سکوت تاریخی؛ تعمدی یا بالاجبار؟

گروه سیاسی « نسیم آنلاین »:: "هشدار به اسرائیل برای توقف شهرک سازی در سرزمین های اشغالی" موضوع مصوبه جنجال برانگیز شورای امنیت سازمان ملل در هفته گذشته بود. قطعنامه پیشنهادی مصر که بر خلاف آنچه در این سازمان طی قریب به دو دهه گذشته روال شده است از سوی کشورهای دارای حق وتو مانند ایالات متحده وتو نشد و با آراء همه 14 عضو شورای امنیت منهای رای ممتنع آمریکا تصویب شد. آخرین قطعنامه ای که بر ضد اسرائیل در سازمان ملل تصویب شده بود به سال 1992 بر می گردد که طی آن اسرائیل از اخراج فلسطینیان از سرزمین های اشغالی منع شده بود.

در جریان تصویب این قطعنامه غیر الزام آور حتی برخی حامیان رژیم صهیونیستی مانند انگلستان، نیوزلند و سنگال هم نقش داشتند.. قطعنامه اس که واکنش‌های گوناگونی را در پی داشت. حماس با انتشار بیانیه‌ای تصویب این قطعنامه در شورای امنیت را تحولی بزرگ در موضع جامعه بین‌المللی در مسیر حمایت از مسئله فلسطین دانست و خواستار حمایت هرچه بیشتر از مسئله فلسطین و تلاش برای پایان اشغال فلسطین شد.

تشکیلات خود گردان فلسطین نیز که از شهرک سازی ها در مرز شرقی کرانه رود اردن رنج می برد با حمایت از این قطعنامه گفت که تصویب چنین مواضعی در سازمان ملل مانند یک سیلی محکم به رژیم صهیونیستی است.

در مقابل اما واکنش سران اسرائیل به این مصوبه همچون رفتارهای گذشته این رژیم در مقابل قوانین حداقلی بین المللی گستاخانه بود. نتانیاهو نسخت روزیر اسرائیل در اولین واکنش با تاکید بر اینکه دولتش توجهی به این مصوبه نخواهد داشت گفت که به هیچ عنوان زیر بار اجرای آن نخواهد رفت.

او همچنین با متهم کردن اوباما به تبانی علیه تل آویو در جلسه هفتگی کابینه اسرائیل گفت: "بر اساس اطلاعاتی که به دست ما رسیده است شکی نداریم که دولت اوباما اقدام به تصویب این قطعنامه کرده، پشت آن ایستاده، هماهنگی های لازم را انجام داده و خواستار تصویب آن شده است. به جان کری وزیر امورخارجه آمریکا گفته بودم، دو دوست، همدیگر را به شورای امنیت نمی‌کشند."

دولت اسرائیل پس از این اظهارات ضمن فراخواندن سفرای کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل در تل آویو اعلام کرد که در واکنش به این مصوبه ۵۶۰۰ واحد مسکونی جدید در قدس احداث خواهد کرد.

در این میان هرچند که این قطعنامه مصوبه ای خارج از فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد بود و به عبارت دیگر یک قطعنامه غیر الزام‌آور شناخته می شد، اما موضع اتخاذ شده از سوی ایالات متحده آمریکا در خصوص آن باعث تعجب بسیاری از کارشناسان و تحلیل‌گران سیاسی در داخل آمریکا و خارج این کشور شد.

خیلی‌ها می پرسیدند ایالات متحده‌‌ای که طی سه دهه گذشته هر آنچه بر ضد اسرائیل در صحن علنی سازمان ملل آمده را وتو کرده چرا امروز با رای ممتنع خود باعث تصویب این قطعنامه شده است؟

این سوال آنها البته زمانی جدی تری شد که سخنان چهارشنبه گذشته جان کری علیه اسرائیل را شنیدند.

جان کری وزیر امور خارجه آمریکا اواخر هفته گذشته طی سخنانی بی‌سابقه علیه رژیم صهیونیستی با تاکید بر اینکه "اسرائیل به راه حل دو کشور مستقل فلسطین و اسراییل در صلح با هم اعتقاد ندارد" گفته بود: ‏ شهرک سازى هاى اسراییل در کرانه باخترى امید هاى مشروع فلسطینیان براى یک کشور مستقل را به باد میدهد.‏ آیا هیچ اسرائیلى حاضر است زیر اشغال بى پایان زندگى کند؟ آیا هیچ آمریکایى حاضر است در چنین شرایطى زندگى کند؟

جان کری همچنین تاکید بر اینکه " بارها به نتانیاهو هشدار دادیم که شهرک سازى به واکنش در سازمان ملل منجر میشود ولى او شهرک سازى را بیشتر هم کرد" اظهار کرد: ‏ ما ممکن است نتوانیم شهرک سازى ها را متوقف کنیم ولى نمیتوانیم هم از آن دفاع بکنیم.

