استغاثه صلح سعودی
پس از بمباران پهپادی تأسیسات نفتی عربستان به‌دست نیروهای مقاومت یمن، تلاش ریاض برای نزدیکی به ایران و خاتمه‌دادن به بحران خودساخته منطقه‌ای فزونی گرفته است. در‌همین‌زمینه، نخست‌وزیر جمهوری اسلامی پاکستان امروز وارد ایران خواهد شد. بنابر اطلاع رسانه‌های پاکستانی، عمران‌خان پس از حضور در تهران، برای رایزنی با سعودی‌ها عازم ریاض خواهد شد.
دومین سفر در هفت ماه روز گذشته در خبرها آمد عمران‌خان، نخست‌وزیر پاکستان، قرار است فردا برای ارائه ابتکارات خود به‌منظور کاهش تنش میان ایران و عربستان و کاهش مناقشه میان تهران و واشنگتن، در سفری دوروزه راهی ایران شود. براساس اخبار منتشرشده، نخست‌وزیر پاکستان در این سفر قرار است علاوه‌بر ارائه ابتکارات خود برای کاهش تنش‌های یادشده، درزمینه صلح افغانستان و گفت‌وگوی اخیر مسوولان پاکستانی با اعضای هیأت طالبان در اسلام‌آباد نیز بحث و گفت‌وگو کند. سفر عمران‌خان به ایران در شرایطی انجام می‌شود که او ابتدای مهر در سفرش به ایالات متحده، از آمادگی‌اش برای میانجیگری میان ایران با دو کشور آمریکا و عربستان سخن به‌میان آورده بود. نخست‌وزیر پاکستان در شورای روابط خارجی آمریکا درباره تحولات منطقه‌ای، اظهار کرد: «درباره تحولات اخیر و مسائل به‌وجودآمده میان ایران، عربستان و آمریکا نگرانیم و آماده‌ایم ازطریق دیپلماسی، برای تنش‌زدایی نقش‌آفرینی کنیم».
رییس‌جمهوری کشورمان نیز همان زمان آمادگی عمران‌خان برای پادرمیانی میان ایران و عربستان را تأیید کرد. آقای روحانی در حاشیه حضورش در سازمان ملل برای شرکت در مجمع عمومی، در گفت‌وگو با شبکه عرب‌زبان «المیادین»، با تصدیق تقریر خبرنگار این شبکه مبنی‌بر ارسال پیام ولیعهد سعودی به ایران به‌واسطه نخست‌وزیر پاکستان تصریح کرد: «در ملاقات با نخست‌وزیر پاکستان، درباره روابط با عربستان، یمن و آمریکا بحث و تبادل‌نظر کردم. ما اعتقاد داریم جنگ یمن باید هرچه‌زودتر پایان یابد تا در منطقه صلح و آرامش حاکم شود». همزمان با این فضا، محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی، نیز در مصاحبه با شبکه «سی‌بی‌اس» آمریکا، درباره نوع و شکل رابطه کشورش با جمهوری اسلامی ایران گفته بود: «راه‌حل سیاسی را به راه‌حل نظامی ترجیح می‌دهم؛ چون وقوع هرگونه جنگ بین تهران و ریاض، اقتصاد جهانی را به ورطه سقوط می‌کشاند».
حمله گسترده پهپادی نیروهای مقاومت یمن علیه تأسیسات نفتی عربستان (آرامکو) بر گرایش مقام‌های سعودی به سازش و مصالحه با ایران تأثیر بسزایی گذاشت؛ اما پیش‌از‌این و با‌توجه‌به فشار ریاض در جبهه نبرد با انصارالله، مقام‌های این کشور جسته‌و‌گریخته بر لزوم حل‌و‌فصل منازعات منطقه‌ای از طرق دیپلماتیک پافشاری می‌کردند. در‌همین‌زمینه، صباح عبدالله المعلمی، نماینده عربستان در سازمان ملل متحد، تیر امسال در اظهاراتی، با اشاره به آمادگی کشورش برای تعامل دیپلماتیک با ایران، تأکید کرد: «عربستان خواهان جنگ با ایران چه در یمن و چه در هر جای دیگری نیست».
