نگاهی به طرح افزایش «ظرفیت پالایشگاه‌ها» و ایرادات نمایندگان

کدخبر: 2325685

هفته گذشته برسی طرح «افزایش ظرفیت پالایشگاه‌های میعانات گازی و نفت خام با استفاده از سرمایه گذاری مردمی» در دستور کار مجلس قرار گرفت. اجرای این طرح در شرایط کنونی می تواند کاهش تکلیفی تولید نفت را جبران کرده و به واسطه افزایش ظرفیت پالایشی موجبات کاهش خام فروشی نفت را فراهم می کند. نخست نمایندگان مجلس با کلیات این طرح موافقت کردند اما در بررسی جزئیات با طرح ایراداتی در نهایت طرح را برای بررسی بیشتر به کمیسیون انرژی ارجاع دادند.

نسیم آنلاین: هفته گذشته برسی طرح «افزایش ظرفیت پالایشگاه‌های میعانات گازی و نفت خام با استفاده از سرمایه گذاری مردمی» در دستور کار مجلس قرار گرفت . اجرای این طرح در شرایط کنونی می تواند کاهش تکلیفی تولید نفت را جبران کرده و به واسطه افزایش ظرفیت پالایشی موجبات کاهش خام فروشی نفت را فراهم می کند. نمایندگان مجلس پس تصویب کلیات، طرح را برای بررسی بیشتر به کمیسیون انرژی ارجاع دادند.

پروژه های عمرانی به ویژه طرح های نفت و گاز در زمره طرح هایی هستند که سرمایه‌های فراوانی برای اجرای آن‌ها مورد نیاز است. در شرایط کنونی که جذب منابع مالی خارجی و فاینانس امکان پذیر نیست و از طرفی نقدینگی فراوان و البته سرگردانی در کشور وجود دارد،‌ طراحان این طرح تلاش کرده اند تا با امتیاز ویژه «تنفس خوراک» سرمایه گذاری بخش خصوصی در طرح های پالایشی و پتروپالایشی را جذاب نمایند. به گونه ای که مدت زمان بازگشت سرمایه را به 3 تا 4 سال کاهش داده و در عین حال IRR پروژه را نیز به میزان 5 تا 6 درصد افزایش می­دهد .

مهر تایید مرکز پژوهش های مجلس بر طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه با استفاده از سرمایه های مردمی

پیشتر نیز مرکز پژوهش های مجلس نیز در گزارش خود بر مزایای این طرح به ویژه ایده جدید آن به منظور بسترسازی برای مشارکت بخشی خصوصی و استفاده از سرمایه های مردمی، صحه گذاشته و تصویب آن را به مجلس شورای اسلامی توصیه کرده بود. در بخش جمعبندی گزارش اظهارنظر کارشناسی این نهاد پژوهشی که در تاریخ ۲۶ خرداد سال جاری منتشر شده است، آمده:‌ توسعه ظرفیت پالایشی کشور به اندازه تمام نفت و میعانات گازی تولید شده در کشور، بیش از آنکه نیازمند حمایت های دولت از ابعاد فنی و مهندسی باشد، نیازمند تسهیلگری و تنظیمگری دولت در بُعد تأمین مالی است. افزایش 2 میلیون بشکه در روز به ظرفیت پالایش نفت کشور، نیازمند حدود 40 میلیارد دلار است که با نرخ تسعیر ده هزار تومان، معادل 400 هزار میلیارد تومان سرمایه است که با توجه به نقدینگی موجود و همچنین تدریجی بودن انجام طرح در جامعه قابل جمع آوری است. کافی است مردم و بخش خصوصی نسبت به دریافت سود قطعی مشارکت در پروژه های مذکور مطمئن باشند. طرح پیشنهادی میتواند این اطمینان را به سرمایه گذاران بدهد و منابع مورد نیاز برای تبدیل نفت خام به فرآورده در داخل کشور را فراهم سازد. همچنین با توجه به اینکه انجام طرح و نیاز ارزی آن به صورت تدریجی است، بنابراین فشار ارزی آن در شرایط کنونی قابل تحمل و انجام است. بنابراین تصویب طرح پیشنهادی توصیه می شود.

