خواب اتوبوسی مسئولان در آستانه اربعین
کوله خوب، کفش و کتونی خوب، لباس خوب و راحت، نوحه و پلی‌لیست خوب، شال و عینک و کلاه‌آفتابی خوب و... ؛ این روزها این ترکیب‌ها زیاد به گوش‌مان می‌خورد. خیلی‌ها دنبال این خوب‌ها هستند تا در مسیر اربعین و نجف تا کربلا خوب به سمت حرم امام حسین(ع) قدم بردارند و سهمی در این اجتماع عظیم داشته باشند. البته خوب‌های دیگری هم هستند که بیشتر از دغدغه مردم، مسئولان باید به فکر آنها باشند؛ اتوبوس خوب، قطار و هواپیمای خوب، قیمت بلیت خوب و منصفانه، سرویس‌دهی و ارائه خدمات خوب، ایجاد تسهیلات و سرعت خوب و...
کوله خوب، کفش و کتونی خوب، لباس خوب و راحت، نوحه و پلی‌لیست خوب، شال و عینک و کلاه‌آفتابی خوب و... ؛ این روزها این ترکیب‌ها زیاد به گوش‌مان می‌خورد. خیلی‌ها دنبال این خوب‌ها هستند تا در مسیر اربعین و نجف تا کربلا خوب به سمت حرم امام حسین(ع) قدم بردارند و سهمی در این اجتماع عظیم داشته باشند. البته خوب‌های دیگری هم هستند که بیشتر از دغدغه مردم، مسئولان باید به فکر آنها باشند؛ اتوبوس خوب، قطار و هواپیمای خوب، قیمت بلیت خوب و منصفانه، سرویس‌دهی و ارائه خدمات خوب، ایجاد تسهیلات و سرعت خوب و... این خوب‌ها در کنار آن یکی‌ها باعث می‌شوند تا این اجتماع عظیم هرسال پرشور‌تر از سال‌های گذشته اتفاق بیفتد اما در این میان، گاهی ماجرا آن‌طور که باید پیش نمی‌رود، یعنی همیشه گره‌هایی هست که می‌شود با دست بازشان کرد اما خب ترجیح می‌دهیم با دندان باز کنیم و خدشه‌ای در مسیر عرض ارادت زائران امام حسین(ع) ایجاد کنیم.
اجتماع عظیم 20میلیون نفری
بگذارید قبل از بیان حاشیه‌ها درباره اصل ماجرا حرف بزنیم. براساس آمار موجود از سال 90 تا سال ۹۷ آمار زائران ایرانی اربعین، به ترتیب سالانه، 50هزار، 240هزار، 480هزار، یک‌میلیون و 500 هزار، یک‌میلیون و 600هزار، دومیلیون و 50هزار، دومیلیون و 320هزار، دومیلیون و 346هزار نفر بوده است و امسال براساس برآوردها بیش از سه‌میلیون ایرانی زائر اربعین حسینی خواهند بود و مسیر نجف تا کربلا را قدم برداشته و در اجتماع عظیم بیش از 20میلیون نفری کربلا در روز اربعین حاضر بوده‌اند و امسال هم حاضر خواهند بود. سوای ایرانی‌ها، از سایر کشورها مثل افغانستان، پاکستان، لبنان و سوریه و کشورهای اروپایی و... هم افرادی خود را به خیل عظیم زائران امام حسین(ع) می‌رسانند و در این اجتماع عظیم حاضر می‌شوند. طبق آمار موجود در ارتباط با مرزها هم در اربعین سال گذشته، 45 تا 50 درصد زائران از مرز مهران تردد کردند و الباقی از مرز چذابه و شلمچه برای حضور در مراسم اربعین عبور کردند. امسال و در اربعین 98 با بازگشایی مرز خسروی، برآورد می‌شود 10 تا 15 درصد زائران از این مسیر برای حضور در مراسم اربعین استفاده کنند.
مشکلاتی که تقریبا همیشه هست
از آمار که بگذریم، از تمهیدات و برنامه‌ها و اقدامات که عبور کنیم، آنچه پیش و پس از این واقعه همواره حواشی و مصائبی را به دنبال داشته هم مورد توجه مردم و رسانه‌ها بوده است، موضوعاتی نظیر پروسه ثبت‌نام، از دریافت گذرنامه و ویزا (که البته امسال با همکاری دولت عراق این ویزا دریافت نمی‌شود) تا ثبت‌نام در سامانه‌های اینترنتی همچون سماح، اقدامات شهرداری و سنگ‌اندازی‌های شورای شهری‌های دوره پنجم مدیریت شهری تهران، اظهارنظرهای عجیب و دردسرساز برخی مسئولان، اسکان نامناسب افغانستانی‌ها و پاکستانی‌ها که از ایران به سمت عراق حرکت می‌کنند و تهیه بلیت اتوبوس و قاطر و هواپیما و پارکینگ ماشین‌های شخصی و... است که همگی به نوعی مسائلی را پس و پیش از برگزاری مراسم اربعین برای زائران ایجاد می‌کنند.
سماح و حواشی آن
بعد از سهولتی که با همکاری دولت عراق ایجاد شد و قرار شد از این به بعد ویزای سفر به این کشور برای مسافران ایرانی برداشته شود و به تبع آن کاهش هزینه سفر به عراق، پیش‌بینی‌ها نشان می‌داد امسال بیش از سال‌های گذشته زائر اربعین خواهیم داشت و برخی مسئولان نیز در اظهارات‌شان برآورد سه‌میلیون نفری از زائران اربعین 98 داشتند. با این وجود اما اولین مساله‌ای که پیش پای زائران قرار گرفت و حواشی به دنبال داشت، ماجرای هزینه 22هزار تومانی ثبت‌نام در سامانه سماح و از آن مهم‌تر اجباری شدن این ثبت‌نام بود. به هرحال وقتی دولت عراق از هزینه 40 و چنددلاری ویزای سه‌میلیون زائر چشم‌پوشی و با برداشته شدن آن موافقت می‌کند، انتظار می‌رود دولت ایران هم در کاهش هزینه‌ها گام بردارد. حذف این هزینه 22هزار تومانی هم می‌توانست یکی از این اقدامات باشد و مطالباتی هم در این زمینه شکل گرفت. حسین ذوالفقاری، رئیس ستاد مرکزی اربعین حسینی بعد از مطالبات صورت‌گرفته پیرامون هزینه 22 هزار تومانی و سوال از چگونگی و چرایی هزینه‌کرد و دریافت این مبلغ گفت: «اگر اجازه دهیم که هرکس دوست دارد خود را بیمه کند و هرکس نخواهد بیمه نشود که بی‌مسئولیتیِ ما در این‌باره رخ داده است. اگر می‌خواستیم بی‌مسئولیت باشیم، اعلام می‌کردیم هرکس بیمار شد و مشکلی برایش پیش آمد، برعهده خود اوست و آن روز کسی سوال نمی‌کرد که چرا مسئولیت خود را انجام نداده‌اید؟» بماند که این ۶۶میلیارد تومان (سه‌میلیون نفر، نفری 22هزار تومان) شاید در نگاه ما رقم بزرگی است که هست، اما برای دولت اگر قصد ایجاد تسهیلات در مسیر این اجتماع بزرگ داشته باشد، رقم بزرگی نیست و همان‌طور که دولت عراق از درآمد ویزا گذشت، دولت ایران هم می‌توانست از این 22هزار تومان چشم‌پوشی کند.
شانه خالی‌کردن شهرداری تهران از هزینه اربعین
همان‌طور که گفتیم، اعمال نسنجیده و اظهارات و اقدامات عجیب خصوصا در این ایام که سخنان و شعارها حول همدلی و وحدت شکل می‌گیرد، کم نیست. شورای شهر تهران، در دوره پنجم مدیریت شهری از سال 96 که مسئولیت مدیریت پایتخت را برعهده گرفت، در طول مسئولیت هر سه شهردار و دو سرپرستی که در این مدت کوتاه انتخاب و تعویض کرد، همواره با اربعین و مسائل دینی و مذهبی سر سازگاری نداشت و ندارد. از نوع برگزاری نمایشگاه عطر سیب و فضای شهری و... در اعیاد و عزاداری‌ها که بگذریم، حتی از حذف نام شهدا از تابلوهای نام معابر و... هم که بگذریم، حاشیه‌سازی پیرامون هزینه‌کرد مدیریت شهری تهران در ایام اربعین نمی‌تواند قابل‌گذشت باشد. شهرداری که در طول چندماه گفته خزانه‌دار شورای شهر هزینه دفتر شهردارش 133 برابر رشد می‌کند و برای برگزاری مراسم و موارد مختلف هزینه‌های گزاف می‌کند، مدت‌هاست در پی حذف هزینه 10میلیاردی شهرداری تهران برای مراسم اربعین است. بودجه‌ای که بیشتر هزینه رفت و روب و اقدامات بهداشتی مسیر زائران قبل و بعد مرزهاست و با حضور بیش از سه‌میلیون زائر ایرانی توجیه‌پذیر هم هست، طی تصمیمی توسط شورای شهر پنجم تا سال 1400 به صفر خواهد رسید.
