تحلیل استراتژیستهای آمریکایی از احتمال حمله آمریکا به ایران
ترامپ بهدنبال ایجاد ترس در تهران با جنگ روانی است
کارشناس امور ژئواقتصادی و استراتژیک مؤسسه کارنگی میگوید: «جنگ حتمی است؟ هرگز! ما در وضعیت مشابه سریالهای تلویزیونی هستیم که هر روز حادثه و رخداد جدیدی پیش میآید و کلاف را پیچیدهتر میسازد.»
نسیم آنلاین : احتمال نبرد و درگیری میان ایران و آمریکا از مهمترین مباحث میان استراتژیستها و کارشناسان جهانی است؛ زیرا با امنیت و صلح در خاورمیانه و تبعا امنیت انرژی در سرتاسر جهان گره خورده است. در همین راستا، اندیشکدههای مختلف میزبان نشستهای کارشناسی و تحلیلی برای بررسی این موضوع هستند. در این گزارش به بازخوانی تحلیل تعدادی از استراتژیستها و تصمیمسازان مؤثر غربی میپردازیم.
«دالیا داسا کای» ( Dalia Dassa Kaye ) مدیر بخش خاورمیانه مؤسسه رند در پاسخ به این سئوال که «آیا نبرد و مواجهه نظامی میان ایران و آمریکا محتوم است؟» گفت: «ترامپ از مواجهه نظامی بیم دارد؛ اما فشار تحریمها به قدری زیاد است که سطح تنش را بالا میبرد. او میخواهد فشار را به بالاترین حد ممکن برساند و همین موضوع ایران را به سمت تنشآفرینی هل میدهد.»
این مدیر بلندپایه رند در ادامه میگوید: «خروج از برجام و افزایش فشار بر ایران با حیثیت ترمپ گره خورده و رئیس جمهور آمریکا حتی اگر در تصمیم خود تجدید نظر کند؛ باز هم نمیتواند سیاست کاخ سفید را در این زمینه تغییر دهد! آنها یا باید شاهد انعطاف بزرگ ایران باشند یا اینکه همچنان فشار را در بالاترین سطح دنبال خواهند کرد! در نتیجه من تصور میکنم نهایتا باید یک درگیری محدود رخ دهد؛ مشابه تجریه حمله آمریکا به فرودگاه شعیرات در بهار ۲۰۱۸.»
«الیجه ماینه» ( Elijah J. Magnier ) از نویسندگان مشهور و خبرنگاران بین المللی حوزه امنیت و جنگ میگوید: «ابزارهای اصلی آمریکا برای فشار بر ایران «تحریمهای اقتصادی» و «جنگ روانی شدید و ایجاد ترس و واهمه نسبت به ایران» است. اخبار مربوط به اعزام ویژه نظامیان به خلیج فارس یا نشستهای اختصاصی برای بررسی وضعیت ایران - در حالی که آمریکا دارای پایگاههای نظامی در ۱۱ کشور اطراف ایران است - همگی در راستای ایجاد رعب و واهمه در مقامات تهران بوده است. اما واکنشهای تهران نشان میدهد این راهبرد شکست خورده است. در مورد جمهوری اسلامی باید در نظر داشت که چند فاکتور باعث میشود خط مد نظر آمریکا دنبال نشود؛ اول اینکه مقامات عالی ایران کمترین اعتمادی به آمریکا ندارند و خصوصا بعد از تجربه برجام، به راحتی حاضر به مذاکره و توافق با واشنگتن نیستند، دوم اینکه ایران توانسته از دو گانه توافق/جنگ راه سومی بیابد و به عنوان مثال بدون خروج از برجام دست به اقدامات تازه و تحریک کننده در حوزه هستهای زده است.»
این کارشناس نهایتا اینگونه جمعبندی کرد: «تا این لحظه، هیچ کدام از طرفین خواستار جنگ نیستند؛ اما انتظار دارم طی ۶۰ روز آینده دائما تنش در این منطقه افزایش یابد. این افزایش تنشها نهایتا باید زمینه را برای تغییر رویکرد یا انعطاف دو طرف آماده سازد.»
«جودیت میلر» ( Judith Miller ) کارشناس انستیتو منهتن و برنده جایزه پرلیتزر میگوید: «فشارهای حداکثری که واشنگتن به تهران وارد میسازد دارای جهتگیری روشنی است. حد ایدهآل آنها تغییر نظام در ایران است؛ اما خب به نظر نمیرسد تمام تمرکز بر روی همین هدف باشد. تجربه پایان جنگ هشت ساله نشان میدهد گاهی رهبر ایران " جام زهر " مینوشد و فعلا هدف آمریکا هم همین است تا ایران را وادار به بازنگری در رفتار خود سازد.»
این کارشناس نیز در پایان وقوع جنگ و درگیری را عیرمحتوم خواند و و افزود: «برخلاف مطالبهای که افراطیون در دو سوی بحران دنبال میکنند؛ نه رهبری ایران نه رئیس جمهور آمریکا موافق جنگ نیستند. برآورد تهران این است که بعد از دو سال مقاومت در شرایط دشوار فعلی گشایشهای بزرگی ایجاد میشود در مقابل کاخ سفید اعتقاد دارد همین فشارها نهایتا تهران را وادار به کرنش میسازد. لذا طرفین به نقطهای نرسیدهاند که دکمه آغاز جنگ را فشار دهند!»
جارت بلان ( Jarrett Blanc ) کارشناس امور ژئواقتصادی و استراتژیک مؤسسه کارنگی در این مورد میگوید: «جنگ حتمی است؟ هرگز! ما در وضعیت مشابه سریالهای تلویزیونی هستیم که هر روز حادثه و رخداد جدیدی پیش میآید و کلاف را پیچیدهتر میسازد.»
این کارشناس در ادامه احتمال جنگ را قابل تأمل ارزیابی میکند: «به جای کلمات جزمی و قطعی با احتمالات صحبت کنیم و بپرسیم آیا جنگ محتمل است و آیا به سختی میتوان جلوی آن را گرفت؟ پاسخ من به این سئوالات متأسفانه مثبت است. ترامپ جنگ نمیخواهد؛ اما اطراف او را کسانی گرفتهاند که او را به این کار ترغیب میکنند. این وضعیت در ایران هم صادق است و گرچه رئوس نظام خواستار جنگ نیستند؛ اما در اطراف آنها اضلاعی وجود دارند که مسیر جنگ را ریلگذار کرده و تلاش میکنند کشور را در این مسیر حرکت دهند! در این وضعیت احتمال درگیری با چراغ خاموش، درگیری نیابتی، حملههای محدود و بالاخره درگیری جدی و گسترده محتمل است!»