ابعاد سیاسی برائت از مشرکین

دستور امام برای از سرگیریِ عمل قرآنی برائت برائت از مشرکین یکی از اعمال حج است که ریشه در آیات قرآن دارد. نخستین آیات برائت در آغاز سوره توبه -این سوره بیزاری جستن ازمشرکان را وظیفه همیشگی و به عنوان یک فراخوان ازجانب رسول خدا برای همه مسلمانان دانسته است- نازل شده است که محور اصلی آن عدم تعهد مسلمین نسبت به مشرکینی است که پیمانی با مسلمانان ندارند. برائت از مشرکین و حکام ستمگر، جزء اعمالی است که همواره از سوی ائمه معصومین به مردم سفارش شده است.

این عمل سیاسی-عبادی که سال‌ها مورد غفلت واقع شده بود، پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 و با فرمان امام خمینی(ره)، بار دیگر از سر گرفته شد. نخستین مراسم برائت از مشرکین بعد از انقلاب، در سال 58 به صورت راهپیمایی وحدت انجام شد. امام‌خمینی؟رح؟ بنیان‌گذار نظام جمهوری اسلامی در «صحیفه نور» درباره محتوای برائت از مشرکین عنوان کرده‌اند: «فریاد برائت از مشرکان مخصوص به زمان خاص نیست. سنت پیامبر و اعلام برائت، کهنه‌شدنی نیست و نه‌تنها اعلام برائت به ایام و مراسم حج منحصر نمی‌شود که باید مسلمانان، فضای سراسر عالم را از محبت و عشق نسبت به ذات حق و نفرت و بغض‌های عملی نسبت به دشمنان خدا لبریز کنند».

پیام تاریخی امام مراسم سیاسی برائت از مشرکین، همواره با مخالفت دولت سعودی که خود را در افواه عمومی به خادم حرمین‌شریفین جا انداخته، همراه بوده است. در حج سال 1366 این مخالفت خود را در قالب سرکوب زائران بیت‌الله‌الحرام بروز داد که موجب شهادت گسترده حاجیان شد. امام خمینی؟رح؟ در سالگرد حج خونین، در پیامی تاریخی به بررسی امر برائت و پشت پرده فاجعه کشتار حاجیان پرداختند و تصریح کردند: «حکومت آل‌سعود مسوولیت کنترل زائران خانه خدا را به عهده گرفته و اینجاست که با اطمینان می‌گوییم که حادثه مکه، جدای از سیاست اصولی جهان‌خواران در قلع و قمع مسلمانان آزاده نیست». ایشان در بخش دیگری از پیام تاریخی خودشان، با اشاره به چرایی کشتار حاجیان به دست حکومت سعودی تاکید کردند: «ما با اعلام برائت از مشرکین تصمیم بر آزادی انرژی متراکم جهان اسلام داشته و داریم. کشتار زائران خانه خدا توطئه‌ای برای حفظ سیاست‌های استکبار و جلوگیری از نفوذ اسلام ناب محمدی؟ص؟ است و کارنامه سیاه و ننگین حاکمان بی‌درد کشورهای اسلامی حکایت از افزودن درد و مصیبت بر پیکر نیمه‌جان اسلام و مسلمین دارد».

برائت از آمریکا و رژیم اسرائیل فاجعه «حج خونین» که به شهادت 402 حاجی از جمله 275 حاجی ایرانی انجامید، باعث شد تا چهار سال پس از آن اعزام حاجی از ایران به عربستان متوقف شود. از سال 1370 به بعد، مراسم برائت از مشرکین با ارسال پیام از سوی آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب و حضور شخصیت‌های دینی و سیاسی و اندیشمندان کشورهای اسلامی در صحرای عرفات برگزار می‌شود. روز گذشته آیت‌الله خامنه‌ای به مناسبت فرارسیدن مراسم برائت از مشرکین، در پیامی خطاب به حاجیان با تاکید بر اینکه آیین برائت که به معنی بیزاری از همه بی‌رحمی‌ها و ستم‌ها و زشتی‌ها و فسادهای طواغیت هر زمان و ایستادگی در برابر زورگویی و باج‌گیری مستکبران دوران‌هاست، یکی از برکات بزرگ حج و فرصتی برای ملت‌های مظلوم مسلمان است، عنوان کردند: «امروز برائت از جبهه شرک و کفر مستکبران و در رأس آن آمریکا، به معنی برائت از مظلوم‌کشی و جنگ‌افروزی است، به معنی محکوم کردن کانون‌های تروریسم از قبیل داعش و بلک‌واتر آمریکایی است، به‌معنی نهیب امت اسلامی بر سر رژیم کودک‌کش صهیونیست و پشتیبانان و کمک‌کنندگان آن است».

دولت عربستان: حاجیان آرامش حج را مکدر نکنند! مراسم «برائت از مشرکین» طبق عقاید فرقه وهابیت و فتاوی مفتی‌های سعودی، بدعت محسوب شده و حرام است. «شیخ عبدالعزیز آل‌شیخ» مفتی سعودی در این‌باره مدعی شده است که «دعوت به اعلام برائت، یک بدعت و دروغ است و نباید از مراسم حج برای اهداف شخصی استفاده کرد». دولت سعودی که جزء پیش‌قراولانِ صف اولِ تأمین‌کننده منافع آمریکا و رژیم اسرائیل در منطقه محسوب می‌شود نیز در طول سالیان گذشته، تلاش بسیاری برای ممانعت از برگزاری این مراسم و سردادن شعار علیه آمریکا و رژیم اسرائیل کرده است. تیرماه امسال، هیأت وزیران سعودی به ریاست پادشاه این کشور، بیانیه‌ای منتشر کرد و در آن نسبت به برگزاری مراسم برائت از مشرکین و بروز اعمال سیاسی در حج، هشدارهای به‌اصطلاح پیشگیرانه ارائه داد. در بخشی از این بیانیه آمد که «حجاج باید فضا را برای ادای مناسک حج مهیا کرده و مراعات برادران دینی خود را در اماکن مقدس بکنند و از هر چیزی که روحانیت و آرامش حج را مکدر کرده، پرهیز کنند و هیچ شعار سیاسی یا مذهبی سر ندهند». این بیانیه تاکید کرد که «به‌هیچ‌وجه انجام این قبیل کارها در هیچ شرایطی پذیرفته نیست و اقدامات لازم در حق هر شخصی که مرتکب آن شود، انجام خواهد شد».

پیام اتحاد به جبهه خصم در شرایطی که این روزها آمریکا و متحدین منطقه‌ای‌اش، برای حل مسالمت‌آمیز و بی‌سر و صدای مساله فلسطین در قالب «معامله قرن» تلاش می‌کنند و در وضعیتی که جبهه استکبار با طرح‌ها و حربه‌های مختلف، در پی استعمار نوین از جوامع اسلامی است، مراسمات سالانه‌ای نظیر برائت از مشرکین می‌تواند پیام اتحاد، همبودگی و عزم مسلمانان برای مقابله به مثل را به جریان خصم منتقل کند. ناظر بر همین گزاره، بی‌دلیل و بی‌توجیه نیست که دولت سعودی در سال‌های اخیر، بیش از پیش ‌دنبال غیرسیاسی‌کردن فریضه حج است.

روزنامه صبح نو