گاف وزارت بهداشت
در این شرایطی که هرکس هرچه می‌خواهد می‌گوید، محسن فرهادی معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت ذیل توصیه‌های بهداشتی به زائران اربعین در اظهاراتی زننده و حاشیه‌ساز گفت: «یکی از مسائلی که وزارت بهداشت توجه دقیق و جدی نسبت به آن دارد، موضوع تردد زائران کشورهای هم‌جوار مانند پاکستان و افغانستان است و به دلیل پایین‌بودن میزان سطح بهداشت در این کشورها، مردم پاکستان و افغانستان می‌توانند حامل میکروب‌های عفونی مختلفی باشند.» سوای غرض از بیان چنین اظهاراتی ادبیات و زمان و مدل بیان آنها 48 ساعتی است که فضای رسانه‌ای و مجازی را ملتهب کرده است و در کنار سایر موضوعات در این فضای همدلی و وحدت می‌تواند اثر سوء بر این اجتماع بزرگ و زائرانی که از سمت کشورهای پاکستان و افغانستان از ایران به سمت عراق می‌روند، داشته باشد. البته پس از این اظهارات کیانوش جهانپور، مدیر مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت به حواشی پیش‌آمده واکنش نشان داد، ضمن بزرگنمایی خواندن و عدم‌اطلاع افراد از توصیه‌های بهداشتی در آستانه اربعین حسینی گفت: «یک‌سری بیماری در کشورهای همسایه ازجمله هند، پاکستان و افغانستان شیوع بیشتری دارد و حتی خود این کشورها نیز همواره توصیه‌های بهداشتی در زمینه سفر به اتباع خود دارند. کشور ایران محل عبور زائران افغانستانی و پاکستانی برای شرکت در مراسم اربعین حسینی است و وزارت بهداشت همه‌ساله در این زمینه توصیه‌های لازم را ارائه می‌دهد. این موضوعی است که همه‌ساله در آستانه اربعین از سوی وزارت بهداشت اعلام می‌شود و چیز جدیدی نیست.»
امسال میهمان‌نوازان خوبی باشیم
براساس آمار در سال 97، 70هزار پاکستانی و در سال 98 براساس برآورد 100هزار پاکستانی در راهپیمایی اربعین شرکت خواهند کرد. علاوه‌بر پاکستانی‌ها، افغانستانی‌ها هم در سال 97، 37هزار و 500نفر و در سال 98 براساس برآوردها 50 هزار نفر در مراسم اربعین شرکت خواهند کرد. تعداد زیادی از این زائران برای رسیدن به راهپیمایی اربعین از ایران می‌گذرند و این نشان می‌دهد عبور از ایران مساله مهمی است و همین اهمیت هم باعث می‌شود هرساله اخباری را پیرامون مساله اسکان زائران افغانستانی و پاکستانی داشته باشیم. اخباری که با حواشی بسیاری هم همراه بوده است. هنوز فراموش نکرده‌ایم سال گذشته و اربعین 97، تصاویر و فیلم‌هایی از وضع نامناسب زائران این دو کشور در استان‌های مرزی ازجمله سیستان و بلوچستان و فراخوان‌های ارسال مواد غذایی و پتو و... که وجود داشت. انتظار می‌رود با گذشت سال‌ها از این واقعه و تکرار هرساله آن، امسال شاهد چنان تصاویری نباشیم و برای اندک روزهایی که این عزیزان میهمان کشور ما هستند، با تدابیر و اقدامات صحیح، میهمان‌نوازهای خوبی باشیم.
باز هم اتوبوس، باز هم حاشیه
محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی در ارتباط با آخرین جزئیات مساله حمل‌ونقل زائران اربعین 98 هم گفته بود بیش از ۸۲۰۰ دستگاه اتوبوس برای حمل‌ونقل زائران در نظر گرفته شده است. او با تاکید بر عدم‌افزایش کرایه‌ها، گفت که نرخ کرایه اتوبوس ۲۵نفره تک‌صندلی تهران- مهران ۹۱هزار تومان خواهد بود؛ نرخی که در ادامه گزارش عدم‌تعهد شرکت‌های مسافربری به آن را نشان خواهیم داد! براساس اطلاعات موجود و اظهارات مسئولان امسال حدود 100هزار صندلی هواپیما با قیمت ثابت بلیت دومیلیون و 800هزار تومانی و 436هزار صندلی قطار با قیمت‌گذاری مشخص و همچنین هشت‌هزار و 200 دستگاه اتوبوس از 15هزار و 500 اتوبوس فعال در ناوگان حمل‌ونقل کشور برای انتقال زائران به مرزهای مختلف درنظر گرفته شده است. همان‌طور که از تعداد ظرفیت‌ها مشخص است و با توجه به آماری که سال گذشته منتشر شد و خبر از سهم 80درصدی اتوبوس‌ها در حمل‌ونقل زائران می‌داد، به خوبی می‌توان فهمید که شاید مطالبه‌گری در ارتباط با قیمت بلیت هواپیما و قطار هم لازم است، اما اتوبوس جایگاه ویژه‌تری دارد و حجم بیشتری از مسافران از آن استفاده می‌کنند که باید به آن به‌طور ویژه پرداخت. خصوصا وقتی حواشی مختلف پیرامون اتوبوس‌ها و انتقال زائران در سال‌های گذشته و قیمت‌های نجومی را مرور می‌کنیم، لزوم پرداخت به این موضوع توجیه می‌شود.
«روزنامه فرهیختگان»