تصویب طرح در کمیسیون‌های انرژی و برنامه و بودجه مجلس

کمیسیون انرژی مجلس نیز با اصلاحاتی جزئی، طرح «افزایش ظرفیت پالایشگاه‌های میعانات گازی و نفت خام با استفاده از سرمایه گذاری مردمی» را در آذر ماه سال گذشته تصویب کرده بود.

جزئیات طرح بعد از تصویب کلیات آن در کمیسیون برنامه و بودجه و نیز انرژی، با حضور مسئولان و کارشناسان وزارت نفت، سازمان برنامه و بودجه و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تصویب شد .

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که نظرات کارشناسان دستگاه‌های زیرمجموعه وزارت نفت در این طرح گنجانده و تصویب شده است،‌ تصریح کرد: معتقدم طرح تصویب‌شده در کمیسیون طرح جامعی است. با طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه‌ها می‌توان تحرک اقتصادی در کشور ایجاد کرد، زیرا بسیاری از افراد علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی هستند . اسدالله قره‌خانی این طرح را با توجه به این‌که حداکثر تا دو سال تنفس پرداخت قیمت خوراک در سال آغاز بهره‌برداری در آن در نظر گرفته شده، یکی از جذاب‌ترین طرح‌های اقتصادی در چند سال اخیر دانست.

در مجلس چه گذشت؟

طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه ها با وجود همه مزیت های یاد شده،‌ کلیات آن با آرای مناسبی تصویب شد. ۱۳۶ رأی موافق، ۳۲ رأی مخالف و ۳ رأی ممتنع از مجموع ۲۰۲ نماینده حاضر در زمان رای گیری نشان از اقبال نمایندگان مجلس برای اجرای این طرح است. اما در جزئیات نمایندگان ایراداتی بر آن وارد دانستند.

پیشتر از نیز مهرداد لاهوتی در مصاحبه با نسیم آنلاین گفته بود که با کلیات این طرح موافق است ولی دست اندازی به منابع صندوق توسعه را از نقاط ضعف این طرح می داند. این موضوع در مجلس نیز موجب اعتراض برخی از نمایندگان گردید.

در جریان بررسی طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه های میعانات گازی و نفت خام با استفاده از سرمایه گذاری مردم، پیشنهاد سیدفرید موسوی مبنی بر حذف عبارت "صندوق توسعه ملی موظف است به این مجوزها تعهد تنفس خوراک ارائه کند" در بند (ب) ماده ۱ با ۱۶۱ رأی موافق، ۱۶ رأی مخالف و ۴ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۱ نماینده حاضر در صحن علنی به تصویب رسید .

علی لاریجانی درخصوص بند (ب) ماده ۱ گفت: به دلیل اینکه صندوق توسعه ملی در این بند موظف شده که به مجوزهای تنفس خوراک اجازه بهره برداری بدهد، اشکال قانون اساسی وجود دارد.

وی ادامه داد: در تعاریف حکم آورده نمی شود و عبارت آخر نباید در تعریف آورده شود و باید به عنوان ماده ای جدا مطرح گردد. برداشت از صندوق توسعه ملی نیاز به اذن دارد. درخواست برداشت از صندوق توسعه ملی در زمینه این طرح را به رهبر معظم تقدیم کردیم تا در صورت موافقت، اشکالات آن برطرف شود.

براساس بند (ب) ماده ۱؛

ب- مجوز: مجوز صادره مطابق با جزء ۴ بند پ ماده ۳ قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت براساس طراحی و محاسبات فنی و اقتصادی طرح پیشنهادی و مشخصات فرآورده های تولیدی توسط وزارت نفت ارزیابی و صادر می شود و شامل مقدار خوراک و تنفس خوراک برآوردی می باشد .

در ادامه علیرضا رحیمی در جریان بررسی بند (ت) ماده ۱ طرح مذکور؛ در اخطار قانون اساسی گفت: تنفس در نظر گرفته شده بار مالی دارد و با اعمال آن پولی حاصل نمی شود.

در بند ت ماده ۱ این طرح آمده است:

ت - تنفس خوراک: اعطای خوراک بدون دریافت بهای آن در تمام یا بخشی از سال­‌های اول و دوم پس از بهره‌­برداری طرح‌­های موضوع این قانون، به تعداد روزی که ارزش آن معادل حجم سرمایه گذاری ارزش‌گذاری شده در مجوز صادره باشد و به عنوان تسهیلات به شرکت مجری طرح محسوب می‌­شود.

نمایندگان در این جلسه بر این باور بودند که وجود تنفس خوراک در این طرح باعث کاهش درآمد دولت خواهد شد و به همین دلیل مغایر با اصل ۷۵ قانون اساسی است.

گفتنی است نمایندگان خانه ملت با این اخطار با ۱۳۸ رأی موافق، ۳۰ رأی مخالف و ۱۱ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۰ نماینده حاضر در صحن علنی با آن موافقت کردند.

در نهایت دکتر لاریجانی با اشاره به عدم تعیین تکلیف اصلاحات و وجود برخی اشکالات قانونی دراین طرح، پیشنهاد ارجاع مواد آن را به کمیسیون انرژی مطرح کرد، لذا نمایندگان با ۱۶۲ رأی موافق، ۹ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۱ نماینده حاضر در صحن علنی با این پیشنهاد موافقت کردند.

نقدی بر ایراد نمایندگان

در بند پ ماده ۳ طرح پیشنهادی آورده شده است: «خوراک تحویلی به واحدهای مذکور از نظر قواعد مالی در حکم صادرات نفت خام و میعانات گازی است و تنفس خوراک برای اجرای این قانون صرفا از محل سهم سالانه صندوق توسعه ملی تامین می شود.»

با توجه به اینکه در این متن پیشنهاد شده که تنفس خوراک «صرفا از محل سهم صندوق توسعه» داده می­شود در نتیجه از درآمدهای دولت کاهش نیافته و به همین دلیل نیز مغایرتی با اصل ۷۵ قانون اساسی در کار نیست.

بلکه برعکس، اجرای این طرح باعث می­شود تا درآمدهای دولت و حتی صندوق توسعه ملی نیز افزایش یابد. زیرا در وهله اول با راه‌­اندازی پالایشگاه ­های کشور، نفت محصور شده در اثر تحریم های نفتی به پالایشگاه­ ها و به قیمت صادراتی فروخته شده و در نتیجه به درآمدهای دولت و منابع صندوق افزوده خواهد شد.

علاوه بر این به علت حذف تخفیف ۵ تا ۱۰ درصدی در قیمت­گذاری خوراک به شیوه سابق، رقم قابل توجهی به درآمدهای دولت افزوده خواهد شد. برای مثال اگر یک پالایشگاه ۳۰۰ هزاربشکه‌­ای، به مدت ۳۰ سال از تخفیف ۵ درصدی خوراک به قیمت ۷۰ دلار بر هر بشکه استفاده کند، آنگاه حجم کل تخفیف آن به ۱۱.۵ میلیارد دلار خواهد رسید. درحالی که با اعطای «تنفس خوراک»، کل این تخفیف حذف و تنها خوراک یک تا دو سال آن به یک وام ۱۲ساله تبدیل می­شود. در نتیجه با حذف این رانت نیز بر درآمدهای دولت افزوده خواهد شد.

به نظر می‌رسد با توجه به نکات گفته شده و مزایای طرح پس از اصلاح برخی جزییات این طرح در کمیسیون تصویب و به صحن علنی بیاید.

ارسال نظر: