سرنوشت غم‌ انگیز نقشۀ باستان شناسی ایران ۵۷ ساله شد

کدخبر: 2211302

یکی از این سوء تدبیرها موضوع تهیۀ «نقشۀ باستان شناسی کشور» (سامانۀ اطلاعات باستان شناسی) است که اخیراً سرنوشت غم‌ انگیزی پیدا کرده است. این برنامه که سرآغاز آن به دهۀ ۱۳۴۰ می‌ رسد، در اواخر دهۀ ۱۳۸۰ و آغاز دهۀ ۱۳۹۰ ، به رغم همه کاستی‌ها، پیشرفت نسبتا

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، در نامه جامعه باستان شناسی ایران به وزیر علوم در خصوص سامانه باستان شناسی آمده است: جناب آقای دکتر منصور غلامی - وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری ؛ چنانکه مستحضرید در سال 1383 «پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری» با هدف «پاسخ­گویی به بخشی از نیازهای پژوهشی کشور در زمینۀ میراث فرهنگی و گردشگری» به استناد مجوز (شمارۀ 6503/22) شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ، طبق قانون اهداف و وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (مصوّب 18/5/1383) تأسیس شد. تا پیش از تشکیل و تأسیس پژوهشگاه مذکور بخش قابل توجهی از فعالیت ­های آن در چارچوب معاونت پژوهشی سازمان میراث فرهنگی انجام می­ پذیرفت.

در اوایل دهۀ 1380 با ادغام دو سازمان میراث فرهنگی و ایرانگردی و جهانگردی که بعداً صنایع دستی نیز به آن­ها افزوده شد سازمان کنونی «میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» پدید آمد.

در خلال پانزده سال گذشته «پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری» مأموریتی درخصوص انجام برخی از مهمترین و بنیادی­ترین جنبه ­های علمی و تحقیقاتیِ مرتبط با فرهنگ و تمدن ایران را برعهده داشته که برخی از آنها نظیر باستان­شناسی جنبۀ حاکمیتی داشته ­اند و علی ­الظاهر با تفویض اختیارات از سوی مقام ریاست سازمان میراث فرهنگی انجام می ­گیرد (از پیچیدگی این موضوع و جزئیات عدیده­ای که در این زمینه وجود دارد و در این نامه قابل طرح نیست ناگزیر صرف نظر می­ کنیم تا به دغدغه این نامه بپردازیم).

استحضار دارید که در سال 1389 بنا به تصمیم غیرکارشناسی و شتاب­زدۀ مقامات دولت­های نهم و دهم ، به­ ویژه رئیسِ وقتِ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آقای حمید بقایی، بخش های مهمی از این سازمان و از جمله «پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری» به بهانۀ کاستن از تراکم جمعیت تهران و مقابله با خطرات احتمالی زلزلۀ تهران به شهرهای اصفهان، شیراز و مرودشت انتقال یافت و این امر آسیب­ های فراوانی به اسناد و مدارک، تجهیزات آزمایشگاهی و نیز نیروی انسانی متخصص وارد کرد.

صرف نظر از آسیب­ های ویرانگر و گسستی که پدید آمد، مروری کلی بر فعالیت های پژوهشگاه میراث فرهنگی نشان می­ دهد که مأموریت ­های محوله به هر دلیلی (که دلایل آن قابل بحث و ارزیابی است) چنانکه باید به اجرا درنیامده است؛ به گونه­ ای که امروزه پژوهشگاه میراث فرهنگی به هیچ وجه هم­پای نام و آوازه­ای که دارد رشد علمی نیافته و اهداف، وظایف و کارکردهای آن نیازمند بازنگری و بازتعریف است.

در همین زمینه باید اشاره کنیم «پژوهشکدۀ باستان­شناسی» که متولی انجام مطالعات باستان­شناسی کشور است و یکی از زیرمجموعه­ های پژوهشگاه میراث فرهنگی محسوب می­ شود ، وضعیتی مهجور، مبهم و منزوی دارد.

این پژوهشکده نسبت به گسترۀ فعالیت هایی که در سراسر ایران می­ بایست بر عهده داشته باشد به شدت با فقر زیرساخت ها مواجه است. فقدان یا نبودِ آزمایشگاههای مربوط به علوم باستان­شناختی، کتابخانۀ تخصصی، مکان مستقل، نیروی انسانی متخصص کافی، و نظایر اینها در کنار سوء مدیریت و تغییرات پیاپی مدیران پژوهشگاه میراث فرهنگی و به تبع آن پژوهشکده باستان­شناسی در پانزده سال گذشته، باستان­شناسی کشور را با وضعیت وخیمی مواجه کرده است.

یکی از این سوء تدبیرها موضوع تهیۀ «نقشۀ باستان­شناسی کشور» (سامانۀ اطلاعات باستان­شناسی) است که اخیراً سرنوشت غم ­انگیزی پیدا کرده است. این برنامه که سرآغاز آن به دهۀ 1340 می ­رسد ، در اواخر دهۀ 1380 و آغاز دهۀ 1390 ، به رغم همه کاستی ها، پیشرفت نسبتاً قابل توجهی یافته بود.

اما به تازگی مشخص شده که مدیریت پژوهشگاه میراث فرهنگی بدون هیچ توضیحی پژوهشکدۀ باستان­شناسی را از انجام این برنامه منع کرده و با برکناری گروه متخصصانِ مسئول و همکار این برنامه ، آن را به افرادی غیرمتخصص در معاونت «اداری-مالی و توسعۀ مدیریت» پژوهشگاه سپرده است.

«سامانۀ اطلاعات باستان­شناسی ایران» منبعی بنیادین برای آگاهی های پایه ­ای باستان­شناسی ایران و امور مرتبط با آن (مشتمل بر اطلاعات تاریخی، نقشه­ ها، مختصات جغرافیایی، سوابق کاوش­ها و مطالعات، توصیف داده ­ها و یافته­ ها، تمام اطلاعات محوطه­ ها و اماکن باستان­شناختی کشور و وضعیت موجود آن­ها، و غیره) است که ضمن اهمیت در زمینۀ مدیریت منابع فرهنگی و باستان­شناختی کشور همچون حافظه­ ای برای یک و نیم قرن باستان­شناسی میهن ما به شمار می­ آید.

لذا با توجه به موارد پیش ­ گفته از جنابعالی درخواست می ­ شود دستور داده شود با استفاده از ابزارهای قانونی و نظارتیِ تحت اختیار آن وزارت، اقدام لازم و عاجل جهت برآوردن مصالح و منافع عمومی کشور در خصوص دغدغ ۀ مذکور به عمل آید و مدیران پژوهشگاه میراث فرهنگی و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به پاسخگویی دربار ۀ موارد مطروحه فرا خوانده شوند .

منبع: تسنیم

مسئولیت صحت اخبار ارائه شده به عهده منبع خبر بوده و این رسانه صرفاً رسالت اطلاع‌رسانی خود را در این رابطه انجام می‌دهد.

ارسال نظر: