با آنتی‌بیوتیک های غیرضروری به استقبال مرگ می‌رویم
نه تنها خودمان با مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک های قوی مشکل ساز می‌شویم که بعضا دیده میشود پزشکان نیز با تجویز غلط سلامت بیمار را بیش از پیش به خطر می اندازند
مهسا گربندی: وقتی که بیمار می‌شویم مثلا گلویمان درد می‌گیرد، سرخود سراغ دارو‌های مختلفی می‌رویم و هر چیزی را که فکر می‌کنیم حالمان را خوب می‌کند، می‌خوریم. در این میان به توصیه اطرافیانمان نیز گوش می‌دهیم؛ یک نفر می‌گوید یک سرماخوردگی ساده داری و با فلان دارو خوب می‌شوی! دیگری می‌گوید اگر گلویت هم درد گرفته، قرص سرماخوردگی به تنهایی کافی نیست و باید حتما فلان آنتی‌بیوتیک را مصرف کنی! این افراد به تجربه مصرف دارویی خودشان نیز اشاره می‌کنند و می‌گویند که مشابه همین بیماری را قبلا داشته‌اند که با آنتی‌بیوتیک‌های قوی ظرف مدت دو سه روز حالشان خوب شده است! در این میان ما که بیمار شده‌ایم و درد داریم، دلمان می‌خواهد هر کاری انجام دهیم تا زودتر حالمان خوب شود! پس تمام این دارو‌ها را می‌خوریم و به خیال خودمان کار درستی انجام داده‌ای، اما بی‌خبریم از اینکه بدترین کار ممکن را در حق خودمان می‌کنیم، زیرا که به بدن‌مان یک داروی قوی و غیرضروری می‌دهیم و اگر روزی حالمان بدتر شود، دیگر این دارو‌های قوی تاثیری روی ما نخواهد گذاشت و به همین دلیل در آینده برای درمان بیماری‌های قوی‌تر با مشکلاتی جدی روبه‌رو خواهیم شد!
مسئله مصرف غیرضروری آنتی‌بیوتیک‌های قوی به حدی بحرانی و جدی شده که امروز همایشی برای مصرف منطقی آنتی بیوتیک‌ها در سازمان تامین اجتماعی نیرو‌های مسلح برگزار شده و متخصصان عفونی، متخصصان مراقبت‌های ویژه و داروسازان بالینی را دور هم جمع کرده است تا به راهکار‌هایی برای مقابله با استفاده خودسرانه استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها یا حتی تجویز غیرضروری آن‌ها در نسخه پزشکان بپردازد.
مقاومت میکروبی بیماران با تجویز آنتی‌بیوتیک‌های اشتباه توسط پزشکان
امیر نوروزی، مدیرعامل سازمان بیمه خدمات درمانی نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران که در این همایش حضور دارد به خبرنگار «جوان آنلاین» می‌گوید: «مصرف غیرمنطقی و غیرضروری آنتی بیوتیک‌ها می‌تواند منجر به فاجعه بهداشتی و درمانی شود. به همین دلیل ما جلساتی در زمینه مصرف منطقی آنتی بیوتیک‌ها و مقاومت میکروبی به ویژه در بیمارستان‌ها و بخش‌های مراقبت ویژه بیمارستانی داشته‌ایم؛ بنابراین قرار است تا در سال آینده جلسات متعددی را در سطح استان‌ها در زمینه مصرف منطقی آنتی بیوتیک در بخش‌های بیمارستانی برگزار کنیم.» مدیرعامل سازمان بیمه خدمات درمانی نیرو‌های مسلح اظهار می‌دارد: «متاسفانه ما به سمت استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف حرکت کرده‌ایم، این در حالی است که در مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، پروتکل‌هایی در دنیا وجود دارد و برای شروع کار باید صبر کرد که اگر بیماری فرد با استراحت بهتر نشد، از آنتی بیوتیک‌های خط اول استفاده کرد و نباید به یکباره سراغ آنتی بیوتیک‌هایی رفت که در بخش‌های مراقبت‌های ویژه بیمارستانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما متاسفانه شاهد آن هستیم که برای بیماری‌های خفیف، آنتی‌بیوتیک‌های خط ۳ و ۴ که بسیاری قوی هستند، تجویز میشود که به‌دلیل ایجاد مقاومت میکروبی در بیمار، آینده او را به خطر می‌اندازد.»
هزینه‌های اقتصادی و جانی در اثر مصرف غیرضروری آنتی‌بیوتیک‌های قوی!
