فارس ابعاد حقوقی، جرم‌شناسی و جامعه‌شناختی حاشیه‌نشینی را بررسی کرد

از کوتاهی مجریان قانون تا وقوع بسیاری از سرقت‌های کوچک توسط کودکان حاشیه‌نشین

کدخبر: 2109761

به گفته کارشناسان و صاحب نظران طلاق، اعتیاد، مفاسد اخلاقی و حاشیه نشینی چهار معضل اساسی کشور در وقوع جرائم هستند اما حاشیه نشینی می‌تواند بسترساز سایر جرائم باشد و وجود ۱۱ میلیون حاشیه نشین حکایت از حاد بودن این معضل دارد.

سعیده اسدیان - خبرگزاری فارس: زاغه، حلبی آباد، خرابه، تپه، آلونک و ... اینها مکان هایی هستند که با شنیدن نام شان، ناخودآگاه وضعیت اسف بار ساکنان آن در ذهن تان تداعی می شود.

مکان هایی که در حاشیه کلان شهرها و عموماً به صورت غیرقانونی توسط ساکنان آنجا شکل گرفته اند، فاقد خدمات شهری همچون آسفالت، برق و دفع زباله هستند و معمولاً خانواده های پرجمعیت به ویژه اتباع بیگانه در آنجا زندگی می کنند.

این مناطق مستعد ارتکاب جرم هستند، فقدان نظارت کافی، وجود تعداد زیاد افراد نیازمند و بیکار، سطح پایین سواد ،نبود روشنائی کافی معابر، همه و همه موجب بروز مشکلات امنیتی خاص در حاشیه کلان شهرها به ویژه در پایتخت شده است.

شاید بتوان حاشیه نشینی را یک بیماری دانست که عدم سلامت ساختارهای اقتصادی و اجتماعی را نشان می دهد، به همین جهت باید برای مقابله با آن بی درنگ با رشد آن مقابله کرد و سپس به اصلاح ساختارهای داخلی پرداخت.

به گفته کارشناسان و صاحب نظران طلاق، اعتیاد، مفاسد اخلاقی و حاشیه نشینی چهار معضل اساسی کشور در وقوع جرائم هستند اما حاشیه نشینی می تواند بسترساز سایر جرائم باشد و وجود 11 میلیون حاشیه نشین حکایت از حاد بودن این معضل دارد.

گروه قضایی خبرگزاری فارس در این پرونده به دنبال علل گسترش حاشیه نشینی، معضلات و مشکلات این پدیده و بررسی حقوقی حاشیه نشینی است، به همین جهت با تعدادی از حقوقدانان، جامعه شناسان و جرم شناسان به گفت وگو نشستیم تا پدیده حاشیه نشینی را از ابعاد گوناگون مورد بررسی قرار دهیم.

کوتاهی مجریان قانون به حاشیه نشینی دامن زده/ قانون حاشیه نشینی را به رسمیت نمی شناسد

محمدعلی اسفنانی، سخنگوی سابق کمیسیون قضایی مجلس در گفت وگو با خبرنگار قضایی خبرگزاری فارس، در پاسخ به این سوال که آیا قانون مشخصی برای پیشگیری از گسترش حاشیه نشینی وجود دارد یا نه، گفت: صرفاً قانون خاصی در بحث حاشیه نشینی به ذهن من نمی رسد چرا که اساساً حاشیه نشینی از نظر قانون اساسی پذیرفته شده نیست.

اسفنانی با تأکید بر اینکه قانون وجود حاشیه نشینی را به رسمیت نمی شناسد ، گفت: دولت، شهرداری و مسئولین ذیربط مکلف هستند تا شرایطی را فراهم کنند که کسی حاشیه نشین نباشد به طور قطع کوتاهی و عدم کارآمدی سیستم اداری مملکت و شهرداری ها باعث بروز پدیده حاشیه نشینی شده است.

اسفنانی تصریح کرد: قانون هست اما متأسفانه مجریان قانون آن طور که باید به وظایف خود عمل نمی کنند، در واقع کوتاهی از سمت مجریان قانون است، بهترین قانون اگر اجرا نشود، انگار ما هیچ قانونی نداشته ایم در حالی که اگر ضعیف ترین قانون به اجرا درآیند بسیاری از کارها مسیر درست خود را طی می کند.

وی با اشاره به مجموعه قوانینی تحت امور آئین نامه امور خلافی گفت: این آئین نامه مصوب دهه 50 است و در آن مطالب بسیار ریزی آمده که شاید به تصور خیلی از افراد هم نمی آید برای مثال در این آئین نامه برای آب دهان انداختن در خیابان و با لباس خیلی راحت و نامناسب در کوچه و خیابان آمدن جزو امور خلافی عنوان شده و برای آن مجازات تعیین شده است اما متأسفانه اجرایی نشده و حتی کسی اصلاً از وجود این آئین نامه با خبر نیست.

احساس شهروند درجه دو بودن باعث عقده گشایی برخی از حاشیه نشینان شده است

بشیر حسینی جرم شناس در گفت وگو با خبرنگار قضایی خبرگزاری فارس، در خصوص معضلات حاشیه نشینی گفت: حاشیه نشینی یکی از تبعاتی است که در تمام کلانشهرها وجود دارد و صرفاً به کشور ما محدود نمی شود.

حسینی با بیان اینکه حاشیه نشینی احساس شهروند درجه دو را به فرد حاشیه نشین می دهد، گفت: این احساس نه تنها به دلیل ضعف اقتصادی و معیشتی بلکه به دلیل نبود عدالت اجتماعی هم است. در واقع آنها با خلاء هویت مواجه هستند و وقتی احساس می کنند به شهروند دو تبدیل شده اند احتمال بسیار بالایی برای عقده گشایی آنها وجود دارد.

این جرم شناس تصریح کرد: همین امر سبب می شود که امنیت روانی این دسته از افراد آسیب ببیند و بعد ممکن است امنیت جانی و مالی اهالی شهر را مورد تهاجم قرار دهد.

حسینی با تأکید بر اینکه داستان حاشیه نشینی معضل اصلی تمام کلانشهرها است و در واقع یک معضل جهانی محسوب می شود، گفت: حاشیه نشینی ریشه در بی عدالتی، شکاف طبقاتی و عدم امنیت دارد و به نظر می رسد که تا الان آنطوری که شایسته بوده اقدامی صورت نگرفته است و مسئولان در این زمینه غفلت کرده اند.

حاشیه نشینی حاصل ناکارآمدی برنامه دولت ها است/استعداد جرم پذیری در خانواده های حاشیه نشین بیشتر است

محمدعلی نجفی توانا جرم شناس و حقوقدان در گفت وگو با خبرنگار قضایی خبرگزاری فارس، با اشاره به زمینه سازی حاشیه نشینی برای بروز جرم، گفت: مردمی که در حاشیه زندگی می کنند معمولاً از امکانات طبیعی شهر همچون آموزش، بهداشت و درمان، امنیت، کار و حتی آب و برق و گاز محروم هستند و به همین دلیل امکان یک رشد متعارف اقتصادی و فرهنگی را ندارند.

نجفی توانا ادامه داد: در این خانواده ها کودکان یا به دست فروشی روی می آورند و یا از سوی گروه های سازمان یافته برای سرقت و توزیع مواد مخدر به کارگرفته می شوند و از ابتدا قانون گریزی را تنها وسیله رسیدن به نیازهای خود می دانند.

وی با بیان اینکه حاشیه نشین ها معمولاً از لحاظ اقتصادی در طبقه فقیر و مستضعف قرار دارند، گفت: علت اصلی حاشیه نشینی ناکارآمدی برنامه های اقتصادی و فرهنگی دولت ها است چرا که اگر اینگونه نبود، این خانواده ها امکان یک زندگی متعارف را داشتند و برای داشتن وضعیت بهتر به شهرها مهاجرت نمی کردند.

این جرم شناس در پایان گفت: ما در خانواده هایی که حاشیه نشین هستند استعداد جرم پذیری بیشتری را نسبت به سایر خانواده ها می بینیم و آمارها هم نشان دهنده وجود نرخ بالای بزه کاری در اینگونه خانواده ها نسبت به افراد عادی جامعه است.

رفع مشکلات اقتصادی میل به مهاجرت را کم می کند

بهمن کشاورز رئیس اتحادیه سراسری کانون های وکلای ایران (اسکودا) در خصوص قوانین موجود پیرامون پیشگیری از گسترش حاشیه نشینی گفت: تنها قانونی که در این زمینه وجود دارد مربوط به تصرف عدوانی و غصب می شود.

وی ادامه داد: قوانینی در خصوص تصرف ملک وجود دارد که اگر کسی بدون مالکیت ملکی را صاحب شود، شهرداری موظف به برخورد و تخریب است.

رئیس اسکودا با بیان اینکه این موضوع مستلزم رصد دوره ای است، گفت: متأسفانه بی توجهی در این زمینه باعث گسترش حاشیه نشینی شده است.

کشاورز خاطرنشان کرد: مشکلات اقتصادی و اجتماعی به حاشیه نشینی دامن می زند اما در صورتی که در شهرها و روستاهای کوچک فعالیت هایی شود که مشکلات اقتصادی مردم مرتفع شود، قطعاً میل به مهاجرت و در پی آن حاشیه نشینی هم کمتر خواهد شد.

سیر صعودی حاشیه نشینی در کلان شهرها/ وقوع بسیاری از سرقت های کوچک توسط کودکان حاشیه نشین

مظفر الوندی، دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک در گفت وگو با خبرنگار قضایی خبرگزاری فارس، در خصوص معضلات حاشیه نشینی برای کودکان، گفت: حاشیه نشینی معلول فقر، بیکاری و مهاجرت های بی رویه است و عوامل متعددی از جنبه های روانشناختی، جامعه شناختی، علوم تربیتی و اقتصادی می تواند در حاشیه نشینی دخیل باشد.

وی افزود: آمارهای ارائه شده در خصوص تعداد جمعیت حاشیه نشین، نقاط حاشیه ای یا سکونت های غیررسمی حکایت از سیر صعودی و افزایش شکل گیری این مناطق دارد.

الوندی تصریح کرد: امروزه بسیاری از سرقت های کوچک نظیر جیب بری و کف زنی و همچنین توزیع مواد مخدر در حد خرد و کوچک توسط کودکان حاشیه نشین که خود قربانی بزه های دیگری هستند اتفاق می افتد، همچنین موضوع شیوع آزارهای جنسی در بین این کودکان و آزار رساندن جسمی، روانی و روحی در این مناطق کاملاً اثبات شده است.

منبع: فارس

مسئولیت صحت اخبار ارائه شده به عهده منبع خبر بوده و این رسانه صرفاً رسالت اطلاع‌رسانی خود را در این رابطه انجام می‌دهد.

ارسال نظر: