نگاهی به کنداکتور رمضانی سیما و توصیه‌های راهبردی سیدحسن نصرالله برای تلویزیون‌های مسلمان
«رمضان» در کنار حجت‌الاسلام قرائتی، برادرجان و هزار راه نرفته!
اعتراض کردن به کنداکتور شلوغ تلویزیون برای ماه مبارک رمضان و مناسبت‌های دیگری از جمله ایام عید نوروز تبدیل به پای ثابت همه نقدهایی شده است که در این سال‌ها درباره وضعیت برنامه‌های رمضانی سیما در رسانه‌های مختلف منتشر می‌شود.
نسیم انلاین؛ احسان سالمی: اعتراض کردن به کنداکتور شلوغ تلویزیون برای ماه مبارک رمضان و مناسبت‌های دیگری از جمله ایام عید نوروز تبدیل به پای ثابت همه نقدهایی شده است که در این سال‌ها درباره وضعیت برنامه‌های رمضانی سیما در رسانه‌های مختلف منتشر می‌شود. نقدهایی که البته با وجود طرح چندباره آن از سوی رسانه‌ها معمولا کمتر مورد توجه مدیران رسانه ملی قرار گرفته و همیشه اولویت جذب مخاطب بر اغلب نقدها و نکاتی که پیرامون جعبه جادو وجود داشته؛ ارجحیت پیدا کرده است.
رمضان ماه عبادت است نه سریال!
شاید در میان همه نقدهایی که در این سال‌ها نسبت به شلوغی کنداکتور رسانه ملی یا همه شبکه‌هایی که برای مسلمانان روزه‌دار در این ماه عزیز به تولید برنامه می‌پردازند، نقد سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان بر عملکرد این تلویزیون دقیق‌تر از همه باشد؛ نقدی که حاوی یک پیام مهم برای همه این رسانه‌هاست: «ما مجبور نیستیم مانند دیگران فقط برای جذب مخاطب تلاش کنیم؛ هرکس می‌خواهد شما را با همین برنامه‌های عبادی تماشا کند از او استقبال می‌کنیم.» نکته درستی که سیدحسن نصرالله خطاب به تلویزیون المنار لبنان گفت اما درواقع مسئله‌ای است که به تفاوت اساسی رویکرد همه شبکه‌های مشابه آن با رقبای رسانه‌ای خود اشاره می‌کند و البته نه فقط درباره ماه رمضان بلکه برای همه فعالیت‌های این رسانه‌ها در حوزه‌های مختلف نیز قابل ذکر است؛ اینکه قرار نیست رسانه‌های ما همه مردم را جذب کنند و یا حداقل رویکرد «همه شبکه‌های رسانه‌های ما» نباید متمرکز بر جذب اقشار مختلف مردم باشد.
سیدحسن نصرالله در ادامه به نکات مهم دیگری هم اشاره کرده که به نظر می‌رسد شبکه‌های تلویزیونی ما نیز مبتلابه آن هستند. او از تلویزیون المنار خواسته در ماه رمضان به پخش یک یا دو سریال بسنده کند و بیشتر بر پخش ادعیه و پوشش مراسم‌های قرآنی متمرکز شود.
رمضان در کنار حجت‌الاسلام قرائتی، بنیامین و هزار راه نرفته!
البته در کنار نقد درست سیدحسن نصرالله بر رویکرد کلی شبکه‌های تلویزیونی مسلمان در چینش کنداکتوری سنگین که معمولا بخش عمده‌ای از آن به مجموعه‌های نمایشی و برنامه‌های سرگرم‌کننده اختصاص دارد؛ با این وجود؛ نمی‌توان همه تولیدات رمضانی سیما برای این ماه را با یک چوب راند؛ کما اینکه از صحبت‌های دبیرکل حزب‌الله نیز چنین برداشتی نمی‌شود. امسال تلویزیون سعی کرده تا با کشکولی از برنامه‌های سرگرم‌کننده و برنامه‌های معارفی به سراغ مخاطبانش برود. در حوزه برنامه‌های معارفی تقریبا به رسم هر ساله اغلب شبکه‌های رسانه ملی سعی کردند از دیگر رقبا جا نمانند؛ هرچند که در این رقابت برخی از شبکه‌ها باز هم در دام مسئله جذب مخاطب افتادند!
بر این اساس شبکه اول سیما در شب‌های ماه رمضان هر شب در ساعت 23 ویژه‌برنامه معارفی «این شب‌ها» را با اجرای مجید یراقبافان و با حضور کارشناسان متعدد مذهبی به روی آنتن می‌فرستد. علاوه براین مجموعه «در امتداد فلق» نیز که پیرامون تلاش‌های روحانیون مستقر در نقاط محروم و روستا‌های دورافتاده است، همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان از شبکه یک روی آنتن خواهد رفت. برنامه‌های «ثقلین» و «درس‌هایی از قرآن» حجت‌الاسلام قرائتی برنامه‌های دیگر شبکه یک است که در این ماه مبارک برای بینندگان پخش می‌شود. فصل جدید «هزار راه نرفته» نیز از تدارکات شبکه دو سیما برای ماه رمضان است. که هر روز از ساعت 19:30 با حضور گروهی از کارشناسان و اعضای هیات علمی دانشگاه‌های شهید بهشتی و تهران به طرح مساله و بررسی مسائل مربوط به خانواده، قبل از ازدواج، طلاق و بعد از جدایی خواهد پرداخت. گروه کودک و نوجوان این شبکه نیز که از قدیم‌الایام از گروه‌های فعال برنامه‌ساز تلویزیون بوده با مجموعه تلویزیونی «محله گل و بلبل»، «ترنم باران» و «ویژه برنامه نمایشگاه قرآن» در ماه مبارک رمضان همراه مخاطبان این شبکه خواهد بود. در کنار آن ادامه فصل ششم از مستند «از لاک جیغ تا خدا» هر روز ساعت ۱۸:۰۵ از شبکه دو سیما پخش می‌شود. اما شبکه 3 نیز امسال وضعیت متفاوتی را نسبت به سایر شبکه‌های تلویزیون دارد و ترکیبی ار برنامه‌های سرگرم‌کننده و معارفی را برای این ماه در کنداکتورش قرار داده است. نجم‌الدین شریعتی امسال در اتفاقی ویژه علاوه بر ادامه اجرای روزانه برنامه «سمت خدا» از ساعت ۱۳:۳۰ برنامه سحرگاهی این شبکه را نیز اجرا خواهد کرد. برنامه «ماه ماه» که از آن به عنوان جایگزین برنامه «ماه عسل» احسان علیخانی یاد می‌شد قرار بود دیگر ویژه‌برنامه مهم این شبکه برای رمضان امسال باشد؛ برنامه‌ای که اجرای آن را بنیامین بهادری خواننده پاپ کشورمان برعهده گذاشته بود اما در اخرین لحظات به دلیل انچه عدم سابقه اجرا توسط بنیامین عنوان شد از لیست پخش شبکه حذف گردید.
اما مهمترین اتفاق شبکه 4 سیما در ویژه‌برنامه‌های مناسبتی امسال را باید بازگشت «ساعد باقری» با برنامه سحرگاهی این شبکه به تلویزیون دانست. باقری که مدتی به واسطه اتفاقات پیش آمده در فتنه 88 از تلویزیون دورمانده بود، این بار با برنامه‌ای با عنوان «سحوری» دوباره به رسانه ملی بازگشته است. برنامه «جشن رمضان» شبکه 5 سیما هم دیگر برنامه مناسبتی و معارفی این ماه تلویزیون است. برنامه‌ای که این بار در دل خود آیتم‌های نمایشی با بازی جواد رضویان را جای داده است.
«دلدار»ی به «برادرجان» و «از یادها رفته» با نسخه تازه جومونگ؟!
اما حالا که از برنامه‌های معارفی سیما در این ماه گفتیم نمی‌شود از سریال‌های ساخته شده برای رمضان امسال حرفی نزد؛ سریال‌هایی که با همه انتقادهایی که به نمایش پرتکرار آن‌ها در ماه رمضان وارد است اما حالا تقریبا جزئی جدایی‌ناپذیر از ویژه‌برنامه‌های رمضانی تلویزیون شده‌اند. امسال شبکه‌های یک، دو و سه با سریال‌های جدید «از یادها رفته»، «دلدار» و «برادرجان»، شبکه چهار با سریال تامینی «امام علی (ع)» در شب‌های ماه رمضان مهمان مخاطبان روزه دار می‌شوند. سریال «از یادها رفته» به تهیه کنندگی اکبر تحویلیان و کارگردانی بهرام بهرامیان هر شب ساعت ۲۲:۱۰ از شبکه یک سیما پخش می‌شود. این سریال یک ملودرام تاریخی است که در ۲۵ قسمت ساخته می‌شود و گویا قصه محوری آن به ماجرای کشف حجاب و اتفاقات مسجد گوهرشاد در دهه 20 گره خورده است. در کنار آن این شبکه قصد دارد تا در روز‌های ماه مبارک رمضان، مجموعه تلویزیونی «پایتخت ۵» را هر روز از ساعت ۱۷:۱۰ دقیقه بازپخش کند.
«دلدار» عنوان سریال شبکه دوم سیماست که کاری از برادران افغانستانی محمودی برای شب‌های ماه مبارک رمضان است. این سریال که هر شب ساعت ۲۱:۳۰ به روی آنتن می‌رود؛ قصه‌ای عاشقانه دارد و محمدرضا غفاری، الناز حبیبی، مریم بوبانی، حسام محمودی، سوگل خلیق، بهزاد فراهانی، پریوش نظریه، همایون ارشادی، کمند امیرسلیمانی از جمله بازیگران آن هستند. سریال «برادر جان» به کارگردانی محمدرضا آهنج، به نویسندگی سعید نعمت‌الله و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی، هم سریال آماده شده توسط شبکه 3 برای این ایام است. سریالی با موضوع محوری حق‌الناس که هر شب ساعت ۲۰:۴۵ از شبکه سه پخش می‌شود و به واسطه نویسندگی فیلمنامه آن توسط سعید نعمت‌الله احتمالا فضایی مشابه اغلب کارهای پیشین او با دیالوگ‌هایی شبیه به آثار مسعود کیمیایی دارد.
اتفاق ویژه رمضان امسال در حوزه پخش سریال‌های تلویزیونی را هم باید بازپخش سریال ماندگار «امام علی (ع)» ساخته داوود میرباقری دانست که هر شب از ساعت ۱۲ بامداد از شبکه 4 سیما پخش می‌شود. اما نچسب‌ترین اتفاق رمضانی تلویزیون در رمضان امسال را باید تصمیم مدیران رسانه ملی برای پخش یک سریال کره‌ای جدید در این ماه از شبکه پنجم سیما دانست. سریال کره‌ای افسانه «جونگ میونگ» که قرار است در این ماه هر شب ساعت ۲۳ از شبکه پنج سیما به روی آنتن برود! تصمیم اشتباهی که در نهایت ثمره‌ای جز هدر رفتن سرمایه صرف شده برای خریداری و دوبلاژ این سریال خارجی برای تلویزیون نخواهد داشت.
