بحران میان کردها و بغداد به‌زودی حل و فصل نخواهد شد

" جعفر حق پناه " کارشناس مسائل منطقه در گفت وگو با خبرنگار بین الملل خبرگزاری تسنیم، درباره نگاه برخی تحلیلگران مبنی بر اینکه "مسعود بارزانی" رئیس اقلیم کردستان عراق با هدف امتیازگیری از بغداد موضوع همه پرسی را مطرح کرده است، گفت: پس از سقوط رژیم بعث عراق یک چنین همه پرسی در اقلیم کردستان برگزار شد یعنی در سال 1383 زمانی که همه پرسی قانون جدید عراق انجام شد، همزمان با آن، همه پرسی استقلال کردستان نیز در سه استان سلیمانیه، دهوک و اربیل برگزار شد و بیشتر ساکنان این مناطق رای به استقلال دادند. در حقیقت، میل به استقلال خواهی درمیان احزاب و گروه های سیاسی و بدنه جامعه "کرد" موضوع قابل کتمانی نیست. به هرحال، هر وقت که شرایط در عراق رو به انسداد می رود، ملاحظه می شود که میل به استقلال خواهی شدت می گیرد. این موضوع را نمی توان نادیده گرفت.

برگزاری همه پرسی تابع شرایط سیاسی

این کارشناس تحولات کردستان عراق تصریح کرد: اینکه نحوه درخواست همه پرسی چطور باشد، زمان و فرایند آن چگونه باشد، تابع شرایط سیاسی است که بیشتر رهبران کرد در آن نقش آفرین هستند و این دیدگاهی که شما مطرح کردید، بیشتر در این چارچوب قابل ارزیابی است. آیا همه شرایط برای استقلال خواهی فراهم است؟ و اگر نیست، مطرح کردن برگزاری همه پرسی چه تاثیری بر روند کلی می گذارد؟ به هرحال، نفس مطرح کردن همه پرسی برداشتن یک گام بسوی جلو برای حکومت کردستان عراق محسوب می شود.

تاثیرگذاری نظر مخالفان

وی درپاسخ به این پرسش" با توجه به مخالفت های کشورهای منطقه و جهان با برگزاری همه پرسی در اقلیم کردستان عراق به نظر شما این همه پرسی برگزار خواهد شد؟" گفت: در چند وقت اخیر، نقدها و پیشنهادهای فراوانی درخصوص عدم برگزاری این همه پرسی شده است که در این زمینه نام روسیه، برخی کشورهای مهم اروپایی، آمریکا و اتحادیه عرب به چشم می خورد. مخالفت های این کشورها و سازمان ها، چالشی بر سر راه برگزاری همه پرسی محسوب می شود. اصل مسئله استقلال شبکه ای از همین جریان هاست و گرنه مسائل فیزیکی و مادی راحت تر بدست می آید. بنده بر این باورم که این مخالفت ها حتماً اثر خودش را می گذارد.

شرایط سخت و دشوار

حق پناه در جواب اینکه " آیا این سخن شما به معنای آن است که همه پرسی در اقلیم کردستان عراق برگزار نخواهد شد؟" گفت: باید دید که منظور از همه پرسی چه نوع همه پرسی است. آن همه پرسی حداکثری مطلوب کردها حتی در شرایطی که این اعتراضات هم صورت نمی گرفت، به سختی امکان تحقق داشت. حال که شرایط بسیار پیچیده تر و دشوارتر شده است.

وضعیت شکننده طوایف کرد

این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران درباره دیدگاه برخی تحلیلگران مبنی براینکه "رئیس اقلیم کردستان عراق هدفش از مطرح کردن همه پرسی سهم خواهی بیشتر در عراق پس از داعش است تا ضمن تصاحب چاه های نفتی نقش بیشتری در این کشور ایفا کنند،" اظهارداشت: کردها از لحاظ کنترل اراضی به مناطقی در شمال عراق دست پیدا کرده اند، اما مشکل شان به رسمیت شناختن و تثبت در این مناطق است. این موضوع برای کردها حائز اهمیت است و چانه زنی ها در این فرایند قابل ارزیابی است. این نکته را باید در نظر داشت، اکنون اختلافات بسیار جدی در تمام عرصه ها و بین همه طوایف کردی وجود دارد. ممکن است در چنین شرایطی این سهم خواهی ها حالت های شدیدتری به خود بگیرند. در مجموع، در شرایط کنونی سهم خواهی ها در سراسر عراق بسیار جدی و گسترده است و این هم در مطالبات کردها تاثیرگذاری دارد. الان وضعیت در تمام این طوایف بسیار شکننده شده است.

مطالبات کردها

وی به سئوال دیگری مبنی براینکه "سهم خواهی کردها محدود به منافع نفتی و زیر زمینی می شود یا به افزایش مناطق تحت حاکمیت و استقلال بیشتر؟" گفت: تمام این مسائل می تواند مبنای مطالبات کردها باشد. یعنی تعیین تکلیف و رسمیت دادن به آن چالشی که باید در قالب ماده 140 روشن می شد، اما از سال 2006 تاکنون بلاتکلیف مانده است از این گرفته تا وضعیت منابع، درآمدهای نفتی و نحوه توزیع آن و غیره.

بحران میان کردها و بغداد ادامه دارد

حق پناه درپایان در پاسخ به این سئوال که "اگر بغداد به مطالبات کردها پاسخ مثبت یا منفی دهد چه اتفاقی خواهد افتاد؟" گفت: این موضوعی نیست که قرار است یک پاسخ مثبت یا منفی به آن داده شود. به نظرم این یک روند بسیار طولانی است که مشکل کردها می تواند طی آن حل و فصل شود. قرار نیست پاسخ دادن به مطالبات کردها بر روی کاغذ باشد، باید عملاً بدانها پاسخ داد. مثلاً مشکل تعیین مناطق مورد اختلاف بحث سرشماری دارد. جابجایی ساکنان این مناطق پیامدهایی دارد که باید مورد بررسی قرار گیرد و بحث همه پرسی نیز مسائل خاص خود را دارد. هیچ کدام از این مسائل به آسانی و در زمان کوتاه امکان پذیر نیستند. مسائل زیادی وجود دارد که تمام اینها برای ساختارهای سیاسی مشکل ساز شده اند. در سال آینده میلادی که انتخابات پارلمانی و شورای های استانی در عراق برگزار می شود، در آن زمان می توان چانه زنی کرد که به مطالبات "کردها" پاسخ مثبت داده شود یا منفی. به هرحال، این بحران بزودی حل و فصل نخواهد شد، اما شرایط از این که هست، بدتر نمی شود.

منبع: تسنیم

مسئولیت صحت اخبار ارائه شده به عهده منبع خبر بوده و این رسانه صرفاً رسالت اطلاع‌رسانی خود را در این رابطه انجام می‌دهد.