دکتر عبدالمجید چراغعلی، رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله نیز یکی دیگر از شرکت‌کنندگان در این همایش است. او با اشاره به اینکه آنتی‌بیوتیک‌های گران‌قیمت، فشار مالی زیادی را برای نظام سلامت کشور به خصوص سازمان‌های بیمه‌گر ایجاد می‌کند به خبرنگار «جوان آنلاین» می‌گوید: «در مورد مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور دو مشکل جدی داریم. اول اینکه خود مردم ناآگاهانه و به صلاح‌دید خودشان به داروخانه‌ها مراجعه می‌کنند و آنتی‌بیوتیک می‌گیرند. دوم اینکه گاهی پزشکان در بیمارستان‌ها دقت لازم در مورد نوع آنتی‌بیوتیک تجویزی، زمان مصرف و تعداد آن انجام نمی‌دهند و به همین دلیل بیمار یک داروی قوی که به آن احتیاجی ندارد را مصرف می‌کند.»
او ادامه می‌دهد: «چند ماهی است که وزارت بهداشت برای این دارو‌های پراهمیت و تاثیرگذار دستورالعملی را مشخص و ابلاغ کرده تا پزشکان صرفا طبق آن دستورالعمل دارو را تجویز کنند. همچنین در این دستورالعمل مشخص شده که فقط پزشکان متخصص اجازه تجویز این دارو‌ها را داشته باشند و این اقدام بسیار مناسبی بوده است که باید اجرایی شود.»
دکتر چراغعلی با بیان اینکه مصرف غیرضروری آنتی‌بیوتیک‌ها خطری است که تمام دنیا را تهدید می‌کند و سازمان جهانی بهداشت نیز درباره این مسئله اعلام خطر کرده، می‌گوید: «ما داریم به مرحله‌ای می‌رسیم که دیگر آنتی‌بیوتیک‌ها هیچ تاثیری روی بیماران عفونی نمی‌گذارد و در این مرحله از دست پزشکان نیز برای درمان این نوع بیماران کاری بر نمی‌آید؛ بنابراین توجه به مصرف نکردن آنتی‌بیوتیک‌های غیرضروری مسئله بسیار مهمی است که باید برای آن اقدامی جدی صورت گیرد.»
ضد و بند برخی پزشکان با داروسازان برای تجویز دارویی خاص
دکتر شجاعی، سرپرست مرکز ملی تحقیقات بیمه سلامت ایران با بیان این مسئله که باید استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور به حداقل برسد به خبرنگار «جوان آنلاین» می‌گوید: «مصرف آنتی‌بیوتیک به قدری افزایش پیدا کرده که به مرور زمان افراد نسبت به مقابله با بیماری‌ها خلع سلاح شده‌اند، بنابراین ضرورت است که آنتی‌بیوتیک‌ها در جای درست و منطقی استفاده شوند.»
سرپرست ملی تحقیقات بیمه سلامت ایران به شگرد برخی از بازاریابان داروسازی کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: «برخی پزشکان طبق ضد و بند با برخی از داروسازان، دارو‌های خاصی را برای بیماران‌شان تجویز می‌کنند که بدون توجه به سلامت آن بیمار فقط به فکر منافع شخصی خودشان هستند. این پزشکان که درصد کمی از جامعه پزشکی را شامل می‌شوند، عملکرد سایر همکاران خودشان را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهند.»
شجاعی اظهار می‌دارد: «بار اصلی نسخه‌نویسی صحیح توسط پزشکان و تجویز داروی مناسب با بیماری افراد بر دوش وزارت بهداشت است. البته در یک سال اخیر وزارت بهداشت عملکرد مناسبی را داشته و امیدواریم که با ادامه تلاش‌های مسئولان مربوطه در چند سال آینده وضعیت بهتری نسبت به وضعیت فعلی داشته باشیم.»
هشدار‌ها جدی است!
هشدار‌ها آن‌قدر جدی است که ضرورت مدیریت مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌های قوی کاملا احساس میشود. حالا نجات جان بسیاری از افراد در دستان مدیران بیمارستان‌ها، سازمان‌های بیمه‌گر و مسئولان بهداشت و درمان است که اگر آن‌ها با جدیت کافی، موضوع مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها را در دستور کار خودشان قرار دهند و دغدغه این مسئله را داشته باشند به طور حتم شاهد کاهش آمار مصرف آنتی‌بیوتیک‌های قوی و غیرضروری در جامعه و در آینده‌ای نزدیک خواهیم بود و از این طریق جان بسیاری از انسان‌ها نجات پیدا خواهد کرد.
