سفیر سابق ایران در عراق در گفتگو با «نسیم آنلاین»:
عراقیها همگرایی امروز پارلمان و دولت را غنیمت بشمارند/ سعودیها از ۲۰۰۳ مستقیما مقابل رای مردم عراق ایستادند
کاظمی قمی اظهار داشت: امروز در صحنه سیاسی هم یک همگرایی خوب بین پارلمان و دولت این کشور در موضوع مقابله با تروریست اتفاق افتاده و پارلمان با این موضوع که نیروهای مردمی بخشی از سازمان دفاعی کشور باشد توافق کردهاند.
گروه سیاسی « نسیم آنلاین »::حسن کاظمی قمی سیاستمدار و دیپلمات کارکشتهای است که بلافاصله پس از سقوط صدام عازم بغداد شد تا در دوران حکومت تازه عراق اولین کسی باشد که مسئولیت سفارت استراتژیک جمهوری اسلامی ایران در منطقه را برعهده میگیرد. او در دوران حساس جنگ در عراق، مسئولیت تیم مذاکره کننده ایران را نیز برعهده داشت و توانست در چند دور گفتگوی سه جانبه با عراقیها و آمریکاییها، زمینهساز مهمی برای آینده حضور ایران در این همسایه مهم ایران باشد. او حالا مدتیست که با تحویل سفارت در بغداد، در تهران سرگرم اموری است که بخش قابل توجه آنها تحقیق و پژوهش است. او با توجه به شناختی میدانی دقیقی که از منطقه دارد اطلاعات دقیق و نابی از عراق دارد که حالا در ایام منتهی به آزادی موصل آنها را در اختیار « نسیم آنلاین » قرار داده است. آنچه در ادامه از نظر می گذرد گفتگوی خبرنگاران « نسیم آنلاین » با این کارشناس مسائل عراق است: «نسیم آنلاین»: شرایط سیاسی این روزهای عراق و در زمانی که موصل در آستانه فتح کامل است را چگونه ارزیابی میکنید؟
کاظمی قمی: برآیند تحولات سیاسی و امنیتی در عراق بیانگر تقویت ساختار سیاسی و دفاعی و ثبات در این کشور است.
میتوان برآیند تحولات عراق را به سمت ایجاد امنیت بهتر در داخل این کشور و بهبود روابط آن به ویژه با کشورهای همسایه و منطقه در یک چشمانداز و دورنمایی کلی از فرایندی که امروز در صحنه سیاسی و امنیتی آن اتفاق میافتد ارزیابی کرد.
عراق امروز در بعد سیاسی و امنیتی شرایط بهتری را در مقایسه با گذشته خود دارد؛ با وجود همه چالشها، بحرانها و تهدیداتی که از سال 2003 یعنی از سال سقوط صدام و آغاز اشغالگری آمریکا و پیدایش تروریسم متوجه دولت و مردم عراق بود، امروز شاهد هستید که مسیر عراق، مسیری است که در بعد سیاسی و امنیتی جهتی مثبت دارد چون در همین فضاهای اشغالگری و تروریسم بوده که عراق توانسته انتخابات برگزار کند، قانون اساسی بنویسد، دولت تشکیل دهد و فراکسیونهای سیاسی و پارلمان فعالیتهای خود را انجام بدهند.
امروز میبینیم که دولت عراق با کمک نیروهای دفاعی ارتش و پلیس و با هماهنگی بیبدیلی که مردم تحت حمایت مرجعیت و همکاری با کشورهای مستقل همسایه از جمله جمهوری اسلامی ایران دارند با پدیدههای شوم ناامنی و تروریسم میجنگد و هر روز شاهد پیروزیها و درخشش این دولت در برابر تروریسم و اشغالگری هستیم.
