"فجر"، جشن سینمایی‌ها یا جشنواره سینمایی؟
«نسیم» در گفتگو با صاحب‌نظران و اهالی سینما به بررسی نقاط قوت و ضعف سی و سومین دوره جشنواره فیلم فجر پرداخته است
سرویس فرهنگی خبرگزاری «نسیم»- جشنواره فیلم فجر امسال، یکی از کم حاشیه ترین جشنواره ها بود؛ چیزی که اغلب اهالی سینما و رسانه آن را تایید می کنند از لحاظ کیفیت آثار نیز برآیند نظرات کسانی که فیلم ها را دیدند این بود که جشنواره ای ضعیف را شاهد بودیم، چیزی که نظرسنجی «نسیم»، نیز آن را تایید کرد و بیش از 50 درصد شرکت کنندگان که از اهالی رسانه و سینما بودند بر این باور بودند که امسال جشنواره از لحاظ کیفیت آثار ضعیف بود.
اما برای این که به صورت جزئی تری نظر اهالی سینما در خصوص جشنواره فیلم فجر امسال را بدانیم، به سراغ تعدادی از کارگردان ها و تهیه کننده های سینما رفتیم.
* معدل امسال جشنواره خوب بود
مسعود آب‌پرور، کارگردان سینما در گفتگو با خبرنگار ما با بیان این که معدل کلی فیلم‌های امسال جشنواره فجر بالاتر از قبل است؛ گفت: اگر به طور میانگین حساب کنیم معدل کلی فیلم‌های فجر امسال را بهتر از قبل می‌دانم که نکته جالب توجهی است؛ البته جوانان باید ژانرهای مختلف سینمایی را بیشتر تجربه کنند.
این کارگردان افزود: باید فیلم‌ها از حالت یک یا دو بازیگری بیرون بیایند و لوکشین‌ها را وسیع‌تر کنند؛ جوانان حضورشان در سینما الزامی است اما باید دل به ژانرهای مختلفی بدهند نه اینکه فقط به قالب مثلا اجتماعی محدود شوند.
* جشنواره، آشفته و بی قصه بود
کمال تبریزی، دیگر کارگردانی که اکران فیلمش با حواشی محدودی نیز روبرو بود به ما گفت: جشنواره امسال آشفته بود؛ جوانان قصه‌گویی را فراموش کرده‌اند.
این کارگردان در ارزیابی خود از جشنواره فجر اظهار داشت: جشنواره امسال به عقیده من جشنواره منظمی نبود و یک آشفتگی در آن وجود داشت؛ فیلم‌هایی که ما از جوانان فیلمساز می‌بینیم از قصه گفتن دور شده است.
کارگردان "طعم شیرین خیال" خاطر نشان کرد: موفق بودن یک فیلم و تاثیرگذاری آن در ذهن مخاطب در گرو قصه خوب است بنابراین باید این ضعف در فیلم ها برطرف شود تا بتوانیم در آینده شاهد فیلم های بهتری باشیم.
* نگاه انقلابی در جشنواره فراموش شده
حبیب الله بهمنی، که بیشتر به عنوان یک کارگردان حوزه دفاع مقدس شناخته شده است در ارزیابی خود از جشنواره فیلم فجر امسال با بیان این که نگاه آرمانی در سینمای ما کم شده است، اظهار داشت: فیلم‌های جشنواره فجر فضایی یک دست و یک رنگ داشتند یا فضایی خاکستری برآنها حکم فرما بود که این اصلا خوب نیست و ای کاش فیلمسازان ما کمی نگاه خود را رنگین‌تر می‌کردند.
وی افزود: جوان بودن خوب است اما کافی نیست، متأسفانه در سینمای ایران یک جو زدگی حاکم شده است که یک بخش از آن به این برمی گردد که هرشخصی که وارد سینما می شود باید ورودش با نوآوری و خلاقیت همراه باشد.
بهمنی در ادامه نگاهش را این گونه بیان می کند: نسلی که از درون انقلاب جوشیده است باید نگاهی انقلابی به جامعه خود داشته باشد و خواهان پیشرفت و تحول باشد نه اینکه خواهان نمایش یأس، ناامیدی و درخود فرورفتن باشد؛ به عقیده من آرمان خواهی و نگاه آرمانی در سینمای ما کم شده است، ما خود را در منجلابی که از جامعه ترسیم می کنیم غرق کرده ایم و هیچ نگاهی هم به سمت آسمان نداریم این بد است و باید نگاهمان را تغییر بدهیم.
* باید تکلیف مشخص شود، جشن است یا جشنواره
حمیدرضا قطبی، نیز که امسال با "جامه دران" در جشنواره حضور یافته بود، طی یادداشتی که در اختیار «نسیم»، قرار داد با بیان این که جشنواره فجر باید فیلم‌ها را کم کند و داوران فراگیرتر شوند گفت: جشنواره فیلم فجر باید از داوران قابل قبول و اثبات شده بهره گیرد؛ الان هفت داور در ۱۶ حوزه تخصصی فیلم‌ها را ارزیابی می کنند که این درست نیست.
این کارگردان یکی از مهمترین اشکالات جشنواره را طبقه بندی فیلم ها به دو بخش سودای سیمرغ و نگاه نو دانست و گفت: این طبقه بندی با نگاهی کارشناسانه صورت نگرفته است و موجب می شود که مخاطبان در شرایطی نابرابر و غیر عادلانه به فیلم ها نگاه کنند چون برچسب فیلم اولی بودن به طور ناخودآگاه موجب تبعیض قرار گرفتن فیلم ها در مواجهه با یکدیگر می شود. همچنین اینکه رأی مردمی را از یک فیلم حذف کنند این دخالت در نظر مردم است.
قطبی بر این باور است که جشنواره فیلم فجر یا باید جشن سینمای ایران باشد یا اینکه به معنای واقعی کلمه جشنواره باشد «اگر یک جشن سینمایی است بنابراین نباید در آن به دنبال کیفیت فیلم ها باشند و باید این دور هم بودن ها اهمیت داشته باشد اما اگر قرار است به آن به عنوان یک جشنواره نگاه کنیم بنابراین باید به فیلم ها از نقطه نظر کیفی نگاه کنیم.»
* کاهش سینمای بدنه، نقطه قوت جشنواره
کاوه سجاد حسینی، کارگردان فیلم سینمایی "بوفالو" که امسال در جشنواره حضور داشت، به خبرنگار ما گفت: جشنواره فجر امسال نویدبخش ارتقاء ساختار فیلم‌ها بود؛ امسال شاهد فیلم‌های متفاوتی بودیم از فیلم‌های کلاسیک تا مدرن و قصه‌گو که این تنوع ژانر و نگاه نیاز سینمای ایران است در کل جشنواره خوبی را پشت سرگذاشتیم.
وی اظهار داشت: جشنواره سی و سوم جز معدود جشنواره هایی بود که یک نوع فیلم در آن نبود و حتی ما کمتر شاهد سینمای بدنه در آن بودیم. این نشان می دهد که امید از لحاظ گستردگی نگاه سینماگران زیاد شده که این امید با حضور جوان ترها رنگ و بویی تازه گرفته است.
او بر خلاف بسیاری که جشنواره امسال را کسل کننده می دانند، معتقد است این نوع فیلم ها باید گسترش یابند «شاید برای تماشاگری که سینما را به عنوان صنعت دوست دارد در ابتدا این فیلم ها پس زده بشود اما هر چیز جدیدی یک تاوانی به همراه دارد و باید در سینمای همه کشورها فیلم هایی با رنگها، نگاه ها و سلیقه های مختلف حضور داشته باشد در غیر این صورت نمی توانیم به داشتن سینمایی پویا امیدوار باشیم.»
سیدجمال ساداتیان، تهیه کننده با سابقه سینما هم مانند سجاد حسینی از جشنواره امسال راضی بود، او به خبرنگار ما گفت: جشنواره امسال با شور و شعف خوب برگزار شد؛ از نقاط مثبت حضور چشمگیر جوانان بود که باید به آنان اعتماد کرد و میدان داد چون نسل‌ها عوض می‌شوند.
تهیه‌کننده "جامه دران" اظهار داشت: حال مردم در این دوره از جشنواره خوب بود و این حال خوب نشان می دهد که آنها توانسته اند با فیلم ها ارتباط برقرار کنند.
* سینما، پارک سیاست!
فرزاد جمشیدی، مجری شناخته شده صدا و سیما در یادداشتی با عنوان «سینما هم، پارک و پارکینگ سیاست شده!» نظرش را در خصوص جشنواره فجر امسال این گونه بیان کرد: جشنواره ی فجر در ابعاد خبری خود، در حصاری ده روزه قرار گرفته و در قالب اعتنای مردمی، جز به فیلم فجر، منتهی و متوجه نیست. روزگار نخست، قرار بود جشنواره، محلی برای عرضه و فروش باشد اما حالا برای ما اهل رسانه هم جشنواره فقط در قالب اخبار اختتامیه و کسب مقام و احتمالا جوایز، حایز اهمیت شده است! پنداری چیزی از درون، توش و توان جشنواره ی فیلم فجر را می کاهد.
* حضور جوانان، نقطه امید جشنواره
آرش معیریان هم در گفتگو با ما، نقطه قوت جشنواره امسال را حضور نسل جوان در آن دانست و گفت: سینما پدیده ای است که نیاز به فکر جدید و نیروی تازه نفس دارد، ضمن اینکه پیشکسوتان و اساتید سینمای ما در جایگاه خود برای من ارزشمند هستند و آنها به عنوان نماینده نوعی از نگاه و سلیقه سینمایی آدم های قابل ستایشی هستند.
وی افزود: با این حال نیروی جوان و استعداد جوان حضورشان برای سینمای ما مغتنم است. اینکه جرات و جسارت بیان و عرضه نگاه شخصی را در فیلم هایشان دارد بسیار ارزنده است.
این کارگردان تأکید داشت: مهمتر از آن نگاه مسئولان است که این اجازه را می دهند که استعداهای جوان خود را نشان بدهند؛ من فکر می کنم آینده سینمای ما روشن است.
در نهایت به نظر می رسد، جشنواره فیلم فجر امسال تجربه خاصی بود که هر کسی از زاویه خاصی به آن می نگرند برخی آن را کسل کننده و ضعیف دانستند و بعضی نیز آن را نگاهی جدید و جوانگرایی دانستند، شاید این جشنواره بتواند آینه خوبی پیش روی سیاستگذاری های مسئولان در سال های آتی باشد.
