سرنخ واگذاری «ایران ایرتور» در تبریز

نسیم آنلاین ؛ سید محمد میرناصر: شرکت ایرتور رکوددار بیش‌ترین تعداد حمل مسافر داخلی در بین ایرلاین‌های کشور است. شرکتی با سابقه درخشان که در دهه شصت و هفتاد چندین جایزه بین‌المللی را در کارنامه خود دارد. این شرکت کار خود را در سال 51 با برگزاری تورهای مشهد از 15 مرکز استان آغاز کرد و در ادامه پروازهای منطقه‌ای به مسکو و استکهلم و تاشکند و دمشق و اساتنبول را هم به مسیرهای پروازی خود اضافه کرد.

هم‌چنین سهم این شرکت از پروازهای حج نزدیک به 55 درصد بوده است. بعد از سال 84 و شروع موج خصوصی‌سازی اموال دولتی، این شرکت نیز در سال 89 به قیمت 59 میلیارد تومان به شرکت هسایار وابسته به وزارت دفاع واگذار شد. اما با چهار چک برگشتی ایرتور از هسایار پس‌گرفته شد و دوباره در سال 94 و این‌بار با قیمت تنها 34 میلیارد تومان به مزایده گذاشته شد. این درحالی است که به گفته پژمانفر نماینده مردم مشهد،‌ فقط نام تجاری ایرتور 500میلیارد تومان ارزش دارد و ارزش واقعی این شرکت 1000میلیارد تومان است. این البته فارغ از قیمت دارایی‌های این شرکت است که برای مثال ارزش هواپیماهای ایرتور نزدیک به 6000 میلیارد تومان است.

عملکرد ایرتور پس از واگذاری به بخش خصوصی نیز قابل توجه است. سال 96 شرکت ایرتور با ثبت رکورد تاریخی تاخیر 70 درصدی در صدر جدول تاخیر پروازهای داخلی قرار گرفت. تجاوز از قیمت‌های مصوب و گران‌فروشی بلیط هم در کارنامه مدیران جدید ایرتور دیده می شود. هم‌چنین در این مدت حدود چهار ساله پس از واگذاری مواردی از نقص فنی و فرود اضطراری نیز در پروازهای این ایرلاین رخ داده است.

البته واگذاری ایرتور یک فرق اساسی با واگذاری‌هایی از این دست که رسانه‌ای می‌شوند دارد. مجید شکاری که سال 94 مالک ایرتور شده است مثل خریداران کارخانه‌های صنعتی بی‌تجربه یا غیرمرتبط با صنعت هواپیمایی نیست. او به همراه سیدرضا موسوی، عضو هیئت مدیره ایرتور، اعضای هیئت مدیره یک آژانس هواپیمایی در تبریز به نام آسمان پرواز ایرانیان اند. فرهاد آزادی، میرمجید ذاکر و حسین ترابیان نیز سایر اعضای هیئت مدیره و مهدی حمیدان‌پور نیز رئیس هیئت مدیره ایرتور هستند.

سازمان خصوصی سازی در توجیه قیمت غیرمتعارف ایرتور برای واگذاری مدعی است چندین نوبت مزایده برای ایرتور برگزار شده و کسی ابراز تمایل نکرده است و در مزایده چهارم خریدار فعلی اعلام آمادگی کرده است. اما حجت الاسلام پژمانفر می گوید: مزایده صورت گرفته غیرقانونی و از پیش طراحی شده بوده و اجازه نداده اند دیگران در این مزایده شرکت کنند. پژمانفر هم چنین اضافه می‌کند: خریداران همین مبلغ 34 میلیارد را هم تا کنون پس از گذشت نزدیک به چهارسال نداده اند.

سازمان خصوصی سازی در این خصوص مدعی است که ایرتور با همین قیمت هم مشتری نداشته است و مشتریان توان پرداخت قیمت های بالاتر را نداشته اند. ولی این ادعا کاملا بی اساس است چراکه حتی اگر خریداران، استطاعت مالی کافی نداشتند فقط از محل فروش بلیط های چارتری این شرکت می توانستند اقساط ایرتور را بپردازند. از طرفی خریداران فعلی در تیرماه 96 و تنها دو سال پس از مالکیت شان برای خرید تعداد 45 فروند ایرباس به ارزش 4.5 میلیارد یورو اقدام کرده اند که این نیز نشان می دهد توانایی بازپرداخت اقساط با مبالغ بالاتر را هم داشته اند. اما چه می شود که ایرتور به قیمت 34 میلیارد تومان به فروش می رسد؟

به نظر می رسد به جای دنبال کردن سرنخ در مشهد باید در تبریز دنبال ردپاها گشت. حمایت های شخص رئیس جمهور و مقاومت وی در مقابل تلاش های شکست خورده نمایندگان مجلس و وزیر اقتصاد برای برکناری پوری حسینی، رئیس ستاد انتخاباتی روحانی در تبریز، و حاشیه امنی که در ارتباطات خود می بیند، این احتمال را قوت می بخشد که افراد مرتبط با پوری حسینی بتوانند از مزایا و امتیازات بیشتری در واگذاری ها استفاده کنند.

گفتنی است رسانه ها از نسبت فامیلی شکاری خریدار شرکت هواپیمایی ایران ایرتور با پوری حسینی مسئول سازمان خصوصی سازی خبر می‌دهند. اما سبحانی مشاور پوری حسینی در گفتگو دیروز در گفتگو با رسانه‌ها این نسبت فامیلی را رد کرد.

هم چنین شکاری در گفتگویی مدعی شد: «پدر من حاج غلامحسن شکاری است که 40 سال در این صنعت فعال بوده است، پدرم هیچ نسبتی با رئیس سازمان خصوصی‌سازی ندارد، ما فقط هر دو اهل تبریز هستیم‌.»

به نظر می رسد با طرح شکایت حجت الاسلام پژمانفر از سازمان خصوصی سازی در خصوص پرونده واگذاری ایرتور باید منتظر روشن شدن این ارتباطات باشیم. قدر متیقن چیزی که واضح است این است که روال عادی و کارشناسی قیمت گذاری در خصوص شرکت ایرتور طی نشده است و باید دید پس از به جریان افتادن این پرونده در قوه قضائیه، هیئت عالی واگذاری که وظیفه قیمت گذاری را داشته و سازمان خصوصی چه پاسخی برای این حراجی بزرگ داشته اند؟