افتتاح آخرین نمایشگاه کتاب دولت یازدهم بدون حضور روحانی/ اعلام آمادگی وزیر ارشاد برای واگذاری کامل نمایشگاه سال آینده به صنوف

به گزارش خبرنگار فرهنگی «نسیم آنلاین»، افتتاحیه سی امین نمایشگاه کتاب تهران صبح امروز با حضور علی لاریجانی، رییس مجلس؛ سیدرضا صالحی امیری، وزیر ارشاد و سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی ارشاد در شهر آفتاب آغاز شد.

در ابتدای این مراسم سیدرضا صالحی امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تبریک اعیاد شعبانیه و روز معلم، اظهار داشت: نمایشگاه کتاب تهران یکی از،مهم ترین فعالیت‌های فرهنگی جمهوری اسلامی است. در اندیشه امام و اندیشه رهبری کتاب جایگاه ویژه دارد؛ درپاییز سال 66 این نمایشگاه آغاز شده و تا به حال هیچ چیزی نتوانسته است آن را تعطیل کند.

وی افزود: در 30 سالگی نمایشگاه اتفاق مبارکی افتاده است و آن واگذاری نمایشگاه به صنوف است، ما آمادگی داریم سال آینده این نمایشگاه را به صنوف واگذارکنیم، باید آینده را رصد کنیم ببینیم کتاب در آینده در کجا قرار دارد.

وزیر ارشاد ادامه داد: در سال گذشته 88 هزار 504 عنوان کتاب منتشر شده است، مهمانان ویژه اتفاق مهمی برای نمایشگاه کتاب است و در حال حاضر مهمانان اروپایی و آسیایی در صف انتظار برای مهمان شدن در نمایشگاه کتاب تهران هستند. در راستای دیپلماسی فرهنگی باید روابط مان را گسترش دهیم.

وی گفت: امسال سی و مین سال نمایشگاه تهران است، نمایشگاه کتاب تهران یکی از مهمترین فعالیت‌های فرهنگی پس از انقلاب است و می‌توان ادعا کرد که این نمایشگاه محصول انقلاب اسلامی است .

صالحی امیری ادامه داد: به اندیشه امام و رهبری کتاب جایگاه و نقش مهمی در تحول و توسعه فرهنگی و انسانی دارد و حفظ نقش کتاب وظیفه همه علاقمندان نظام است و باید بنیان‌گذاران این نمایشگاه تقدیر کنیم که در روزهای سخت کشور اولویت فرهنگی را فراموش نکردند .

وزیر ارشاد گفت: در سخت‌ترین سالهای جنگ یعنی در پاییز سال 66 نمایشگاه کتاب تهران با حضور ناشرانی از 32 کشور جهان برگزار شد و تاکنون هیچ حادثه‌ای نتوانسته است این نمایشگاه بزرگ را تعطیل کند. شاید بتوان گفت 30 سالگی بهترین سن برای رشد و تعالی است. انرژی جوانی، تجربه میانسالی وجود دارد .

صالحی امیری تصریح کرد: 30 سالگی نمایشگاه کتاب تهران رخداده و آن واگذاری امور اجرایی به تشکل‌های صنفی است. ما در 30 سالگی می‌توانیم افق‌های پیش رو را ترسیم کنیم اکنون باید بگوییم که ما آمادگی داریم در سال آینده کلید نمایشگاه را به صنف تحویل دهیم و به عنوان دولت وظیفه سیاستگذاری را برعهده بگیریم. در نمایشگاه سی و یکم تهران صنوف میزبان باشند .

وی با بیان این مطلب که باید آینده را رصد کنیم گفت: باید ببینیم کتاب به کدام سمت سوق پیدا می‌کند، جمعیت کتابخوان ما در کجا قرار می‌گیرد و اقتصاد نشر جه وضعی دارد از نظر ما کلیه فعالیت‌های نمایشگاه کتاب تهران به صنف واگذار شود .

وزیر ارشاد گفت: در عصر فضای مجازی آمارهایی می‌دهد که تحول در حوزه کتاب و کتابخوانی ایجاد شده است، در سال 91 حدود 64 هزار و 151 عنوان کتاب منتشر شده است این رقم در سال 92 به 66 هزار کتاب رسیده است و در سال 93 حدود 73 هزار و 712 جلد و در سال 94 به 81 هزار و 327 عنوان رسیده است و در سال گذشته به 88 هزار و 504 عنوان رسیده است این آمارها بیانگر تحول در کیفیت و کمیت نشر در ایران است .

صالحی امیری افزود: امسال علاوه بر حضور ناشران داخلی فرصت‌های اقتصادی هم برای حلقه نشر به وجود امده است و صنعت نشر ایران در مبادلات بین‌المللی یکی از اهداف نمایشگاه کتاب تهران است که دیپلماسی فرهنگی این اتفاق را امسال رقم زده است. در سال‌های گذشته کمیته ناشران خارجی به صورت مستقیم شرکت نمی‌کردند اما بعد از فضای برجام نقش بین‌المللی کتاب تهران پررنگ شد و روسیه و ایتالیا به عنوان میهمان ویژه انتخاب شدند. امسال ایتالیا به عنوان مهمان ویژه حضور پررنگی دارد که هم قبل از نمایشگاه و پس از نمایشگاه این حضور را شاهد هستیم. علاوه بر آن امسال استانبول به عنوان شهر مهمان ویژه در نمایشگاه شرکت می‌کند این اتفاق نشان دهنده نویدی است که با دیپلماسی فرهنگی را گسترش دهیم .

در ادامه مراسم انتونیو چزارو، معاون وزیر فرهنگ میراث و گردشگری ایتالیا پیام رییس جمهور این کشور را برای حضار در مراسم قرائت کرد.

محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در ادامه مراسم اظهار داشت: امید است برکت حضور رئیس مجلس در افتتاحیه این نمایشگاه بر دغدغه‌های فرهنگی ایشان افزوده و همچون گذشته با اقدامات به‌جای خود در مجلس شورای اسلامی حمایت خود را از این حوزه استمرار بخشند و همچنین با تشکر و قدردانی از کلیه عزیزانی که برگزاری سی‌امین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را ممکن کردند اجازه می‌خواهم به مسئولین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همکاران سخت کوش از حوزه صنفی، در اهمیت این رویداد و جدیتی که در گرایش به کیفیت بروز کرده است، توضیحاتی ارائه کنم.

وی ادامه داد: در آستانه آغاز سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هستیم؛ بی‌گمان این نمایشگاه تأثیر به‌سزایی در صنعت نشر کشور داشته است و به همین لحاظ بررسی کارکرد آن و آثاری که به جا گذاشته از اهمیت وافری برخوردار است. شاید هیچ موضوعی در حوزه نشر همچون نمایشگاه، با بروز و ظهور این حجم از نظرات متفاوت و تناقض خود را به رخ نکشیده باشد. بی شک نمایشگاه مهم‌ترین امکان خیل ناشرانی است که فرصتی برای فروش کتاب‌های خود بیابند و از سوی دیگر نمی‌توان به موضوع کتاب فروشی‌ها توجه نکرد که جایی برای خود در این مهمترین رویداد فرهنگی کشور نمی‌یابند.

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران تصریح کرد: از اشکالات و نواقص نمایشگاه بسیار گفته شده است ولی نمی‌توان منکر نقش به‌ سزا و مهم رویداد می‌شد که بضاعت کل کشور را در این محدوده زمانی و در یک مکان در منظر عموم می‌گذارد و هر مراجعه کننده‌ای امیدوار است که کتاب‌های مورد نظر خود را در این جشنواره بیابد. نمایشگاه ویترین نشر کشور است، اگر هر انتقادی وارد باشد قطعا نمی‌توان مراجعه میلیونی علاقمندان را نادیده انگاشت.

آموزگار اضافه کرد: بررسی عملکرد دولت یازدهم در ارتباط با نمایشگاه حاکی از پرهیز مسئولان از آمارسازی و کمیت گرایی، اهتمام به توجه و بررسی مشکلات و کوشش در جهت ریل گذاری صحیح به سمت برگزاری نمایشگاهی است که به نمایش آخرین آثار تولید شده در کشور بپردازد، زمینه‌های تعامل بین ناشران، کتاب‌فروشان و توزیع کنندگان و مولفان و مترجمان را فراهم کند، بستر گفتگوهای رودررو بین مخاطبان و مولفان و پدید آورندگان را مهیا کند و علاوه بر آن مسیر همکاری‌های بین المللی بین ناشران ایرانی و همکارانشان در سایر کشورها را هموار کند و با برگزاری کارگاه‌ها و نشست‌ها بر شناسایی چالش‌های پیش روی صنعت با برگزاری کارگاه‌ها و نشست‌ها بر شناسایی چالش‌های پیش روی صنعت نشر کشور و یافتن راه حل‌های بومی و کارآمد تأکید ورزد. با چنین مقدمه‌ای مشخص است که اقدامات معاونت فرهنگی وزارت ارشاد به برگزاری نمایشگاه مشخص نشده است.

