هسته‌ای تمام شد؛ حقوق‌بشر را کلید بزنید
نشریه "فارین پالیسی" در مقاله‌ای می‌نویسد: حتی اگر پرونده هسته‌ای ایران حل شود، نباید اجازه داد فشار جهانی درباره وضعیت حقوق بشر کاهش پیدا کند/ سازمان ملل باید تهران را برای حضور گزارشگر ویژه حقوق بشر در این کشور زیر فشار بگذارد
اگر چرخش سانتریفیوژ‌ها کند شود اما اعدام‌ها ادامه یابد، ایران می‌تواند راهی با مقبولیت جهانی که اقدامات سرکوبگرانه خود را مشروع جلوه دهد، فراهم آورد. همچنین این خطر وجود دارد که اگر پرونده هسته‌ای حل شود، فشار بین المللی در مورد وضعیت حقوق بشر کاهش پیدا کند.
گروه بین‌الملل - «نسیم»: «سوزان نوسل»، مدیر مرکز آمریکایی "قلم" و مدیرکل پیشین وزارت خارجه آمریکا در امور سازمان‌های بین‌المللی، در مقاله‌ای در ماهنامه «فارین پالیسی» به کشورهای غربی هشدار می‌دهد که در جریان مذاکرات، مباحث حقوق بشری ایران را از یاد نبرد.
اکنون تمام طرف‌ها بر چگونگی ۱۲ ماهی تمرکز دارند که ایران را از زمان رسیدن به توانایی ساخت بمب در برابر لغو و برداشتن تحریم‌های غرب باز می‌دارد. اختلافات شدید در واشنگتن و تهران در مورد توافق احتمالی، نشان می‌دهد رویای آشتی گسترده‌تر، دست کم به اندازه پیمان اتمی، پریشان و فرّار می‌نماید.
با این حال، جای امیدواری است که پایان بن‌بست هسته‌ای بتواند به بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران کمک کند.
فعالان از دیرباز احساس می‌کردند تمرکز جهانی بر برنامه هسته‌ای ایران، توجه به تقض حقوق بشر در آن کشور را تحت الشعاع قرار داده است اما با نزدیک بودن یک توافق بالقوه، طرفداران حقوق بشر نسبت به این موضوع که آیا پیشرفت در پرونده اتمی موجب خواهد شد گام‌هایی در مساله حقوق بشر برداشته شود یا خیر، ابراز نگرانی می‌کنند.
دولت اوباما در حالی که برای مرحله پایانی گفتگوهای هسته‌ای آماده می‌شود، باید این را مسلم سازد که مقوله حقوق بشر کنار گذاشته نشود. در گذر زمان، وضعیت حقوق بشر در ایران به ارجحیت بالاتری برای کاخ سفید تبدیل شد. هرچند واشنگتن در جریان اعتراضات خیابانی موسوم به «جنبش سبز» در سال ۲۰۰۹ میلادی (۱۳۸۸ خورشیدی) به دلیل عدم حمایت مستقیم و رسمی از مخالفان جمهوری اسلامی، هدف انتقاد قرار گرفت.
در سال ۲۰۱۰، دولت موفق شد ماموریت یک گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد برای بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران را ایجاد کند. گزارشگری که وظیفه دارد سالی دو بار گزارش‌های عمیق و فراگیر به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد ارائه دهد.
در سال ۲۰۱۲، پرزیدنت اوباما با امضای فرمانی، تحریم‌هایی بر کسانی که در نقض حقوق بشر در ایران به نحوی درگیر بودند و نیز علیه افراد مسئول در سرکوب جنبش سبز، برقرار کرد.
با این حال به گفته "احمد شهید"، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد، وعده‌هایی که حسن روحانی رئیس جمهوری جدید ایران برای رعایت حقوقی که در قانون اساسی ایران تشریح شده است، به برداشتن «گام‌های بچه‌گانه» محدود بوده است.
در گزارش جداگانه‌ای، بان‌کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد به وضعیت ناهنجار حقوق زنان در ایران پرداخت که در آن گفته می‌شد دو سوم زنان هدف خشونت خانگی قرار دارند. گزارش همچنین به زندان اوین می‌پردازد و این زندان را «سیاهچال تهران برای زندانیان سیاسی» توصیف می‌کند.
در حالی که هنوز احتمال این می‌رود که کنگره هرگونه توافق هسته‌ای احتمالی را بررسی کند اما تقریبا مسلم به نظر می‌رسد که از حقوق بشر به عنوان یک اسلحه استفاده خواهد شد.
حقوق بشر نقش عمده‌ای در میراث بلندمدت سیاست اوباما نسبت به ایران بازی خواهد کرد.
اگر چرخش سانتریفیوژ‌ها کند شود اما اعدام‌ها ادامه یابد، ایران می‌تواند راهی با مقبولیت بین المللی که اقدامات سرکوبگرانه خود را مشروع جلوه داده و آن تقویت کند، فراهم آورد. همچنین این خطر وجود دارد که اگر پرونده هسته‌ای حل شود، فشار بین المللی در مورد وضعیت حقوق بشر کاهش پیدا کند.
آمریکا برای اطمینان از اینکه توافق هسته‌ای مساله حقوق بشر را لوث نخواهد کرد، می‌تواند سه کار انجام داد: جلب همکاری بین المللی، بکارگیری سازوکار سازمان ملل متحد، و ادغام دوباره دیپلماتیک ایران به منظور بهبود وضعیت حقوق بشر.
او اهمیت تقویت انگیزه‌های اصلاح طلبانه روحانی و دیگر رهبران میانه رو و کمک به در برابر تند رو‌ها را یادآور می‌شود و با اشاره به فرصت‌هایی که برطرف شدن تجریم‌ها برای ورود شرکت‌ها وسرمایه گذاران خارجی به ایران فراهم خواهد آورد، و بیان این نظر که تهران از تمام امکانات خود برای جلب شرکت‌های جدید استفاده خواهد کرد، می‌گوید اگر آن‌ها بتوانند به عنوان نیروئی برای اصلاحات بکار روند، نفوذشان از هر دولت خارجی بیشتر خواهد بود.
سازمان ملل متحد باید تهران را برای دعوت از گزارشگر ویژه حقوق بشر جهت سفر به ایران زیر فشار بگذارد. او می‌گوید به انجام رسیدن معامله اتمی ممکن است آغاز روند برقراری مناسبات دیپلماتیک بین امریکا و ایران باشد اما در حالی که آمریکا به نزدیکی احتمالی نگاه می‌کند، باید رویکرد متوازنی را بر گزیند که تعامل مستقیم با جامعه ایران، همدردی با ناراضیان و تاکید بر جنبه‌های نرم‌تر قدرت آمریکا - مبادلات، نفوذ فرهنگی و گفتگو - را شامل شود.
چنین کاری به مسلم ساختن این موضوع که گرم شدن مناسبات واشنگتن را، بجای راه حل، به بخشی از مشکل حقوق بشر در ایران مبدل نخواهد ساخت، کمک خواهد کرد.