درس عبرت‌آموز آرامکو نکته مهمی که نباید مغفول بماند، در اثر و آثار جانبی است که حملات پهپادی علیه تأسیسات آرامکو برای ریاض برجای گذاشت. در آن ماجرا، سران سعودی به‌عینه مشاهده کردند سوا از بحث ناکارآمدی سیستم‌های پدافندی خریده‌‌شده از آمریکا در دفاع از حریم هوایی این کشور، خود کاخ‌سفید نیز برای جانبداری از عربستان، چندان به هول‌و‌ولا نیفتاد؛ تا حدی که ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، دفاع از متحد خود، یعنی ریاض را به دریافت مبلغ پول بیشتر محول کرد. در چنین معادله‌ای و با‌توجه‌به وضعیت بحرانی ائتلاف سعودی در یمن، سران عربستان، تنها راه خلاصی و گذر از مخمصه را در نزدیکی به ایران به‌‌عنوان سرسلسله‌جنبان جبهه مقاومت ارزیابی کردند. به‌همین‌دلیل، آن‌ها از طرق کشورهای مختلف منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نظیر عراق، پاکستان و ژاپن، به ایران برای آغاز گفت‌وگوها پالس مثبت مخابره کردند. در‌این‌میان، قرعه به‌‌نام پاکستان و نخست‌وزیر آن افتاد. در‌همین‌زمینه و بنابر اطلاع قبلی، امروز نخست‌وزیر پاکستان وارد ایران می‌شود و پس از دو روز اقامت در تهران و دیدار و رایزنی با مقام‌های کشورمان، ایران را به مقصد عربستان ترک خواهد کرد.
استقبال ایران با وجود استغاثه دیپلماتیک سعودی‌ها از ایران برای آغاز گفت‌وگوها، جمهوری اسلامی ایران به‌طورمشروط از این امر استقبال کرده است. هفته پیش، آقای محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان، در گفت‌وگویی با استقبال از طرح عربستان برای گفت‌وگو با ایران، عنوان کرد: اگر سعودی‌ها مسائل منطقه را پای میز مذاکره و نه با کُشتن مردم دنبال کنند، قطعا جمهوری اسلامی ایران را همراه خود خواهند داشت.
پیش از دکترظریف، آقای علی لاریجانی، رییس مجلس، نیز در گفت‌وگویی با بیان اینکه «اگر سعودی‌ها به‌جای تکیه‌کردن به آمریکا به گفت‌وگو توجه کنند، می‌توانند به راه‌حل دست یابند»، تأکید کرد: ولیعهد سعودی باید راه‌حل سیاسی‌ای را تشریح کند که از آن سخن گفته است. البته ما به‌دنبال وضع شروط برای گفت‌وگو نیستیم و با هر گفت‌وگویی برای حل مسائل منطقه موافقیم. ثابت‌قدم در صلح جمهوری اسلامی ایران به‌جای سیاست خرید دیوانه‌وار تسلیحات کشتارجمعی از منابع فرامنطقه‌ای و حمایت از گروه‌های مخوف تروریستی و مانور وحشت در غرب آسیا، همواره با تأکید بر مبارزه با مقوله تروریسم و همزمان کاربست روش‌های دیپلماتیک، نقش خود در کاهش آلام انسانی را به‌خوبی ایفا کرده است. طرح «ائتلاف امید و صلح هرمز» که اخیرا رییس‌جمهوری و وزیر خارجه کشورمان در سازمان ملل ترویج کردند، نمونه و نشانه‌ای از صلح‌طلبی ذاتی ایران و اعتقاد باورمندانه نظام سیاسی حاکم بر آن به اصول انسانی است. ایران ثابت کرده است اصول اساسی‌اش در هر شرایطی، چه پیروز و چه احیانا غیرپیروز، به تکیه بر استقرار صلح و ثبات درون‌زاد در منطقه معطوف است؛ مسأله‌ای که سعودی‌ها پس از محرض‌شدن شکست در یمن و دیگر عرصه‌ها، به‌تازگی در اندیشه آن افتاده‌اند. همین مسأله، شاید اصلی‌ترین تفاوت نوع صلح‌طلبی ایرانی با نمونه معیوب سعودی‌اش باشد.
«روزنامه صبح نو»