وی افزود: پیش از این فعالیت‌های دولت در این حوزه به برگزاری نمایشگاه و اقدامات اداری محدود شده بود. حال آنکه در این دوره باتوجه و تمرکز به موضوع کتاب فروشی‌ها و توزیع‌کنندگان، طرح‌های پایتخت کتاب و روستای دوستدار کتاب، دعوت از صنف به مشارکت بیشتر در اداره شئون مربوط به خود، روند واسپاری‌ها با عنایت به محدودیت‌های موجود در ناحیه دولت و بضاعت‌های صنف برای پذیرش این مسئولیت از سوی دیگر راهی چند ساله را طی کرده است.

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران تصریح کرد: امروزه میزان واسپاری به نقطه بالاتری رسیده است در همین نمایشگاه، مدیریت 7 کمیته اصلی آن و همچنین معاونت اجرایی نمایشگاه توسط نمایندگان صنف انجام می‌شود و واسپاری در حوزه نشر منحصر به نمایشگاه نبوده است و اتحادیه ناشران و کتابفروشان در محدوده تهران و اتحادیه شرکت‌های تعاونی ناشران ایران در سایر مناطق وظایف بیشتری را بر عهده گرفته‌اند.

آموزگار همچنین گفت: ساماندهی مصرف یارانه‌های نشر و به ویژه سوق دادن بخشی از آن به کتاب فروشی‌ها، دولت یازدهم همت خود را با وضوع بیشتری برای سروسامان دادن به اوضاع نابسامان به نمایش گذاشته است.

وی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: امید است که دولت دوازدهم اقدامات مفید و موثری را که توسط این دولت به کار گرفته شده است با درس‌آموزی از تجربیات موجود و جمع بندی آنها و استفاده از روشهای انجام شده در جهت رسیدن به صنعت نشری مستقل، پویا و متکی به خود پی بگیرد.

علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در این مراسم گفت: این نمایشگاه در سال‌های گذشته با توجه به وضعیت متفاوت هر ساله برگزار شده است و این مهم علاوه بر برگزاری نمایشگاه‌های استانی است؛ لذا این رویداد فرهنگی نشانگر تعلق خاطر ایرانیان به تعقل، تفکر و ترقی علمی است.

وی با اشاره به برخی نکات پیام رئیس جمهور ایتالیا که در مراسم افتتاحیه قرائت شد، اظهار کرد: ایران و ایتالیا کشورهای با عظمت و تاریخی هستند و این سابقه تاریخی موجب شده برخی از خصوصیات ایرانیان در سنن کشور ایتالیا مشاهده شود.

نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه این رویداد فرهنگی یک ویژگی در نهان تفکر ایرانی است که نشان‌دهنده علاقه به علوم و داشتن تعامل فرهنگی با سایر کشورها است، افزود: خوشبختانه در تفکر اسلامی نیز توجه به علم بسیار زیاد است و این امر در قرآن کریم و در سایر کتب حدیثی دیگر نیز مورد توجه قرار گرفته است؛ در بسیاری از کتاب‌ها عقلانیت، علم و دانش سرآمد همه موضوعات است.

رئیس مجلس با تاکید بر اینکه در کتاب‌های اهل حدیث هم توجه به علم و عقل مشهود است، ادامه داد: در کتاب اصول کافی نیز می‌توان توجه به علم و عقل را به عنوان یکی از موضوعات مهم مشاهده کرد.

لاریجانی با اشاره به اینکه 3 مقوله تفکر، کتاب و زبان همیشه در هم تنیده هستند، تصریح کرد: فیلسوفان معتقدند تفکر بدون زبان ممکن نیست لذا کسانی که از قدرت زبانی برخوردارند از قدرت تفکر نیز برخوردار هستند؛ از این رو ایرانیان با توجه به قدمت زبانی، تفکر نیز در آنها ریشه‌دار است به طوری که بعد از آمدن اسلام به ایران عرصه تفکر گسترش یافت.

وی با بیان اینکه توجه به علم در بین ایرانیان و مسلمانان عمیق‌تر و گسترده‌تر شده است، گفت: کتب زیادی از متفکران ایرانی وجود دارد که نشان‌دهنده گرایش به مسائل علمی است که در واقع نشانگر این است که تأملات عقلانی در عرصه اسلامی امری ریشه‌دار و در ذات اندیشه و تفکر اسلامی قرار دارد.

رئیس مجلس افزود: می‌توان اذعان کرد تولید فکر در عرصه اسلام آنقدر عمیق بوده که در قرون وسطی و در زمانی که در غرب شاهد تاریکی علم بودیم این جریان در حال پیشرفت بود تا جایی که آثار ابن سینا به عنوان کتاب‌های مرجع در مراکز علمی اروپا مورد استفاده قرار می‌گرفت و به عبارتی یک نهضت و جریان ابن سینایی در اروپا رواج یافت.

رئیس قوه مقننه با اشاره به اینکه تعامل فکری بین ایران و غرب در مقایسه با سایر کشورهای بیشتر است، اظهار داشت: این مهم نشانگر علاقه به تعامل فرهنگی و فکری در بین ایرانیان است؛ کشورهایی که تاریخ خودشان را به خوبی بشناسند و از این بستر استفاده کنند آن وقت جهش علمی‌شان عمیق‌تر خواهد بود.

لاریجانی با بیان اینکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی توجه به حوزه علم بیشتر شد، افزود: بر این اساس در برخی عرصه‌ها شاهد پیشرفت و جهش‌های علمی ارزشمندی بوده‌ایم که ریشه این امر به آزادی فکر و اندیشه در بین متفکران باز می گردد؛ ما هیچ‌گاه از آزادی فکر و اندیشه ضرر نکرده‌ایم بلکه بالندگی تفکر اسلامی را شاهد بوده‌ایم لذا آنجایی که جلوی آزادی گرفته شد در بالندگی نیز دچار ضرر شدیم.

وی با بیان اینکه برخلاف حرف‌هایی که برخی سیاستمداران وامانده منطقه در خصوص اینکه ایران به دنبال هلال شیعی می‌زنند، گفت: سطح جمهوری اسلامی ایران بالاتر از این است که به دنبال هلال شیعی باشد، ایران به دنبال هلال شیعی نیست، متأسفم از اینکه یکی از شاهان منطقه مکرراً این مهم را مطرح می‌کند این در حالی است که ما به همه مسلمانان ارج می‌نهیم.

رئیس مجلس با اشاره به اینکه ایران به دنبال همزیستی مسالمت‌آمیز و نوع‌دوستی است، تصریح کرد: نباید فراموش کرد که ما با تروریست‌ها و افراطی‌ها مخالف هستیم زیرا آنها دست به اسلحه برده‌اند و ما نیز بر این اساس جلوی آنها ایستاده‌ایم؛ البته ستیز فکری و مقابله با این افراد از گذشته مطرح بوده است.

وی با اشاره به اینکه منطق ایران نه دیوارکشی و نه جدا کردن خود با عناوینی مانند هلال شیعی است، تصریح کرد: ما به دنبال همزیستی مسالمت آمیز با همه کشورها هستیم و بنا نداریم در تفکر اسلامی دیوار بکشیم؛ برخی از کشورها گرایش به ملیت را به معنای گرایش به دیوارکشی می‌دانند در حالی که این مهم اشتباه است.

نماینده مردم قم در مجلس با اشاره به اهمیت سرمایه‌گذاری در صنعت چاپ گفت: امروزه بسیاری از چاپخانه‌ها فرسوده شده‌اند از این رو اگر نیاز باشد می‌توان با تعامل صندوق توسعه ملی کمک‌هایی را با فعالان این حوزه داشته باشیم.

رئیس مجلس بابیان اینکه امروزه برخی از ناشران کتاب که در حوزه صادرات فعال هستند با مشکلات متعددی مواجه‌اند، گفت: به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشنهاد و توصیه می‌کنیم صندوق تشویق صادرات فرهنگی به منظور پشتیبانی از صادرکنندگانی فرهنگی تشکیل شود.

لاریجانی با اشاره به اینکه مخالف یارانه دادن به حوزه نشر نیستیم اما باید توجه داشت که کلید این مسئله همواره دست دولت بوده و متأسفانه پرداخت یارانه یک روز انجام شده و یک روز انجام نشده است، ادامه داد: باید بدانیم اگر از ظرفیت یارانه برای تحرک موتور تولید استفاده کنیم بیشتر به نفع‌مان خواهد بود.

رئیس مجلس در ادامه با اشاره به شعارهایی که درباره افزایش یارانه‌ها داده می‌شود، گفت: شعارهای گفته شده در خصوص افزایش یارانه‌ها به صلاح کشور نیست زیرا منابع آن وجود ندارد؛ البته باید بدانیم که این مسئله از شئونات دولت نبوده و از شئونات مجلس تلقی می‌شود و مجلس شورای اسلامی نیز با این روش‌ها مخالف است؛ البته اکنون هم منابعی وجود ندارد زیرا اگر هم منابعی تأمین شود باید به چرخه تولید اختصاص یابد.

لاریجانی با بیان اینکه برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب پدیده مهم و فرخنده‌ای است، خاطر نشان کرد: برگزاری این نمایشگاه همواره با استقبال رو به رشد مردم و مخاطبان همراه بوده است از این رو امیدواریم نمایشگاه امسال برای ملت آورده‌های فرهنگی همراه داشته باشد.

گفتنی است، تمبر سی امین نمایشگاه کتاب با حضور لاریجانی رونمایی شد و همچینین در پایان مراسم از تاشران برگزیده تقدیر شد.