گاو شیرده ارزشافزوده برای دولت
ماجرای ارزشافزوده این روزها به مراحل جالب خود نزدیک میشود و تقریبا هم بین فعالان اقتصادی مطرح شده و هم مباحث سیاسی بهدنبال داشته است. هر گروه و جناحی دنبال تثبیت خود است؛ اما آنچه در این میان جالب است، مواضع وزیر ارتباطات است که از یکسو خود را مدافع حق مردم میخواند و بهعنوان پایان دائمی برای ماجرای ارزشافزوده است و هم اینکه خود از درآمد سرشار این ارزشافزودههای جنجالی بهرهمند است.
شوی مردمی بودن! سال گذشته بود که در ماجرای دستکاری آرای مردمی در انتخاب بهترینهای صداوسیما ماجرای ارزشافزوده هم وسط کشیده شد.
اگرچه دعوا سر چیز دیگری بود اما طرح بحث این مسأله در نوع خودش جالب بود. این دعوا پای شرکت توسکا را که مجری تبلیغات صداوسیما بود، وسط آورد و پیامد بحث ستارهمربعها داغ شد.
همه مردم چرتکه به دست محاسبه در حال درآمد این ستارهمربعهای کذایی برای صداوسیما بودند و در این میان یک نفر بدون آنکه کسی از او خواسته باشد خودش را وارد معرکه کرده و سعی کرد حاشیه جدیدی ایجاد کند.
با این حال ماجرای این ستارهمربعها خیلی چراغخاموش راه خود را طی میکرد تا اینکه 26 شهریور ماه بود که آذریجهرمی در توییتی درباره تعطیلی ارزشافزودهها نوشت: «شاید وقتش رسیده باشد که به زودی «کل سرویسهای ارزشافزوده» را برای همیشه تعطیل کنیم.
دوستان دیگر به یقین رسیدهاند که در مورد حقالناس هیچ خط قرمزی ندارم، مخصوصاً اگر از جیب مردم دزدی شود!» او در هشتگ #پایان_وس را هم زد و در یک توییت دیگر که دو روز بعد منتشر کرد با انتشار یک ویدئو از مردم نوشت: «برای حقالناس هر کاری لازم باشد میکنیم. یک دنیا ممنون مردم عزیز!» وی با این کار میخواست نشان دهد که پیگیر یک مطالبه مردمی است ولی قرائن چیز دیگری را نشان میداد. هرچند فعالان مجازی و اقتصادی با استفاده از همین هشتگ جوابهای درخوری به وزیر دادند؛ اما وی نشان داد که این مساله برایش حیاتی است و حتی اگر لازم باشد از مسائل سیاسی هم بهره خواهد گرفت که گرفت.
آخرین سناریو! دو روز قبل امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره پایان خدمات ارزشافزوده گفت: وزارت ارتباطات اقداماتی جدی را برای مبارزه با تخلفات در بخش سرویسهای ارزشافزوده در دستور کار قرار داد و توانست میزان تخلفات را کاهش دهد؛ این سرویس میتواند به صورت کاربردی و سالم ارائه شود؛ اما برخی بازیگران به دنبال کسب ثروت و کلاهبرداری هستند که وزارت ارتباطات برای مقابله با آنها چندین سناریو را در دستور کار قرار داده است.
سرویس راهکاری برای مشاهده و غیرفعالسازی سرویسهای ارزشافزوده است و از سویی دیگر این سرویسها برای سیمکارتهای جدید غیرفعال شد و هشدارهایی جدی به بازیگران این بخش و اپراتورها دادیم و آمادگی برای سایر سناریوها داریم. پایان و توقف کامل VAS در کشور آخرین سناریوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است که در صورت ادامه روند تخلفات و عدمپیروی بازیگران سرویس ارزشافزوده از قوانین وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، توقف کامل سرویسهای ارزشافزوده در دستور کار قرار خواهد گرفت.
همچنین حسین فلاحجوشقانی، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی هم روز گذشته در یک گفتوگوی مفصل درباره پایان« وس» به توضیحاتی مفصل پرداخت و گفت: «بر اساس برآوردهای ما بیش از 90درصد بستر وس، بستر سوءاستفاده است که در بسیاری موارد بدون اطلاع مشترک سرویسی برای او فعال شده است.»
