دولت چه زمانی میتواند سند الحاق را به FATF تحویل دهد؟
۴ گزاره حقوقی درباره تبصره لایحه الحاق به CFT
پیوستن به هر کنوانسیون سه مرحله دارد. امضا توسط دولت. تصویب توسط مجلس. تودیع اسناد توسط دولت نزد امین کنوانسیون در سازمان ملل. با این وصف در صورت تایید شورای نگهبان دو مرحله از مراحل فوق انجام شده و مرحله سوم با هوشمندی توسط مجلس شورای اسلامی مشروط به خروج ایران از لیست سیاه شده است. به عبارت دیگر اگر اف ای تی اف بخواهد بهانه تراشی کرده و ایران را از لیست خارج نکند دولت حق ندارد مرحله سوم اجرایی شدن سی اف تی را اجرا کند.
به گزارش نسیم آنلاین دکتر جلیل محبی مدیر دفتر حقوقی مرکز پژوهش های مجلس در صفحه شخصی خود نوشت:
در خصوص تبصره راجع به ماده واحده الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم که اخیراً به تصویب مجلس رسید سوالات زیادی توسط دوستان حقوقدان میشود که در چند نکته این مورد را توضیح مختصری می دهم. این تبصره مقرر داشته است: (دولت صرفاً پس از خارج شدن جمهوری اسلامی ایران از لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی (fatf) می تواند سند الحاق را نزدامین اسناد تودیع نماید.)
1. پیوستن به هر کنوانسیون سه مرحله دارد. امضا توسط دولت. تصویب توسط مجلس. تودیع اسناد توسط دولت نزد امین کنوانسیون در سازمان ملل. با این وصف در صورت تایید شورای نگهبان دو مرحله از مراحل فوق انجام شده و مرحله سوم با هوشمندی توسط مجلس شورای اسلامی مشروط به خروج ایران از لیست سیاه شده است. به عبارت دیگر اگر اف ای تی اف بخواهد بهانه تراشی کرده و ایران را از لیست خارج نکند دولت حق ندارد مرحله سوم اجرایی شدن سی اف تی را اجرا کند.
2. در ادبیات گروه اقدام مالی فهرست سیاه یا خاکستری وجود ندارد؛ بلکه از «قلمروهای دارای ریسک بالا» و «قلمروهای تحت نظارت» استفاده شده که در ادبیات تحلیلگران از آن به فهرست سیاه و خاکستری یاد میشود. ایران به عنوان «قلمرو دارای ریسک بالا» از سال 2012 تعیین شده و هنوز هم واجد همین وضعیت است و تنها در سال 2016 اقدامات متقابل علیه کشور تعلیق و سه مرتبه تمدید شدهاست نه خروج از فهرست کشورهای دارای ریسک بالا(همان فهرست سیاه). با این بیان، کشور در فهرست سیاه با تعلیق اقدامات متقابل است و نه فهرست «قلمروهای تحت نظارت»(فهرست خاکستری) یا وضعیتی مادون آن. 3. برخی ادعا میکنند که ایران در فهرست خاکستری است درحالی که این ادعا خلاف واقع است. در این لینک فهرست خاکستری سایت اف ای تی اف وجود دارد که ایران در زمره آنها نیست.
4. در واقع ایران کماکان در فهرست سیاه موسوم به فهرست کشورهای دارای ریسک بالا فرار دارد و صرفاً اتخاذ اقدام متقابل علیه ایران تعلیق شدهاست و وضعیت (تعلیق اتخاذ اقدام متقابل) به مثابه خروج از فهرست سیاه نیست. مراجعه به این لینک در سایت اف ای تی اف این مساله واضح است. از ابتدای «قلمرو دارای ریسک بالا» قلمدادشدن ایران تا تعلیق اقدام متقابل، تصمیمات در این زمینه طبق عملکرد و رویه این گروه، با اجماع بوده و در مرحله تعلیق و سه مرتبه تمدید آن، بر همین اساس عمل شدهاست؛ در کلیه این مراحل تصمیم بر استمرار تعلیق اخذ شده و نه اعاده اقدامات متقابل و در جلسه آتی این گروه در خصوص ایران در اواخر مهر 97 همین موضوع یعنی استمرار تعلیق ایران مورد رأیگیری است و نه اعاده اقدامات متقابل. وضعیت ایران در آخرین بیانیه عمومی اعلام شده توسط گروه اقدام مالی، (آخرین قسمت از اولین جمله از پاراگراف سوم بیانیه عمومی 29 ژوئن 2019) تعلیق اقدام متقابل است و در جلسات این گروه که منجر به تصمیمگیری در خصوص وضعیت ایران میشود و متعاقب آن بیانیه عمومی صادر میشود، استمرار تعلیق اقدامات متقابل موضوع تصمیمگیری بوده و میباشد؛ به عنوان نمونه در بند سوم آخرین بیانیه عمومی میتوان این موضوع را ملاحظه نمود .