در شرایطی که تمام جبهه مخالف اعم از استکبار، صهیونیست و ارتجاع منطقه در حمایت از تروریسم حاضر شدند و تروریسم بخشی از سرزمین کشور عراق را اشغال کرد اما با گذشت بیش از 2.5 سال از اشغال بخشی از این سرزمین امروز میبینیم که دولت عراق با کمک نیروهای مردمی که اصطلاحا حشدالشعبی گفته میشود و بدون ضرورت حضور نیروهای نظامی پیاده خارجی دارد خودش فرماندهی میکند و صحنه میدان و عملیات را در دست دارد و شاهد پیروزیهای شگرف آن هم هستیم.
امروز در صحنه سیاسی هم یک همگرایی خوب بین پارلمان و دولت این کشور در موضوع مقابله با تروریست اتفاق افتاده و پارلمان با این موضوع که نیروهای مردمی بخشی از سازمان دفاعی کشور باشد توافق کردهاند؛ امروز با وجود رقابتهایی که بین فراکسیونهای سیاسی مجلس عراق وجود دارد اما در مساله مقابله با تروریسم به دولت کمک میکنند و یک وفاق ملی در جهت مقابله با تروریسم و اشغالگری در داخل عراق دیده میشود.
از سوی دیگر برخی از حرکتها به بهانه مبارزه با فساد و یا بهانههای دیگر در عراق انجام میشود که در شرایطی که عراقیها دارند با دشمن اصلی میجنگند و شاید این نوع اقدامات و حرکات مغایر با منافع ملی باشد ولی نظام تحمل میکند که این نمایانگر وجود دموکراسی و آزادی در عراق است و با این وضعیت ما شاهد پیشرفتهای شگرفی چه در بعد سیاسی و چه در بعد امنیتی در عراق هستیم.
رقابتهای حزبی مختص به امروز نیست و از ابتدای شکلگیری عراق جدید وجود داشته است، رقابت بین فراکسیونهای مختلف، رقابت در داخل بیت شیعی از قبل بوده و چیز جدیدی نیست که مثلا امروز گفته شود جریان صدری فعالیتهای خیلی عجیبی انجام میدهد؛ واقعیت این است که از سال 2003 تا به امروز ترکیببندی سیاسی حتی داخل بیت شیعه تغیرات شگرفی را داشته اما آن چیزی که مهم است اینکه کل جریان شیعه و گروههای سنی در نهایت با وجود رقابتهایی که با خود و فراکسیونهای دیگر داشتند اما مصالح و منافع ملی را در بزنگاههایی که خطر جدی بود اولی دانستهاند.
عراقی که تجربه دموکراسی آن جوان است و باوجود اینکه از ابتدای سال 2003 تا به امروز یک لحظه آسایش نداشته، همیشه درگیر پدیدههای تروریسم، ناامنی، حرکتهای تجزیه طلبانه، اشغالگری و دیگر اقدامات از جانب حکام ارتجاعی منطقه از جمله سعودیها بوده تا نگذارند یک عراق دموکراتیک با ثبات و امن شکل بگیرد در چنین فضایی توانسته نظام و قانون اساسی را شکل دهد.
عراقیها امروز با تروریسم و اشغالگری میجنگند؛ اشغالگر نیروی است که بدون هماهنگی با دولت عراق با هر بهانهای وارد این سرزمین شده است؛ پارلمان و مراجع عراق اعلام کردند چنانچه افرادی که وارد خاک عراق شدهاند خاک عراق را ترک نکنند به عنوان متجاوز با آنها برخورد خواهد شد.
مساله عراق یک فرآیند کلی است که وقتی نگاه میکنیم روند آن مثبت است اما در درون این تحولات شما بعضی از چالشها و مشکلات هم وجود دارد که یک امر طبیعی است. اساس روند در عراق رو به جلو است و امروز عراقیها دارند نقش سازندهای در کمک به ثبات و امنیت منطقه ایفا میکنند.
