لیبرمن؛ پوتین و نتانیاهو

محمد محسن فایضی:‌ تا زمان نگارش این یادداشت نتایج قطعی انتخابات اسرائیل اعلام نشده؛ اما بر اساس گمانه‌زنی برخی رسانه‌ها ممکن است حزب نتانیاهو (لیکود) کرسی‌ کمتری نسبت به رقیب خود یعنی گانتز (آبی-سفید) کسب کند. در این حالت طبق روال قانونی رئیس‌جمهور، گانتز را مأمور تشکیل کابینه خواهد کرد. آن گاه چپ‌ها زمان خواهند داشت تا با تشکیل ائتلاف بتوانند اکثریت کنست را از آن خود کنند. (۶۱ کرسی از ۱۲۰ کرسی)کنست را می‌توان اصلی‌ترین محور در نظام حاکمیتی رژیم صهیونیستی دانست. مهم‌ترین کار ویژه کنست به انتخاب نخست‌وزیر و دولت برمی‌گردد. تنها در سال‌های ۱۹۹۶ و ۱۹۹۹ با تغییر قانون به ترتیب نتانیاهو و ایهود باراک با رأی مستقیم از سوی واجدان شرایط انتخاب شدند و پس از آن بار دیگر قانون به حالت نخست خود بازگشت. بنابراین کنست در حقیقت پایه و ستون شکل‌گیری ساختار سیاست در اسرائیل است و اهمیت ویژه‌ای دارد. حزب یا ائتلافی از احزابی که اکثریت کرسی را عهده‌دار شوند می‌توانند دولت تشکیل دهند اما مسئله از این جا شروع می‌شود که گانتز یا نتانیاهو هر کدام‌شان مأمور تشکیل دولت شوند، بدون همراه کردن لیبرمن قادر به تشکیل دولت نخواهند بود؛ زیرا هیچ طرفی از جریان‌های چپ یا راست بدون آرای حزب «اسرائیل خانه ما» که احتمالا ۸ تا ۱۰ کرسی کسب خواهند کرد، قادر به تشکیل اکثریت نخواهند بود.مسئله‌ای که فرصت طلایی در اختیار لیبرمن قرار داده تا وی به امتیاز گیری بپردازد. این فرصت در ادبیات لیبرمن در فردای انتخابات نمایان است. آویگدور لیبرمن رئیس حزب اسرائیل خانه ما تاکید کرد که حزب متبوعش تعیین‌کننده نخست‌وزیر دولت آینده خواهد بود و گفته است «ما نخست‌وزیر دولت آینده را تعیین می‌کنیم!» لذا باید این سناریو را در نظر گرفت که حتی اگر گانتز جلوتر از نتانیاهو مأمور تشکیل دولت شود نمی‌توان به صراحت از باخت «بی‌بی» خبر داد.زیرا ممکن است لیبرمن با گانتز به توافق نرسد، موضوعی که دور از انتظار نیست. لیبرمن از خاستگاه راست‌های اسرائیل است و اهدافی که دنبال می‌کند مانند تصاحب کرسی وزارت جنگ، سربازی حریدی‌ها، راه نظامی در غزه و ... به احتمال زیاد در ائتلاف با چپ‌های اسرائیل به راحتی کسب نخواهد کرد اما مسئله‌ای که بسیار حائز اهمیت است نقش روسیه و پوتین در توافق محتمل میان لیبرمن و نتانیاهو است. حزب اسرائیل خانه ما خاستگاه اصلی‌اش یهودیان راست گرای روسی است و شخص لیبرمن همانند نتانیاهو روابط بسیار خوبی با پوتین دارد. سفر روز قبل از انتخابات نتانیاهو به مسکو، این گمانه‌زنی‌ها را تقویت کرده است که توافق لیبرمن و نتانیاهو در واقعیت عملی شود.

قضاوت برای تعیین بازنده زود است

با توجه به ساختار انتخاباتی و مهلت قانونی (حدود ۴۰ روز) ‌برای تشکیل ائتلاف از سوی حزب برتر انتخابات و سپس سپردن فرصت به حزب دوم، اکنون سخن گفتن از پیروزی یا شکست نتانیاهو و رفتن یک نفر از «گروه B» بسیار زود است. بنابراین باید دید فرصت راهزنی‌ها اول نصیب لیکود خواهد شد یا آبی و سفید و کدام موفق به این مهم می‌شوند. ضمن آن که باید در نظر داشت اگر لیبرمن مانند انتخابات فروردین‌ماه بر عدم ائتلاف با هیچ‌کدام از دو حزب لیکود و آبی-سفید اصرار کند ممکن است به‌سوی تشکیل دولت ائتلافی میان نتانیاهو و گانتز حرکت و دوران نخست وزیری را تقسیم کنند؛ اما این سناریو با توجه به واقعیت کنونی صحنه سیاسی تل‌آویو و ممکن بودن انحلال کابینه احتمالی در هرزمانی؛ به نظر دور از انتظار است.

روزنامه خراسان