هرچند آقای جوشقانی سعی میکند عملکرد نادرست در این زمینه را گردن بگیرد ولی اینکه فقط یک شرکت وابسته به صداوسیما سیبل این ماجرا شود به نظر کاملاً سیاسی است؛ البته وی راهکاری هم دارد: «یکی از راهحلها این است که اختیار فعال کردن سرویسها در دست مشترک باشد، نه اپراتور. اقدامی که ما میخواهیم انجام بدهیم این است که ابتدا تمام سرویسها را غیرفعال و به مشترک برای فعالسازی مجدد پیام درخواست ارسال کنیم و اگر مشترک تمایل داشت در سرویس باقی بماند و آن را تایید کرد، دوباره هم از او تایید مجدد گرفته شود تا سرویس موردنظر برای او فعال شود. من فکر میکنم با این روش میتوان بازار سرویس خدمات ارزشافزوده را کنترل و مدیریت کرد؛ اما اگر در ادامه دیدیم که بازهم ممکن است بستر سوءاستفاده و کلاهبرداری باقی بماند، تمام سرویسهای ارزشافزوده را تعطیل میکنیم.»
جوشقانی در این گفتوگو گفته است که اپراتورها هم برای پایان وس تمایل دارند و البته تخمین زده است که رقم مالی این ارزشافزودهها «حدود دو هزار تا دو هزار و 500 میلیارد تومان» باشد.
اصل ماجرا چیست؟ هرچند افزایش بیرویه این ارزشافزودهها بدون حساب و کتاب قطعاً باعث ناراحتی مردم و مشترکین شده و قطعاً باید برای ساماندهی آن فکری کرد؛ اما سیاسی کردن ماجرا و بهرهگیری برای حذف رقیب اتفاق دیگری است که در این ماجرا رخ داده و با عنوان حقالناس در حال جلو رفتن است.
با این حال بالاوپایینکردن ارقامی که در حوزه ارزشافزوده رد و بدل شده است، نشان میدهند برخلاف ادعاهای آقای آذریجهرمی آن کسی که از این سفره بیشتر بهره برده است، تشکیلات تحت نظر وی است. ابتدا با هم این اعداد و ارقام را نگاه کنیم.(جدول یک) کل درآمد حوزه ارزشافزوده در سال ۹۷ حدود ۱۵۵۰ میلیارد تومان بوده است که در این میان ۲۴۵ میلیارد تومان از این مبلغ (با احتساب مالیات و عوارض پرداختی) درآمد خالص اپراتور است. از سوی دیگر دولت از این بازار با احتساب سهم سازمان تنظیم از سرویسها، عوارض پروانه، مالیات ارزشافزوده و مالیات عملکرد ۳۵۶ میلیارد تومان درآمد دارد.
باید توجه کرد بیش از ۶۰۰ شرکت ارزشافزوده با ۲۰ هزار نفر اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در این محدوده فعال هستند که حدود ۱۰۸۸ میلیارد تومان درآمد دارند. درآمد شرکت توسکا که این روزها باز هم در صدر اخبار است بابت سرویسهای ارزشافزوده در سال ۹۷ مبلغ ۵۶ میلیارد تومان بوده که این سهم را باید از عدد درآمد شرکتها کسر کرد.
با یک محاسبه سرانگشتی میتوان دریافت که 23 درصد درآمد بازار ارزشافزوده (غیر از درآمدی که به واسطه سهامداری همراه اول به دست میآورد) برای دولت است و سهم توسکا هم یعنی ۳/۶ درصد از بازار ارزشافزوده. سهم صداوسیما به واسطه توسکا ۳/۶ درصد است.
ماجرای ارزش افزوده که در دوهفته اخیر با میانداری وزیر ارتباطات و رسانههای همسو شدت گرفته است در شرایطی به حذف اپراتورهامیانجامد که باید منتظر معضل جدیدی در رابطه شرکتهای ارائه دهنده خدمات ارزش افزوده با مردم باشیم.
«روزنامه صبح نو»