه‌گذاری میان سه کشور در مدت 15 سال بتدریج باید برداشته میشد.

حالا باید منتظر ماند و دید مواضع سیاست خارجی دولت دونالد ترامپ و وزیر خارجه احتمالی او، تحت الشعاع روحیه کاسبکارانه قرار خواهد گرفت یا شرایط به نحوی دیگر پیش خواهد رفت.

منبع: فارس