این اظهارات بی سابقه که به مثابه صف آرایی آمریکا و اسرائیل در مقابل یکدیگر بود بر شک و تردید ها در خصوص چرایی اقدامات ایالات متحده افزود چرا که کسی به خاطر ندارد یک مقام مسئول در دولت ایالات متحده اینگونه اسرائیل و شخص اول آن بنیامین نتانیاهو را مورد خطاب و حمله قرار داده باشد.

در تحلیل این ماجرا برخی از کارشناسان اقدامات دولت و مسئولان ایالات متحده را صرفا یک اقدام تاکتیکی ارزیابی می کنند و معتقدند که آمریکایی‌ها پس از آنکه مطمئن شدند قطعنامه علیه اسرائیل ذیل فصل هفت سازمان ملل تعریف نمی شود و یک قطعنامه الزام آور نیست از هزینه‌زایی بیجا برای خود جلوگیری کرده و نخواسته اند که مهر تاییدشان را مجددا بر اقدامات غیر قانونی رژیم صهیونیستی که حالا صدای کشورهای مانند نیوزلند و انگلستان را هم درآورده بزنند.

شهرک‌سازی های اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی مغایر کنوانسیون ژنو و قوانین موضوعه در خصوص شرایط جنگی و سرنوشت غیر نظامیان در هنگامه اشغال یک کشور توسط نیروهای نظامی خارجی است و حالا این عدم تمکین رژیم اشغالگر قدس آنقدر بی محابا شده که حتی حامیان او نیز به این رفتار معترض شده اند.

عده ای دیگر از ناظران و تحلیل‌گران سیاسی این ارزیابی را با مدنظر قرار دادن سخنان اخیر جان کری قبول ندارند و می‌گویند که اوباما در آخرین روزهای دوران مسئولیت خود می‌خواسته پاسخی به سال‌ها فشار اعضای لابی صهیونیستی در آمریکا بدهد و همزمان نیز از حمایت‌های سرشار صهیونیست‌ها از گزینه جمهوری خواهان در انتخابات انتقاد کند.

آنها می‌گویند اوباما هرچند که به تبع یاران دموکراتش با سیاست‌ورزی های پیچیده تلاش می‌کرد که در مسیر اهداف صهیونیست ها با تمام قوا حرکت کند اما بسیاری از اقدامات مصلحت آمیز او گله‌های زیادی را در میان صهیونیست ها در پی داشته است، آنقدر که آنها از او قطع امید کرده و منتظر فرا رسیدن دوران ترامپ هستند.

در همین راستا اما کنگره آمریکا که در دست جمهوریخواهان و همراه با صهیونیست هاست در واکنش به تصویب قطعنامه شورای امنیت علیه شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی اعلام کرد که قصد دارد بودجه‌ای که آمریکا به سازمان ملل تخصیص می‌دهد را کاهش دهد.

این دست تحلیل گران همچنین معتقدند که این سکوت "سامانتا پاور" نماینده آمریکا در سازمان ملل و رای ممتنع او کاملا در پازل دولت اوباما تعریف می شود. آنها می گویند که اوباما در این سالها همیشه تلاش کرده از خود وجهه‌ای روشنفکر و مدافع مذاکره و صلح نشان دهد و البته این اقدام او می‌تواند پزروشنفکری او را تکمیل کند.

در میان تحلیل‌گران اما گروه سومی هم هستند. آنهایی که به آمار و ارقام های حمایت اوباما از اسرائیل طی 8 سال گذشته استناد می کنند. آنها می گویند که دولت اوباما در حمایت مالی و تسلیحاتی از اسرائیل در میان دولتهای آمریکا رکوددار است و این اقدام او تکمیل کننده فرایندی در آینده روابط ایالات متحده و رژیم صهیونیستی است.

آنها این اقدام دولت اوباما را به مثابه "پاس گل" برای ترامپ ارزیابی می کنند و معتقدند که اوباما با این اقدام فرصت بزرگتری برای دوستی و نزدیکی بین اسرائیل و آمریکا فراهم کرده است.

ترامپ تا آخرین لحظات قبل از رای گیری اخیر در سازمان ملل در حال رایزنی برای توقف تصویب قطعنامه بود و بعد از تصویب آن نیز طی اظهار نظری هشدار گونه گفت که این دوران به زودی به پایان می رسد و با حضور دولت جدید در کاخ سفید شرایط متفاوت از گذشته خواهد بود.