تضاد منافع مولفههای دخیل در عراق مشکل امروز این کشور است «نسیم آنلاین»: برخی از کارشناسان معتقدند که آمریکاییها و سعودیها برروی نخستوزیر مجدد آقای العبادی سرمایهگذاری کردهاند و برخی دیگر احتمال میدهند دوباره نوری المالکی وارد رقابتها شود؛ ارزیابی شما از شرایط عراق در آستانه انتخابات چیست؟کاظمی قمی: یکی از چالشهای عراق امروز تقابل منافع متضاد مولفههای داخلی و خارجی در صحنههای سیاسی و امنیتی این کشور است یعنی آمریکاییها برای خودشان یک منافعی را تعریف کردهاند، سعودیها یک منافعی، ترکیه منافعی دیگر و دیگران هم همینطور که این منافع خیلی جاها با منافع مردم عراق همخوانی ندارد.
اینکه آمریکاییها، سعودیها یا دیگران به دنبال این هستند که در انتخابات عراق دخالت کنند یک امر جدیدی نیست از ابتدا هم آمریکاییها آمدند تا نظام سیاسی عراق را آمریکایی کنند و یک دولت آمریکایی در این کشور ایجاد کنند اما آن چیزی که مهم است خواسته و اراده مردم عراق و رای است که در صندوقها میاندازند.
مهمترین و اصلیترین عامل اراده و رای مردم است، رای مردم است که تعیین میکند چه کسی باید زمام امور را در دست بگیرد البته این واقعیت وجود دارد که هرچند مبنای شکلگیری پارلمان و دولت در عراق براساس استحکامات انتخاباتی است اما با توجه به شرایط سیاسی و امنیتی در کنار اتفاقات انتخاباتی باید توافقاتی هم صورت بگیرد، این امری است که تا الان انجام شده و آثار خوبی هم داشته است.
سعودیها هم در عراق به دنبال منافع خود هستند، آنها از قبل از سال 2003 از صدام حمایت میکردند و از 2003 به امروز هم در برابر ملت عراق بودند اما نتوانستند به هیچکدام از خواستههای خودشان برسند چرا که اراده ملت عراق برخواسته دیگران توفق داشت.
در موضوع جمهوری اسلامی ایران آن چیزی که برای مردم ایران و عراق مهم است یک همسویی و همکاری در منافع و تهدیداتی است، جمهوری اسلامی ایران در چارچوب مصالح و منافع مردم منطقه عراق و ایران میاندیشد و همین امر باعث میشود تا علاوه برمشترکات دینی، عقیدتی، تاریخی در منافع و تهدیدات هم با مردم عراق همگرایی داشته باشد. تهدیدات مردم عراق همان تهدیداتی است که جمهوری اسلامی ایران و بالعکس دارند و خود این عامل باعث شده است تا برخلاف همه شیطنتهای دشمن که دنبال این بودند که رابطه این دو کشور را قطع کنند روز به روز همبستگی و اتحاد دو طرف بیشتر شود چرا که جمهوری اسلامی ایران از پایه و اساس اعتقادش به دموکراسی و مردمسالاری بوده نظام جمهوری اسلامی ایران یک نظام مردمسالاری دینی است. آن چیزی که برای ایران در عراق و هرکشور دیگر مهم بوده آرای مردم است.
در طرف مقابل آمریکاییها یا سعودیها دنبال این هستند که چه چیزی از انتخابات برای آنها بیرون میآید با این حال واقعیت این است که مردم عراق تعیین کننده هستند که چه دولت و چه پارلمانی باید شکل بگیرد.
«نسیم آنلاین»: با شکست داعش در موصول افکار عمومی عراق چه طرفی را شکست دهنده این گروه تروریستی خواهد دانست؟کاظمی قمی: مسئول تامین امنیت، ثبات، استقلال کشور، حفظ تمامیت اراضی و ایجاد وحدت ملی دولت منتخب است، جمهوری اسلامی ایران از ابتدا براین اعتقاد بود که مسئول پرونده امنیتی دولت عراق بود و همگان باید به این دولت کمک کنند حتی زمانی که در بغداد موضوع مذاکره ما با آمریکاییها در خصوص موضوع امنیت عراق مطرح بود ایران براین نکته تاکید کرد که دولت عراق هم باید در این مذاکرات باشد؛ در آنجا هم تاکید اصلی ما این بود که به دلیل اینکه مسئولیت برقراری امنیت با دولت عراق است همه باید به دولت عراق کمک کنند و امروز هم محور اصلی مقابله با تروریسم، اشغالگری و ایجاد امنیت دولت عراق است، دولتی که امروز خوشبختانه دارد با نیروی دفاعی، ارتش، پلیس و بسیج مردمی و با حمایت مرجعیت و همکاری بیبدیل جمهوری اسلامی ایران با تروریزم مقابله میکند.
در نتیجه باید بگوئیم مسئولیت این پرونده با دولت عراق است و دیگران از مردم، مرجعیت، جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همسایه دارند به دولت عراق کمک میکنند.
«نسیم آنلاین»: در شرایطی که در آستانه آزادسازی موصل هستیم آیا قرار است حشدالشعبی داعش را در داخل خاک سوریه هم دنبال کند؟کاظمی قمی: در خصوص نیروهای مردمی حشدالشعبی این نکته را باید تاکید کرد که نباید به آنها نیروهای شیعی گفته شود، بلکه آنها مردم عراق هستند که با ترکیب جمعیتی که در این کشور وجود دارد از همه طیفها در آن هستند.
نکته بعدی این است که براساس قانونی که در پارلمان عراق تصویب شد، حشدالشعبی یک نهاد دفاعی در داخل سازمان نیروهای مسلح عراق است و این مختص به زمانی که داعش در عراق وجود دارد نیست، این ساختار حتی بعد از داعش هم قانونمند است و ادامه خواهد داد.
طبیعتا تا زمانی که ثبات و امنیت کامل در داخل مرزهای عراق با کشورهای همسایه تامین نشود حشدالعشبی به ماموریتهای امنیتی خود ادامه میدهند و بعد هم دوره سازماندهی، آموزشها و آمادگیهای رزمی مانند دیگر سازمانهای رزمی کار خود را انجام خواهند داد.
یکی از رخدادهای مهمی که به ویژه طی امسال اتفاق مساله شکست نیروهای تروریسم از جمله داعش و جبهه النصره به ویژه در سوریه و در داخل عراق است که این روند ادامه دارد و میشود اینگونه را ارزیابی کرد که آنها به شدت تضعیف شدهاند البته باز دستهایی در کار است که در چارچوب سیاست بیثباتسازی و تجزیهای که متاسفانه امروز آمریکاییها و رژیم اشغالگر قدس دارند دنبال میکنند این گروههای تروریستی را به کشورهای دیگری مانند یمن، افغانستان و لیبی ببرند با این حال امروز جبهه مقاومت، دولت عراق، سوریه و جمهوری اسلامی ایران با قدرت دارد با آنها برخورد میکند.
خطر تروریسم خطری است که صلح و امنیت جهانی را به خطر میاندازد و طبیعتا تا ریشهکنی آن مسیر باید ادامه پیدا کند البته در کنار کارهای نظامی، کار فرهنگی هم باید در اولویت باشد و این امر باید حرکتهای نظامی را که امروز در مواجهه با تروریسم دنبال میشود را تکمیل کند.
با توجه به دو قطبی بودن منطقه انتظار اینکه ما در کوتاه مدت شاهد ثبات و امنیت برای منطقه باشیم خیلی متصور نیست، از آنجایی که امروز مولفههای برهم زننده ناامنی در منطقه همچنان به دنبال بیثباتی و ناامنی آن هستند میشود پیشبینی کرد منطقه برای یک دههای دیگر هم گرفتار این مسائل خواهد بود اما روند نشان داده که الحمدالله جبهه مقاومت توفیقات بسیار خوبی در مهار تروریسم و اشغالگری دارد.